Levensverhaal Sander Terphuis

[i] Hallo, goeiemorgen [naam].
[r] Goed.
[i] Ik vind het een eer dat ik je jou kan interviewen. Jij hebt mij deze toestemming gegeven om bij jou te komen. Zou jij mij vertellen waar wij zijn en wie jij bent?
[r] Wij zijn hier in mijn huis in Den Haag. Ik woon vlakbij de zee. Dat is ook mijn, gelijk mijn grote liefde: het strand, zee en de duinen. En ik ben [naam]. Oorspronkelijk uit Iran, gevlucht in 1990 naar Nederland. En eigenlijk ook daarmee gevlucht naar de vrijheid.
[i] Zou je iets vertellen over jouw leven in Iran?
[r] Ja, mijn leven in Iran, ehm..
[i] Voordat jij vlucht. En daarna komen we over over jouw verhaal vanaf het moment dat jij gevlucht. Ik wil graag weten hoe was jouw leven in Iran als een kind?
[r] Ja, ik ben opgegroeid in een nou betrekkelijk groot gezin met acht kinderen. Ik ben geboren in het zuiden van Teheran. En met het zuiden van Teheran bedoel ik eigenlijk ehm wat meer arme gedeelte van, van Teheran. Een plek waar veel mensen wonen in een redelijk kleine huisjes. En mijn ouders, om maar te beginnen, die woonden aanvankelijk in het, op het, op het platteland. Mijn vader had een boerenleven. Hij had wat stukken grond, hij had wat koeien en schapen. En daar begon ons leven eigenlijk mee. Hij trouwde met mijn moeder. En mijn moeder is dan weer, komt van een ander soort familie. En haar vader was dorpsimam, dus die was een heilige man. Maar goed, op een gegeven moment was mijn moeder in de leeftijd dat ze je, dat ze kon trouwen. En dan, zo gaat het dan in Iran hè, dan vinden ze een man voor je. En dat was mijn vader. En ze hebben een aantal jaren in een dorp gewoond. En daar kregen zij eerst vier dochters. En dat vond mijn vader niet heel fijn, want die had zonen, zonen nodig die hem hielpen, hè, op het platteland natuurlijk met het boerenleven. Dat zat er niet in. En dat, ja, zoals ik het nu van mijn vader hoorde later, het was een zwaar, zwaar leven, hard werken. Met hè, hij had ook geen geld om mensen in dienst te nemen. Kortom een zwaar leven. en op een geven moment werd mijn broer geboren als vijfde kind ‘Mohamad’. En toen vond mijn vader het wel mooi geweest. Toen ze wilde hij graag naar Teheran, naar de grote stad om zijn zoon zich te laten ontwikkelen en een mooie toekomst tegemoet te gaan.
[i] Gedag zeggen aan het boerenleven?
[r] Ja, ja, hebben ze inderdaad ook zo gedaan. En hij heeft de grond verkocht en koeien en schapen, alles verkocht, in Teheran een stuk grond gekocht, daarin zelf een huis neergezet en toen is het verh…, het gezin naar Teheran verhuisd. En daar ben ik geboren. Dat heb ik al verteld. Daar begon mijn leven, in het zuiden van Teheran. En in het begin bleek al, tenminste dat viel niet heel direct op, maar later bleek dat ik een probleem had met mijn ogen. Ik zie met mijn linkeroog een procent en met mijn rechteroog zes procent. Het is als je vergelijkt met iemand die 100 procent ziet, dan zie ik min, min 94, wel een stuk minder. En nou die beperking kom ik meteen mij tegen, zover Naja, dat betekent dus gewoon overleven op de straten van Zuid-Teheran. En ik, nou ja, ik heb… Maar wel een liefdevolle familie had ik, moeder, vader, moeder en zussen die zorgden goed voor mij, en dan kun je er een heel eind mee komen.
[i] Hoe kom, hoe komt dat jij slechtziend bent geworden?
[i] Duidelijkheid, wat ik hoorde van doktoren, dat heeft te maken met het feit dat mijn moeder tijdens haar zwangerschap de zogenaamde ziekte van de rode hond had. Onder andere een tekort aan vitaminen en en en dat in combinatie met ik denk hard leven. Dat bracht met zich mee dat ik, nou ja, die visuele afwijking meekreeg en dat heeft eigenlijk, ik zeg dat ook met nadruk, omdat het ook mijn leven heeft getekend in Iran. Want iedere keer bleek weer dat als ik iets wilde beginnen, of het nou sport was of naar school wilde gaan en wat dan ook, dat ik dan mijn visuele beperkingen tegenkwam. En dat is in een, in een samenleving als Teheran is dat best heftig. Want hier in Nederland heb je gelukkig alles mooi geregeld, hè. Als je hier als blinde of slechtziende geboren bent, dan wordt je levenspad als het ware helemaal uitgetekend. Je komt dan daar voor revalidatie, en daar ga je naar school, daar krijg je de voorzieningen. Maar het was in Iran, zeker in mijn tijd, niet aan de orde. Dus zo ben ik eigenlijk door het leven gegaan. En iedere keer weer knokken en zelf dingen uitzoeken en op je eigen benen staan.
[i] Wat soort scholen heb jij gevolgd in Iran?
[r] Aanvankelijk, toen ik 6 jaar was, toen nou ja, moest ik naar school, zoals ieder ander kind. Toen heeft mijn ouders, hebben mijn ouders mij gewoon ingeschreven bij de plaatselijke school waarnaar ook andere vrienden van mij toe gingen. En ehm, dus ik kwam daar de eerste schooldag. Iedereen dacht ‘Nou ja, hij ziet een beetje, toch? Nou, dan kan hij ook wel naar school!’. Dus ik kon met gewoon ziende ziende scholieren naar school gaan. Met een vriend van mij, Abbas heet die, we gingen samen, ook zes jaar. En ehm… Het begon al, toen al. Ik dacht van oh God, wat is het hier allemaal groot. En ik, en ik zie heel, ik ben bijziend He, ik zie anderhalf tot twee meters en dan houdt het op. Maar dus ik zag allemaal dingen, beelden die op mij voorbij kwamen en ik dacht God, wat is dit allemaal heftig. En ik kwam natuurlijk ook van een beschermde omgeving, hè, met zussen en moeder. Dus eerste schooldag was het een grote schok. En toen kwam ik in de klas en moesten we op een gegeven moment op papier lijnen trekken, en eerste activiteiten op school. En toen bleek al dat ik dat niet kon, want ik kon die lijntjes niet zien. Laat staan hoe je ze recht kon trekken en de puntjes hier enzovoort. Dus het ging allemaal niet. En de eerste dagen viel al, viel het de juffrouw, de juf, de Schoo, de lerares op dat het niet ging. En kreeg ik extra lessen. Ik kreeg nog begeleiding. En op een gegeven moment ging het toch niet. Maar toen werd gedacht van ach hij heeft waarschijnlijk iets met zijn hersenen. Hij is misschien verstandelijk beperkt. Ik kreeg toen nog extra begeleiding. Maar ik probeerde ze uitleggen dat ik het gewoon niet… En ik heb het ook steeds hoofdpijn als jongetje van zes. Dat je, nou ja, zo moest turen op papier en ook uiteindelijk toch niet lukte. Dus ik huilend ging ik naar huis. En nou op een gegeven moment moest ik bij de schooldirecteur komen. Want ja ik, of men dacht ook van oh ja, hij maakt er misschien een soort, een spelletje van. Hij wil gewoon ons hè, moeilijk maken of hij is dom. Een van de twee. En na wat discussies met mijn ouders en de school directie, werd besloten om toch een medisch onderzoek te gaan doen naar mij. En daaruit bleek dat dat ik echt heel weinig zie en dat werd ook nog bevestigd door de oogarts. Toen kwam pas echt de oogarts in beeld, toen ik zes, zeven jaar was. En toen heeft hij gezegd van ‘Ja, die man ziet of die jongen ziet ziet heel weinig. Het gaat niet!’. En dan kwam natuurlijk dan het punt van dat geldt ook voor zeker het leven in Zuid-Teheran, de acceptatie. Accepteren dat je, dat je kind slechtziend is. En het is ook niet fijn hè, want over het algemeen willen Iraniërs niet hebben dat ons kind een handicap heeft. Wij schamen ons een beetje voor. De familie vindt dat niet fijn om te vertellen, dat je zoon blind of slechtziend is. Dus dat was ook een beetje, nou, zeker een schok voor mijn ouders, die het Lie, liever anders wilden zien. Nou ja, toen was ook niet. Ik heb toen een paar maanden thuis gezeten. Want ja, met de school ging het niet meer. Totdat op een gegeven moment via via te weten kwamen dat er ook scholen zijn waar je een aangepaste les kon krijgen voor de mensen met een visuele beperking. En dat is toen mijn moeder gaan onderzoeken en uiteindelijk bleek inderdaad dat te kunnen. Zodoende kwam ik een jaar later in een speciale school terecht. En het ging ook heel moeizaam hoor, want dat school was ver weg van ons huis. Nou ja, dat betekent dus ook dat mijn moeder mij moest wegbrengen of mijn vader. Maar die werkte ook hard. We hebben, we hadden een kleine winkel in Iran waar hij allemaal spullen verkochten, dus ja het kon ook niet dicht. Kortom het ging gepaard met heel veel ingewikkelde dingen. Maar ik wilde zo graag naar school en mijn moeder wilde ook graag dat ik naar school ging. Dus uiteindelijk werd ik daar ingeschreven. En daar begon ik lessen te volgen. Dus dat was mijn eerste dagen of mijn eerste stap naar een speciale school.
[i] Oké. En hoe heette die school? Herinner je je dat?
[r] Ja, dat was, ik heb meerdere scholen meegemaakt, maar de eerste speciale school was ‘Khazayly’.
[i] Oké.
[r] Volgens mijn genoemd naar de oprichter, een blinde man. En daar kreeg ik pas ook echt braille schrift heb ik geleerd. Ik kon dat, dat was voor mij wel een verademing, kon ik eindelijk mijn ogen rust geven, ja.
[i] Dan kun je ook, de familie kon ook dat accepteren dat jij bent niet de enige. En er zijn andere kinderen die slechtziende zijn?
[r] Ja, nou ja, het is wel zo, toen toen met mijn moeder inderdaad op die school kwam, zag ik inderdaad meerdere mensen met een visuele beperking en ook met een stok. En ik zag toen mijn moeder echt kijken van ‘Oh!’ En bij ons in eerste instantie van “Oh, wat zielig”. Natuurlijk vinden we dat ook zielig hè, als je zo een blinde man, blinde jongen ziet rondloopt. Maar tegelijkertijd toen zei mijn moeder ook van ‘Ja, je moet wel gaan studeren, je moet iemand worden. Je moet een toekomst hebben!’. Dus die kennismaking met die school was ook voor mijn ouders natuurlijk ook een eyeopener, om het woord te gebruiken.
[i] En zou je iets vertellen over de opvoeding die jij hebt gekregen? En wat soort religie heb je, had jullie?
[r] Mijn opvoeding was, ja, eigenlijk wel heel liefde, liefdevol. Wat ik zeg, ik had heel erg ja aardige en lieve moeder en zussen waren lief voor mij. Dus ik ben daar heel beschermd en liefdevol opgevoed. Ook bij ons thuis gold de islam. Zeker bij mijn vader, want die was streng islamitisch opgevoed. Van hem moest ik bijvoorbeeld wel naar de moskee. Hij vond het wel heel fijn als ik meeging. Zo heeft hij me een paar keer min of meer met verplichting meegenomen. Maar mijn vad.., mijn moeder daarentegen die zei, ja, die had er minder mee. Die zei ook van ‘Ach, ja, weet je, dat moet je zelf weten!’. Ehm, en op den duur werd, ja, maar ook feit dat Iraanse leven gewoon zwaar is, je moet gewoon zien dat je genoeg geld verdient en dat je kunt overleven. En dat was voor mijn moeder vooral veel belangrijker, dat haar kinderen een goeie toekomst kregen, dan dat ze gaan geen Koran gingen lezen of dat ze naar de moskee heen gingen. Dus met, met, tegen die achtergrond werd ik opgevoed. En tot mijn dertiende, veertiende zo’n beetje. Maar vanaf mijn veertiende, vijftiende begon ik eigenlijk zelf te ontdekken, wie ik ben, wat ik wil en het feit dat ik niet vrij was. Hè al die islamitische regels die opgelegd werden. Dat heeft mij toen gemaakt zoals ik nu ben.
[i] En welke weg heb jij zelf genomen, gekozen?
[i] Ik heb de weg, goeie vraag. Ik heb ehm, ik heb de weg genomen van, wat ik zeg, mijzelf ontdekken, wie ik echt zelf ben, niet wat wat autoriteiten of wat de mensen zeggen maar wie ik ben. Wat voor leven ik wil leiden. Ik heb wel eens geschreven dat ik vanaf mijn jonge jaren al het gevoel had dat ik architect wilde zijn van mijn eigen leven. Dus ik zocht, ik zocht eigenlijk ook in Iran alleen al naar een weg om architect te zijn van mijn leven. En dat gaat natuurlijk in een islamitisch land heel moeilijk. Want daar moet je luisteren naar ayatollahs. En ik wil juist rebels zijn. Ik wilde vrij zijn. Ik wilde mijn eigen ontdekkingsreis. En dat bracht met zich mee dat ik in conflict kwam. Ik had, ik heb vaak problemen met autoriteiten. En ik ben in elkaar geslagen, ook gewaarschuwd. Dus die spannings, als je dus zegt van hoe wat, hoe ging die weg. Nou, die weg ging gepaard met flink wat spanningen en conflicten tot mijn achttiende toe.
[i] Oké. En dan jij was, wat was jouw hobby in Iran?
[r] Ik had er meerdere, maar mijn grootste hobby, mijn grootste hobby, mijn passie en liefde was de sport worstelen.
[i] Oké.
[r] Ik was worstelaar. En dan, dan heb je het echt over klassiek worstelen He, dus Grieks, Romeins en vrije stijl. Dat ben ik ook vanaf mijn elfde al gaan beoefenen. De eerste keer dat ik op de worstelmat stond was ik elf. En ik heb er ook voor gekozen aan de ene kant omdat ik graag actief wilde zijn. Ik heb wel veel energie en passie. Dat kon ik prima kwijt in het worstelen. En het is ook, nou ja, een bekende sport in Iran. En het feit dat ik sterk en weerbaar wilde zijn. Eh, want ja, als je met een slechtziendheid in het zuiden van Teheran moet overleven is het wel heel handig als je wat sterker bent, want daar wordt wel eens de kaas van je brood gegeten. Dat eh daar je, je wordt niet altijd bespaard. Het wordt hard leven. Dus ook vanuit die gedachte. En ik wilde met mijn vriendjes gewoon mee kunnen doen. Dus ja, koos ik voor, voor worstelen. En aantal jaren gedaan. Op een gegeven moment werd ik steeds beter en professioneler. En toen ben ik ook mee gaan draaien aan de competities in Iran en dan later provinciaal en op een gegeven moment landelijk. En op mijn achttiende was ik land, landskampioen in mijn eigen gewichtsklasse worstelen. Iraans kampioen.
[i] Oké. En ik zie dat jij een onderwerp hier in verband met jouw hobby. Zou je het eventjes aan mij laten zien?
[r] Deze?
[i] Ja, wat is dat?
[r] Deze heet heet – wat wij in Iran noemen- Miel. Miel dat zijn mijn twee jonge vrienden. Deze kun je namelijk ook gebruiken om je kracht nog te nog versterken.
[i] Ze zijn zwaar?
[r] Dat zijn, dat zijn best zwaar maar vooral door die beweging die je maakt. Zo. Dat vraagt heel veel van je pols, schouder en armen.
[i] Oké.
[r] En we hebben in Iran, dat doen we, Zoerkhane. Het is een soort, wat, wat, zeg maar zal zeggen: een gat wat in de grond is gemaakt, een rond gat, groot. Daar staan allemaal mensen naast elkaar. Sterke mannen zijn dat. En die doen, die pakken dan deze, en die gaan daarmee echt eh, nou ja..
[i] Zou jij eventjes mij laten zien hoe, hoe jij kan draaien of dat…
[r] Kun je het op de film krijgen dan?
[i] Ja.
[r] Ja,natuurlijk. Eens even kijken. Kijk, dan moet je, ja kun je ook zo? Ja, dan moet je eerst..
[i] Ja.
[r] Leg je het op je schouder
[i] Ja.
[r] En waar het dan om gaat is dat die een draai maakt.
[i] Oké, ja, zo.
[r] En die draai maakt dat je heel veel energie en kracht voor nodig hebt.
[i] Ja.
[r] Maar dat is ook wel echt een hele lekkere sport. En dus ik kan trouwens ook straks vanuit YouTube wat geluid laten horen. Hoe het gaat.
[i]Ja.
[r] Misschien wel leuk voor jullie film. Voor het compleet maken van het verhaal. Dus die, die waren mijn echte vrienden ook. En ik ben ook groot geworden met Miel. Ik heb het altijd gehad in Iran. Maar het is ook klassiek Perzisch, hè. Dat zie je alleen volgens mij in Perzië, een stad ook in Turkije. En dat is een oersport. Hiermee kun je al heel wat kracht en energie opbouwen. Dus die heb ik ook jaren gehad tijdens mijn worstelcarrière. En nou dankzij deze en veel trainen ben ik landskampioen geworden op m’n achttiende. Maar ook, dat gaf me ook heel veel zelfvertrouwen, zelfverzekerd zijn, dat je het aandurft als je sterker bent. Dus het waren ook allemaal voordelen van, van die sport.
[i] Doe jij, doe jij dat ook nog steeds?
[r] Nou ik worstel nu met het leven, dat is ook wel zwaar genoeg.
[i] Oké, ja.
[r] Nee kijk, natuurlijk, ik ik ik doe het niet meer op niveau. Maar heel af en toe ga ik, je hebt een worstelclubs in Utrecht, dan ben ik af en toe daar, ga ik eens mijn oude hobby oppakken.
[i] Oké.
[r] Een beetje, ja.
[i] En zou je me vertellen over worstelen in het leven? Wat bedoel jij daar?
[r] Dat was een tricky opmerking van mij. Nou kijk, het is in brede zin. Ik denk dat iedereen worstelt met het leven. Je wil een pad in je leven, je wil naar boven, zoals ik het noem, je wil de berg beklimmen. En om dat, om dat worsteling met leven te schetsen is misschien goed om een moment te benoemen dat ik meemaakte met mijn vader. Wij woonden zoals ik al zei in Teheran. En aan de rand van Teheran heb je een groot, een hoge berg hè, Alborz heet ‘ie.
[i] Ja.
[r] Aan de rand van van de, aan de rand van de stad van Teheran. Mijn vader nam mij regelmatig mee aan de rand van die berg Alborz. En dan gingen we samen die berg beklimmen. En iedere keer als we de berg gingen beklimmen zei mijn vader van ‘Dit keer gaan we een stukje hoger!’. En ik moest van hem constant naar de top van die berg kijken. Ik mocht nooit bijvoorbeeld achterom kijken.
[i] Oké.
[r] En toen zei mijn vader van ‘Ja, dat heb je achter je. Dat moet je niet kijken. Dat is gedaan, moet je nu verder!’. En, maar die berg is bijna 6000 meter hoog, He! En ik was toen een jongetje van twaalf, dertien, veertien. Ik kon natuurlijk nooit de top halen. Maar mijn vader zei altijd van ‘Ja, op een dag moet je die top halen!’. Ik zeg ‘Maar waarom dan?’ ‘Ja’ zei hij, ‘daar is een kist vol goud!’. Ik zei ‘Oh, ja?’ ‘Ja!’ zei die ‘Echt waar!’. En het verhaal had ik geh…, gelezen in het boekje, het grote boek van onze Shahnameh. Dat grote hè, het boek der koningen, wat geschreven is door Ferdowsi, een grote Perzische dichter. En hij zei ‘Ja, ik heb het echt gelezen in de Shahnameh. Daar heeft het eerste, de eerste Perzische keizer Kourosh, die heeft daar een kist vol goud gezet en hij heeft gezegd: Wie de top haalt, mag die kist hebben, word je rijk!’. En ik zei ‘Ja, je maakt een grapje!’. Hij zei ‘Nee, als je echt de top haalt dan, staat daar, staat een kist vol goud op je te wachten.’, maar hij zei ook van ‘Ja het is heel zwaar, want naarmate je hoger gaat wordt het steiler, wordt het kouder, weersomstandigheden worden moeilijker. Dus het is niet zo maar een klus, niet zo maar een opgave!’. Maar ik was dus, toen hij dat vertelde, en ik was met mijn vader, ik geloofde alles wat hij zei. Dus ik dacht altijd van oh ja, die top, en ehm die moet ik bereiken. En dan die kist vol goud, en dat is mijn succes. En hij had het nog over een prachtig uitzicht, dat ik vanuit, over de berg over de hele wereld kon kijken. Dan kon ik echt zien wat er allemaal voor moois te zien is. Dus mijn droom was geworden om die berg te bereiken, en ook, sorry, de top van die berg te bereiken. En ook door de sporten, conditie en ook door krachten op te bouwen wilde ik die graag. Maar op een gegeven moment was het, was ik achttien jaar. Door al die ellende, onderdrukking en het verlies van mijn vrijheid ben ik uiteindelijk gaan vluchten naar Nederland. En een ding, in Nederland we hebben geen bergen, alles plat. Dus ik kwam hier en ik had geen idee eerst wat voor land precies Nederland is. Gewoon alleen dat ik even graag naar de vrijheid wilde vluchten. Ik kwam in Nederland. Ik kwam terecht in Friesland. Ik keek om me heen: alles plat. Ik zag in de verste verte geen berg. Maar in Teheran kun je de berg overal zien, hè! Die stad, helemaal natuurlijk om een enorm hoge berg. Dus je ziet hem al, weet ik zeker, als ik op, op het dak van ons huis stond, zit zag ik hem. Eigenlijk iedere dag was ‘ie voor mij. En het was mijn grote broer- noemde ik hem ook wel eens- daar wil ik naar toe. Maar hier was alles plat, alleen harde wind. Ik dacht ja, in plaats van naar de top te gaan, word ik weggewaaid hier. Maar ik moest steeds nog wel terug denken aan die woorden van mijn vader van eh toch die top, de top van die berg, maar waar is die berg? En eerst was ik heel erg droevig. Ik was erg verdrietig. Ik dacht oh, er is helemaal geen berg, ik heb helemaal geen doel in mijn leven. Ik kan die, ik kan die kist vol goud nu nooit meer vinden en toen was ook echt droevig, verdrietig. Ik kan, ik kan, ik ging opeens huilen. Ik dacht wat is dit, wat wordt dit met mijn toekomst hier in Nederland. Op gegeven moment duurde het een paar weken, een paar maanden, gaandeweg merk je ja, je wil toch nieuw leven opbouwen in vrijheid, ehm je wilde architect zijn van je eigen leven en het kan in Nederland, want hier mag je gelukkig zijn wie je wil zijn zolang je aan de wet houdt natuurlijk. En toen kwam al eerste contour van de berg al in mijn leven, met de taal leren, opleiding doen, op zoek gaan naar werk, eh waar ga ik wonen, hoe ga ik wonen, met wie ga ik wonen, hoe ga ik mijn leven inrichten. Dus ik zag allemaal, zoals ik ooit heb gezegd, heb beschreven, ook drempels, die ene was hoger was dan de andere. Had ik een drempel overwonnen, kwam die volgende drempel. En toen dacht ik steeds aan m’n woorden van m’n vader, ik dacht oh misschien bedoelde hij dit. Dat als ik die drempels blijf overwinnen, kom ik een keertje naar de top en die drempels kwamen achter mekaar. Terwijl ik, had ik Naja, gelukkig eerst, mijn verblijfsvergunning. Ja dat was een hele hoge drempel. En wat nou, wat ik al zei toen moest ik taal gaan doen, mijn leven inrichten.
[i] Zou ik eerst terug iets vragen dat hoe zij, jij van Iran naar Den Haag, naar naar Nederland gekomen? Zou je iets vertellen over de die en daarna de rest?
[r] Ja, zeker, Ik sprak al hè over dat ik op mijn achttiende heb moeten vluchten. En daarvoor heb ik ook verteld over mijn grote hobby worstelen en die twee hebben heel nauw met elkaar te maken. Ik werd namelijk op mijn achttiende geselecteerd voor het Iraanse Nationale worstel team door mijn, door mijn prestaties kwam ik dus in Iraanse team terecht. En tot mijn geluk werden in 1990 de zogenaamde wereldspelen voor gehandicapten georganiseerd. Een soort variant op Paralympics en die werd georganiseerd in Nederland in Assen. En doordat ik tot, in die periode zoveel succes had, werd ik gevraagd om ook aan die wedstrijd deel te nemen. Nou, dat was voor mij natuurlijk een gr…, big happening. Dus ik zei meteen ‘Natuurlijk doe ik!’. En nou ja, gingen alle selecties aan vooraf, heb ik allemaal doorstaan en op een gegeven moment was het zover, ik was toch al tijd in mijn hoofd bezig om mijn vrijheid terug te krijgen en dit was het moment. Dus toen kwam in negen, in de zomer van 1990, ehm kwamen we bij die complete Iraanse team met het vliegtuig heel keurig via Genève naar Amsterdam voor deelname aan die sport en de spelen en naar Assen toe en we zaten in een olympisch dorp. Ehm, dat in nu eigenlijk, dat was de Johan [Willem] Frisokazerne in Assen. Die was helemaal mooi omgevormd tot een olympisch dorp. En daar eenmaal heb ik mijn plan doorgezet, heb ik allerlei wegen gevonden hoe ik naar ’t Olympische dorp kwam, hoe ik daar weg kon en een paar dag later ben ik gaan vluchten.
[i] Oké. Zo ben jij in Nederland terecht gekomen als vluchteling.
[r] Juist.
[i] Dus ik ben benieuwd naar de rest van verhaal.
[r] Nou vanuit ehm, vanuit Assen.. Want ik wist ook ik moest zo ver mogelijk bij Iraanse team, bij de Iraanse mensen vandaan zijn. Dus ik heb toen eh, kijk ik bedoel ’t, ook daar kwam natuurlijk mijn slechtziendheid in beeld hè, ik moest van alles onderzoeken, uitzoeken dat niemand mij zag en dat ik stiekem kon vluchten. We hadden heel veel begeleiders om ons heen of controleurs hè, die ons in de gaten hielden. Dat maakt het zeker niet makkelijk, maar wat ik zeg ik was zo overtuigd van ik moet weg uit Iran. Dat ik al die risico’s heb aanvaard en toch daarin de stap gezet met alle risico’s om mijn heen. Ik wist dat ik het hè, opgepakt kon worden en misschien mijn leven kon kosten. Maar ik dacht ja, dat is nu het moment. Ehm vanuit Assen dus naar Amsterdam gegaan. Daar heb ik mij gemeld bij de vreemdelingenpolitie en het verhaal verteld, ook daar zag je eigenlijk het grote risico wat ik had genomen, want toen werd tegen mij gezegd van ‘Nou je moet nu gaan onderduiken. Een aantal dagen moet je ondergedoken zitten, totdat het Iraanse team terug is. Want die zullen jou ongetwijfeld gaan opzoeken en jou willen terugpakken en wraak op je nemen. Dus ik ben, ik vertrok, door de politie zelf in een studentenpension onder gebracht. Het was toen in de zomer, dus die pension voor buitenlandse studenten was die leeg, heeft mij daar een flat, een kamertje gegeven. Ik heb daar zes dagen gezeten en ik mocht ook geen telefoon’s krijg.. Ik had geen telefoon, maar ik mocht ook geen contact hebben met niemand. Mijn plek mocht niet bekend zijn. Daar heb ik zes dagen gezeten en toen de team terug was, hebben ze mij, heeft de politie mij weer opgehaald. Toen is mijn asielprocedure dan pas echt gaan lopen.
[i] En dat was, wat was jouw fantasie toen jij in Nederland terecht gekomen? Wat wilde jij opbouwen?
[r] Nou kijk ik was toen achttien hè, en ik had niet heel vergezichte toekomst perspectieven of visies. Mijn standpunt was dat ik mijzelf kon zijn. Dat ik rebels, lekker tegendraads en mijn eigen leven kon leiden zoals ik het zelf wilde. Dat was al voor mij een hele grote overwinning. En tegelijkertijd wist ik wel dat ik zeker iets wilde doen voor mensenrechten, iets wilde doen voor.. Kijk, want ik was gevlucht maar ik wist natuurlijk ook dat mijn vrienden en heel veel vrienden van mij in Iran nog gewoon werden onderdrukt. Dat ze geen vrijheid hadden. Dat ja door de autoriteiten werden lastig gevallen. Dus en ik kan mij beste vrienden ook, die waren ook door de politie meegenomen, in elkaar geslagen. Dus dat beeld had ik voor me. Ik dacht hoe dan ook wil ik iets betekenen voor rechtvaardigheid, voor humaniteit en voor mensenrechten. Maar dus dat was, na ja, op mijn agenda op dat moment, maar voor het overige wat ik ook net zei, ik sprak over de drempels. Ik wist ook van nou ja, het begint natuurlijk met knokken, drempels overwinnen. Mijn eigen.. Kijk je moet je zo voorstellen je bent als een jongetje van achttien hier, zeer slechtziend, taal, taal niet sprekend en ik zat middle of nowhere, letterlijk en figuurlijk en dan moet je opnieuw. En dan was er, waren, was mijn moeder er niet, mijn zussen waren er niet en ik was ook best best beschermd en verwend opgevoed, ineens moet je eigen ding, je eigen leven inrichten.
[i] Oké, en hoe is het gegaan deze ontwikkeling en hoe heb je deze drempels overgewonnen?
[r] Nou kijk, wat ik zeg: eerst geloven in, in je eigen boodschap, in je eigen levenslijn, maar ook natuurlijk besef van dat je moet knokken. Dat je moet opnieuw doen en doorzetten. Dat heb ik ook zeker, had ik ook gehad van m’n worstelen. Ik heb een paar jaar geworsteld en in Iran en ja jij had ook soms dat je wedstrijden verloor. Maar iedere keer weer opstaan en dan weer knokken en dan ging door en dan vallen, vallen en dan weer drie keer opstaan, drie keer vallen, vier keer opstaan. En op een geven moment was je er, stond je op, had je gewonnen, was je de eerste. Dus ik had die mentaliteit ook al in mij, hè. Dus dat helpt natuurlijk ook enorm, want anders kun je echt niet in Friesland overleven hoor in de koude lucht en wind. Dus ik had een iets nodig om me aan vast te pakken, vast te houden. Dat was die mentaliteit van bergen beklimmen, knokken, worstelen en ehm, en het feit dat ik ook wel graag iets wilde betekenen voor mensheid. Iets wilde zijn voor de maatschappij. Dus toen betekende voor mij allemaal heel erg, heel erg verdrietig zonder zonder familie hier en alleen en eenzaam, maar toch wel starten met iets en dat was, begon met taal leren, heel snel, vooral toen ik te horen gekregen dat ik mocht blijven. Want, want eerste fase werd gekenmerkt door angst en onzekerheid, want je weet niet of je mag blijven. Dat maakt me ook heel bang Het idee dat ik weer terug moest naar Iran. Maar toen eenmaal de verblijfsverguning binnen was. Dacht ik van yes! Nu is het tsjakka! Het moment van aan het slag. De taal geleerd en uitgezocht waar ik ook met mijn visuele beperking beter terecht kon komen. Ben ik toen in Apeldoorn terecht gekomen in een instituut waar ik aangepaste lessen kon volgen. Daar was ik ook heel blij mee. Ja daar begon het eigenlijk mee. En wat ik ook zeg hè, je sprak net over de drempels overwinnen. Iedere keer kwam ik weer iets tegen. Dan moest ik bijvoorbeeld gaan solliciteren of ik moest mezelf presenteren dankzij, ondanks mijn slechtziendheid, iedere keer iets, stapje bij leren, maar toch wel omhoog.
[i] Jij hebt tussentijd vertelde dat jij in Friesland terecht gekomen. Zou je iets over vertellen? de mooiste herinnering aan inclusief een liefde wat ik aan heb overgehouden hè. Ja, ik zat, kijk het werkt zo, in mijn tijd zeker. Als je je aanmeld als asielzoeker dan kijkt de politie in het systeem, bij welke asielzoekerscentrum is een plek. Daar word je dan naartoe gestuurd en in dat geval zei de meneer in Amsterdam dat in Leeuwarden een plek was daar bij het asielzoekerscentrum Dus je komt daar terecht puur toeval en ik zat een aantal daagjes, eigenlijk drie dagen geloof ik in totaal, zat ik op het AZC daar, maar toen bleek al dat gebouw, het gebouw helemaal ontoegankelijk was voor mijn visuele beperking. Ik kon mijn weg niet vinden en het feit daar ook Iraniërs waren. En ik was er doodsbang. Ik dacht van misschien gaan ze mij verraden en wie zijn dit en misschien zijn ze door Ayatollah’s hier gestuurd. Dus heb ik toen een gesprek gevraagd met de directeur van het AZC en iemand zei ‘Het is eigenlijk echt onverantwoord om, om jou hier te laten!’. Hij vond het ook onbegrijpelijk dat de politie zomaar op straat liet gaan. Dus toen werd voor mij een, een ander plek opgezocht en gevonden. Dat was in een klein dorp, zo’n 40 kilometer van Leeuwarden vandaan . Daar kwam ik te zitten, dat was lekker veilig. En maar ja daar was ook wel dat het, nou ja daar waren echt allemaal Friesen. Dus ik sprak geen Nederlands, laat staan Fries en dat was ook een opvanghuis voor allerlei soorten mensen. Weggelopen kinderen, alcoholisten, gescheiden vrouwen die daar kwamen, Blijf van mijn Lijf achter de [..]. Zat tussen allerlei varianten. Dat was ook heel, wel heel bijzonder in mijn leven, want dan had ik Nederland opeens op een heel andere manier leren kennen. Ehm maar ja, maar goed ook daar was, wat ik ook zei, met het gevoel van verder moeten met je leven. Maar het leven wordt des te mooier naarmate ik de mensen beter leerde kennen, de taal leerde kennen ook in het dorp.
[i] In het Fries ook? Je moest ook Fries leren?
[r] Ik heb ook Fries geleerd, ja.
[i] Oké.
[r] Ik heb Fries geleerd en de volgende stap was ook om beter Fries te leren, was dat op gegeven moment kwam daar, daar een meisje stage lopen voor haar school, verzorging. Die kwam daar, liep daar stage, [naam]. En ik vond haar heel leuk, heel lief en ook heel knap. En ik begon met haar te spreken en zij was nieuwsgierig naar mijn leven: wie ik ben, waar ik vandaan kom en nou ze had allemaal dingen gehoord daar over mij. Dus we raken met elkaar in gesprek en van het een kwam het ander en ging maar door en inmiddels zijn we ruim twintig jaar samen en we zijn getrouwd.
[i] [naam] heet?
[r] Ja.
[i] Oké. Dus dat is de vrouw met wie jij bent getrouwd?
[i] Ja, ja, Ik heb al een foto van hem, dus kan ik straks eh..
[i] Ja, graag. Ik ga hem, ik ga het halen.
[r] Daar heb ik een paar. Ja, ik.. Zal ik eventjes je helpen?
[i] Ik zal het, ik zal het halen. Merci!
[r] Ja!.
[i] Dat is de foto?
[r] Is kijken? Ja [..].
[i] Ja?
[i] Ja dit is grappig, ja die is leuk.
[r] Ja, dat is een echte liefde van [naam]. Oké, dankjewel.
[i] Ja, en heb je, hebt u ook de kinderen?
[r] Nee dat wij tot op heden niet. Dat is ook echt een Nederlandse leven. We waren allebei, beiden bezig met carrière maken. Nee, maar gewoon druk leven en we zijn ook paar keer verhuisd door, door allerlei nieuwe banen die ik kreeg. Dus tot op heden niet van gekomen.
[i] Oké. En ehm, dus jij zei dat dat jij was bij een, een soort opvangcentrum die gewoon allerlei soort mensen daar woonden. Waarom ben jij daar terecht gekomen? Was door veiligheid?
[r] Ja, uiteraard, voornamelijk voor..
[i] Tot wanneer ben je gebleven?
[r] Nou, ik heb daar al met al zo’n elf maanden gezeten. Dat was ook natuurlijk in afwachting van mijn verblijfsvergunning, ja.
[i] En wat was jouw ervaring daar in dat huis?
[r] Heel bijzonder. In het begin vooral, nou je verstaat niks. En in mijn geval zie je ook niet heel veel. Dus dan is je leven heel erg eh geïsoleerd, want ik zat veel, vaak op mijn kamer. Maar dat komt ook te maken met omdat ik bang was, ik was alleen ehm de taal onbekend. Dus, dus in het begin was het, heb ik ook wel heel veel gewoon geslapen door, want ik kon niet, niet wist wat ik moest doen door onzekerheid en door het gemis van mijn familie ehm.. Maar gaandeweg, ging ik een beetje dorp leren kennen, met mensen spreken en het feit dat op gegeven moment kwamen mensen van VluchtelingenWerk naar mij toe. Daar waren twee hele lieve dames. Thea, Thea Everaerts en Gerry Hoekstra die werkten daar als vrijwilliger voor VluchtelingenWerk, die kwam mij opzoeken en die ging mij echt helpen. Ze gingen met mij winkelen, ze gingen mij wegwijs maken, ze hebben voor mij een Fitnessschool opgezocht in ’t dorp waarin ik kon gaan trainen. Toen werd het leven stapje voor stapje aangenamer.
[i] Oké. En hoe kan dat jij, wanneer heb jij naar Den eh ben jij naar Neder, Den Haag verhuisd? Of hoe kan dat jij besloten om naar Den Haag komen?
[r] Ja, nou kijk wat ik al zei, ik ben een aantal malen verhuisd en ook door de ambitie die ik had en natuurlijk politiek is mijn grote passie, maar ik ben bijvoorbeeld, om te beginnen ik ben.. Misschien goed dat ik in twee zinnen aangeef, naar, na Friesland, Apeldoorn daar heb ik, wil ik graag wilde gaan studeren, heb ik vwo gedaan in Nederland, omdat mijn diploma, Iraanse diploma niet voldoende was voor toelating tot universiteit. En ik heb op gegeven moment bovenbouw vwo vier, vijf en zes in één jaar afgerond. En toen mocht ik naar universiteit gelukkig, was mijn droom uitgekomen. Ook weer zo’n mooie, mooie drempel of mijlpaal beter gezegd. Toen ben ik eerst rechten gaan studeren en in de derde jaar van mijn rechtenstudie heb ik ook filosofie erbij genomen als tweede studie. Omdat ik ’t hele mooie zinvolle studie vond. Na afronding van de studie, ben ik eerst in Zutphen gaan wonen, werkte ik bij rechtbank Zutphen als rechter in opleiding. Ik wilde graag rechter te worden en ik wilde graag bijdragen aan de mensenrechten en rechtvaardigheid in de wereld. Ik was enorm idealistisch en jong. Maar toen een paar jaar dat gedaan en toen op gegeven moment kreeg ik de mogelijkheid om bij het Ministerie van Justitie te gaan werken en dat was in Den Haag. En ik heb toen die kans beide, met beide handen gegrepen en nou ja dat was in 2003. We hebben de overstap gemaakt, ben naar Den Haag gekomen bij, op het ministerie, daarom hebben we hier ook een huis gekocht met [naam]. En daar begon eigenlijk al mijn nieuwe leven in Den Haag, in de stad van recht en vrijheid graag willen zijn. Daar heb ik dat werk, heb ik dat een aantal jaren gedaan. Adviseur geweest van een aantal ministers. Minister Hirsch Ballin, minister Verdonk en later ben ik, kreeg ik een kans om een mooie nieuwe uitdaging aan te gaan, namelijk mee te denken over de herziening van de Nederlandse Grondwet. Toen ben ik aangesteld als adviseur voor Staatscommissie Grondwet met Ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat vond ik ook prachtig werk. Kon je echt nadenken over fundamentele rechten en vrijheid van burgers, over verhouding tussen de rechtspraak en politiek. Allemaal hele mooie dingen. Dat heb ik gedaan een paar jaar als jurist en laat, daarna kreeg ik weer een mogelijkheid om een, te gaan werken voor Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, kon ik me bezig houden met de rechtspraak. Ehm wat ik een buitengewoon onderwerp, wat ik mij raakt en later tot slot nu, wat ik nu mee bezig ben is, ik werk nu bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ik zit bij afdeling wat gaat over Internationale Recht en met name mensenrecht vraagstukken in internationale context. En ook dat ook natuurlijk weer in Den Haag, maar het belangrijkste reden misschien toch wel inderdaad wat ik al hiervoor aangaf, mijn liefde en passie voor de politiek om iets te betekenen binnen de politiek en vanuit de politiek voor de mens en de maatschappij. Ja.
[i] Ik zag dat jij, jij ook actief bent in het politiek, zou je iets over vertellen wanneer was dat en wanneer ben jij begonnen en hoe is het gegaan?
[r] Ja. Kijk ik heb het ooit beschreven als een van de mooiste ervaringen in Nederland in vrijheid was dat ik zelf kon kiezen of ik lid willen, lid wilde worden van een politieke partij en zo ja van welke. Ben ik gaan onderzoeken, was begin jaren ’90 al, een paar jaartjes na mijn komst naar Nederland. En ik heb, toen was, toen woonde ik nog in Apeldoorn. Ik heb met lokale politici gesproken. Ik heb gevraagd was, wat hun idealen en wat hun visies. En na, na nodige onderzoekswerk kwam ik uit bij Partij van de Arbeid. En dat was met name vanuit het sociaal-democratische idealen. Hè de solidariteit, rechtvaardigheid en vrijheid voor, voor het individu. Nou, dat sprak mij enorm aan. En ik ben toen, ik geloof 1994 was het, was ik al lid geworden van de Partij van de Arbeid en ook wat actief in de gemeentelijke politiek. Maar ik was toen met zoveel andere dingen bezig, vooral studie en toekomst opbouwen. Ben ik een tijdje ertussenuit geweest. Maar toen ik bij Den Haag was, begon ik weer, ging het weer aan mij kriebelen, dat die politiek. En begon ik er weer in actief te worden. Maar vooral de laatste jaren, toen ik zag dat het hele gekke dingen gingen gebeuren in de politiek.
[i] Net als?
[r] Net als de, het kabinet dat we hebben gekend, Rutte I, met het VVD, CDA en de gedoogpartner PVV. Dat vond ik echt niet kunnen, in termen van mensenrechten, in termen van de rechtsstaat. Hè, rechtsstaat is voor iedereen, iedereen is gelijkwaardig en iedereen heeft vrijheden. Maar daar werd echt onderscheid gemaakt tussen mensen, op basis van de afkomst, nationaliteit, huidskleur of religie. Ja, kijk, ik ben gevlucht naar een land waar dat soort dingen juist gelijkwaardig zijn. Ineens gingen allemaal gekke dingen gebeuren. Ik denk dat kan toch niet, in mijn vrije Nederland. Dus toen ben ik mij gaan manifesteren. Toen heb ik mij flink van me laten horen. Via publicaties in allerlei kranten, in de media, in debatten. En ik heb toen ook, in 2010 was het, heb ik een, een open brief geschreven aan premier Rutte, waar ik precies uitleg, uitleg ging geven van wat hij fout doet in het licht van mensenrechten en internationaal rechtelijke waarborgen. En mijn brief kwam ook in de Volkskrant terecht. Nou, toen ontstond er een enorme discussie. Het belangrijkste is echt dat die discussie iedere keer weer aanwakkert en mensen wakker schudt, mensen bewust maakt van hè wat ze moeten doen. Dat vind ik een belangrijke boodschap en opdracht voor mij, want ik heb niet de illusie dat ik in anderhalve dag alles kan veranderen, maar als je de samenleving bewuster kan maken van de, de dreigingen. Nou dat was eerst, hè dat ging maar door. Op een gegeven moment kwam mijn eigen Partij van de Arbeid in de regering, in 2012. En die ging ook gekke dingen lopen doen, zoals strafbaarstelling van illegaal verblijf. En dat was nou juist iets dat in de, in de agenda van de PVV stond, want Wilders had dat ingebracht bij Rutte I. Dus ik denk dat gaat niet goed! Nou, toen begon ik dus met mijn petitie en met mijn actie. Maar ook andere dingen hoor, bijvoorbeeld van dat kinderen in de cel worden opgesloten, kinderen van asielzoekers bij de grensdetentie, als ze daar aankomen. Bijvoorbeeld een gezin uit Syrië, vader, moeder en twee kinderen, die uit Aleppo of een ander ellendige deel van Syrië zijn gevlucht. Die komen eindelijk in Nederland terecht, en dan worden ze rechtstreeks in in de cel gezet. Dat vond ik ook niet kunnen. Dus zo fundamenteel, zo wezenlijk. Ook dat is gelukkig nu inmiddels van tafel, maar er moest wel flink geknokt worden. Dan denk ik van ja jongens, waarom dit nou, He? Maar goed, dus als het over dit soort dingen gaat, dan laat ik van me horen.
[r] Ja inderdaad, rondom die strafbaarstelling van illegaal verblijf. Kijk, ik had her en der binnen de Partij van de Arbeid geroepen van ‘Jongens, dit kan niet. Daar moeten we iets aan doen!’. Maar ik zag, mensen werden wel een beetje wakker, maar uiteindelijk ging het toch door. Ik dacht nou, voordat je het weet komt er weer een congres, en dan gebeurt er niks. En het gaat maar door. En voordat je het weet hebben we een wet die zegt dat mensen enkel vanwege hun bestaan strafbaar worden. Dus het feit dat ik hier ben maakt me al strafbaar. En dat vond ik ook iets wat echt helemaal niet kan als je een beetje fatsoenlijk land wil inrichten. Dus ik dacht nou ja, ik kan wel roepen, maar misschien moet ik iets extra’s doen. En ik dacht in mijn onschuld, ik dacht ach weet je wat, ik heb een website, ik zet daar een petitie op, ik kijk of het een beetje aandacht trekt. Ik had geen idee wat het ging… Ik dacht nou ik probeer het gewoon. En ik heb toen een tekst gemaakt voor de petitie. Niet gedaan als jurist of als filosoof, maar gewoon echt uit mijn hart. Ik dacht wat raakt mij nou vanwege die maatregel? Dat was gewoon dat mensen bang worden, dat mensen gaan onderduiken, dat kinderen niet meer naar school durven te gaan, dat vrouwen niet naar de arts durven te gaan omdat ze dan bang zijn dat ze worden opgepakt door de politie. Alles kwam bij mij op en ik ging het gewoon zo opschrijven en hoe het binnenkwam. Nou en ik had het op mijn site gezet en ik maakte bekend van jongens als je ook vindt dat dit niet kan in ons land, moet je die petitie tekenen. Nou echt, in twee, drie dagen ging het als een trein. En op een gegeven moment kreeg ook de pers en de media er lucht van, en die gingen dus mij bellen. Nou, op een gegeven moment stond ik de hele dag bij de televisie en radio te vertellen. Nou, toen was het echt eh, ja wat noem eh, de hek van de dam. Eh, nou, toen was alle aandacht op mij. En toen, was ook heel mooi, je zag ook dat er iets binnen de Partij van de Arbeid gebeurde. Toen gingen ook de prominenten als Jan Pronk, Job Cohen, Hedy d’Ancona, al die oud-ministers van PvdA en prominenten, die gingen ook mijn petitie tekenen. En alle grote fracties van Rotterdam, Den Haag, Utrecht van de Partij van de Arbeid, die hebben allemaal massaal mijn petitie getekend. Op een gegeven moment had de partijleiding een probleem. Die dacht van oh God, wat nu? En, en toen was in aanloop naar de congres vorige, vorig jaar april dat dit onderwerp weer op de agenda stond. En toen heb ik zelf ook een motie opgesteld en gezegd van ‘Jongens, dit kan toch niet, dit moeten we van, dit moet van tafel!’. En mijn motie werd ook op het congres door iedereen gesteund. Ik kreeg daar toen geloof ik een applaus van ruim een minuut, een staande ovatie. En eh, nou, toen had partij, toen had partijleiding een echte probleem, toen moest ie maar eh… Maar ook dan zie je dat de werkelijkheid van politiek is heel anders dan idealisme. Dat duurde weer ruim een jaar voordat het toch die vreselijke maatregel uit het regeerakkoord verdween.
[i] Ze hadden een probleem omdat jij, jij ook van PvdA was?
[r] Ja, kijk, ik ging dan op een gegeven moment vertellen, vooral tegen onze partijleider Diederik Samsom van dat het dit niet deugt. En, en dat ik het ook op een manier vertelde dat mensen raakte. Want ik was ook op het congres in Leeuwarden, PvdA congres. En als indiener van de motie, mocht ik het mijn motie toelichten hè. Ik kwam op het podium, maar ook daar dacht ik, ik ga niet, geen geen abstract verhaal houden. Ik vertel gewoon dat ik zelf in Friesland ook zo bang was toen ik eh… Mijn asielaanvraag werd afgewezen en ik had illegaal verblijf. Ik was toen echt bang. Ik ben ook een paar dagen ondergedoken geweest, bij mensen thuis gewoond. En ik zei ‘Dit moeten we niet willen, want het raakt zoveel aan de diepste ziel van de mensen!’. Ik zag echt iedereen in de zaal van oh ja, dat is waar, dat moeten we niet willen. Dat eh was een enorme, ja, impuls. En ik denk dat het een succes was zeker doordat ik zelf als vluchteling dat verhaal vertelde.
[i] Ja. Oké. Ik eh… Jouw naam is [naam]. En ik vraag me af wat was jouw naam toen jij in Iran was? Ik denk niet dat dat is een Iraanse naam.
[r] Nee, ehm, klopt. Ik heb, ik heb in Nederland een nieuwe naam aangenomen. Van mijn ouders kreeg ik de voornaam [naam]. En ehm, mijn achternaam dat is [naam]. En [naam] is, als ik het kort uitleg, is ehm ook een Turkse naam. Ik vertelde al hè, mijn ouders komen uit platteland. Maar het verhaal gaat dat mijn achternaam, de betekenis daarvan teruggaat naar zelfs de tijd dat Mongoolse keizerrijk oorlog voerde tegen Perzische keizerrijk en dat de legerleiding in het noorden van Iran kwam waar mijn ouders, groot grootouders woonden. En die heeft zich daar een tijdje gevestigd en die man, die legerleiding heette Queleich Khan. En die heeft heel wat kinderen gekregen, hè. Want die, ja, die had opeens 60 vrouwen, geloof ik. En al die kinderen komen dan, kregen dan die naam van, van die man. En dat betekent letterlijk: het zwaard van de Khan.
[i] Oké.
[r] Eh, dus het verhaal gaat dat dat inderdaad de achtergrond is van die naam. En die naam had ik ook natuurlijk totdat ik in Nederland kwam. Maar toen ik de Nederlandse nationaliteit kreeg vond ik ook wel dat ik iets meer thuis wilde horen in Nederland. En ook heel pragmatisch gewoon, mijn Iraanse naam is ingewikkeld uit te spreken. Toen heb ik dus de… Ook heel fundamenteel de keuze gemaakt van ik ga een nieuwe leven in, dus dat houdt ook een nieuwe naam bij. En de procedure gestart, zowel voornaam als achternaam gewijzigd. Dat was in 1995 begon ik hiermee. Het duurde een paar maanden, maar ik geloof begin ’96 had ik officieel, ook echt ik heb ook een briefje van, van de koning, van toentertijd koningin Beatrix, waarop staat gewoon formeel opgeschreven dat mijn naam nu is gewijzigd. En nadien ging ik door het leven als [naam].
[i] Oké. Hoe reageerden jouw familieleden?
[r] Nou, die die weten het nog steeds niet. Ik vond ook niet… Nee, maar ik bedoel kijk, ik ben in Nederland. Ik heb twee levens, zeg ik altijd. Als ik bijvoorbeeld mijn familie spreek aan de telefoon, ze bellen mij op en dan ben ik gewoon Ahmad. Dan praat ik met ze, in Farsi. En als ik de telefoon ophang, dan ben ik weer [naam]. Nou ja, waarom zou ik zo moeilijk doen? Kijk, ze zijn ook traditioneel en zouden het misschien ook helemaal niet goed begrijpen. Van waarom doet hij dat nou? En misschien doe ik ze pijn. Tja, ach.
[i] Oké. Dus dat eh, dat was niks met discriminatie of dat was gewoon een begin van een leven?
[r] Begin van leven. Inderdaad, mooi gezegd, ja. Ik heb, ik heb ook echt met discriminatie heb ik eigenlijk nooit of nauwelijks mee te maken gehad.
[i] Oké.
[r] Dat is natuurlijk ook een onderwerp waar we wel aandacht aan kunnen besteden, maar nee, voor mij was geen enkele aanleiding in relatie daarmee. Maar het is wel, ja, [naam] klinkt leuk.
[i] Eh, wat zijn jouw sociale leven hier? En wie zijn je, jouw vriendenkring?
[r] Nou, ik heb een, een betrekkelijk divers en breed sociaal leven. Juist omdat ik ehm ook heel actief ben geweest in de samenleving en ook nog actief ben. Dat wil zeggen ik heb in de besturen gezeten van een aantal verenigingen en stichtingen, met name ge, gericht op belangenbehartiging voor mensen met een visuele beperking. Daar heb ik een, veel meegemaakt. En natuurlijk ook voor vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties. Daar heb ik ook in allerlei gremia gezeten. Eh, daardoor heb ik al een brede vriendenkring opgebouwd. En natuurlijk ook langs de weg van de sport, waar ik ook betrokken ben geweest en studie. En natuurlijk ook het feit dat ik heel erg gek ben op Hollandse gezelligheid. Ik vind het echt heel erg leuk. Dus daar maak je ook heel veel vrienden her en der. Al, op al die werk wat ik gedaan heb, bij diverse ministeries en zo, heb ik allemaal vrienden aan over gehouden. Kortom eigenlijk een hele breed scala aan sociale netwerken.
[i] Met zoveel ambitie die jij hebt en zoveel activiteiten die jij verricht, hoe gaat het de verhouding in jouw privéleven?
[r] Nou, ik mag misschien wel van geluk spreken dat ik een eh, dat ik met [naam] getrouwd ben. [Naam] is een nuchtere Friezin, is heel ontspannen. En we hebben gelukkig ook een afspraak met elkaar gemaakt. We hebben twee pijlers in onze relatie, mag ik misschien zeggen. Dat is ehm respect en ruimte. Dus we respecteren elkaar en we geven elkaar ruimte voor ontwikkeling. Eh, en dat gaat heel goed eigenlijk. En eh, ja, soms, soms heb ik ook wel een beetje om lachen hoor, want paar, een tijdje geleden kwam ik weer thuis rond half zeven, zeven uur. En dan zegt ze opeens van ‘Hè, ben je thuis? Ik heb niks gekookt! Ik wist niet dat je kwam!’. Ik zeg ‘Nou, dat geeft niet hoor, we bestellen wel Chinees!’.
[r] Dus soms volgt zij mijn agenda niet helemaal, maar goed, dat weten we inmiddels. En kijk, ja, op een gegeven moment wil je ook… Kijk, bijvoorbeeld in mijn studie was nog veel erger, denk ik. We woonden toen in Apeldoorn en ik studeerde in Utrecht. Ik had twee studies en ik had twee bijbaantjes. En ik had nog actief in allerlei besturen. Soms ja, was echt, kwam ik heel laat thuis. En dan ging ik ochtend, ’s ochtends vroeg weer met de trein naar Utrecht. Dus zij is wel wat gewend inmiddels in onze relatie. Maar het is wel ontzettend fijn om een vrouw als [naam] te hebben, die het begrijpt, die dat respecteert en die ruimte geeft, ja.
[i] Dus je hebt een cadeau van, van Nederland gekregen?
[r] Ja, [naam] is een heel mooi cadeau, absoluut.
[i] Wat zijn jouw belangrijkste waarden?
[r] Eh, nou, die waarden die noemde ik al in relatie tot sociaal-democratisch denken, tot sociaal-democratisch wezen. Ik vind, kijk, ik vind dat je als mens een verantwoordelijkheid hebt, als mens een plicht hebt in het leven. Je bent niet zomaar hier. Je moet een nut hebben. Je moet een dienst bewijzen aan de mensen, de maatschappij, aan je omgeving. En dat is wat mij betreft in relatie tot waarden als solidariteit. Daar begint het mee, dat je solidair bent met mensen om je heen. Zeker ook internationale solidariteit, met armoede, met ellende in landen als Syrië, Irak. Ik denk dat solidariteit een ongelooflijk belangrijke pijler is, wat mijn waarden betreft. En tweede pijler, wat ook in de sociaal-democratie mooi zit, is rechtvaardigheid. Dat, las ik ooit een heel mooi citaat van Mahatma Gandhi, die zei ‘Een rechtvaardige man is rechtvaardig, zelfs in de politiek.’, vond ik zo mooi. Ik dacht nou, die die die dat citaat neem ik mee. Want als je namelijk ehm die vertaling van rechtvaardigheid bezit, dan betekent dat je eerlijk bent, maar ook dat je echt rekening houdt met de medemens. Je bent dus niet alleen op deze aarde. Die vertaling van rechtvaardigheid zou ik ongelooflijk graag in mijn doen, in mijn handelen willen vertalen. Dus solidariteit, rechtvaardigheid en natuurlijk ook, ja, individuele vrijheid. Dat mensen vrij moeten zijn hun leven in te richten.
[i] Ja, en wat, wat zijn jouw toekomstdromen?
[r] Ja, weet je, ik ben nog steeds bezig hè, met Alborz eh…
[i] Ja, dat nou, ik weet heel veel over, wat is de versch… eh, nieuwe stap?
[r] Ik heb er, ik heb er ooit van gedroomd, dat ik de top had bereikt. Dat vond ik eigenlijk heel eh… Aan de ene kant vond ik het heel mooi. Aan de andere kant vond ik het ook wel schokkend. Ik dacht oh God, ik ben er al. En nu? Hoe moet het nu verder met mijn leven? Maar het mooie was, toen ik, in mijn droom, toen ik zag dat ik aan de top van de Alborz was, en toen, mijn vader had gelijk, want ik keek om mij heen, en ik zag echt de wereld om He, aan mijn voeten. Was heel mooi. Maar ik vond, misschien wel mooie afronding van het verhaal. Ik zag, die kist met goud vond ik daar niet. Ik heb overal gezocht, ik heb heel lang gezocht. En toen vroeg ik het ook in mijn droom. Want het ging al, nog heel ver. Ik vroeg het ook aan mijn vader. Ik zeg ‘Ja, vader, hoe zit het nou? Ik ben er eindelijk’. Maar hij zei ‘Kijk goed om je heen!’. En ik keek, en ik keek en ik keek nog een keer. En op een gegeven moment zag ik… Nu kon ik ook, op een bepaalde plek kon ik niet verder kijken. Daar hield het op. En toen zei hij ‘Wat is er nou?’. En zei ‘Nou, daar staat iets, iets nog hoger!’. En hij zei ‘Daar is nog een andere, hogere berg dan de Alborz.’, hij zei ‘Die kist vol goud zit eigenlijk daar, op die berg!’. Ik zei ‘Moet ik weer?’. Hij zei ‘Ja, als je hoogste plek, daar zit dan in!’. En dat bedoelde inderdaad ook Perzische keizer Kourosh [Cyrus], hij zei ‘In hoogste, op de hoogste plek, daar zit het!’. En eh, dus ik had, toen ik mijn droom had, meteen weer een volgende boodschap, volgende opdracht. Dus die die die, eh, die kist vol goud, ja, staat nog ergens op mij te wachten. En… Maar wat ik zei, mijn vader had zeker gelijk. Want als je daar eenmaal bent, aan de top, dat heb ik meegemaakt toen ik mijn studie afrondde of toen ik in Den Haag kwam of met de politiek, dan heb je een moment van genieten. Je staat dan aan, aan de top van de berg en dan kijk je om… Je uitzicht is prachtig. En dan kun je lekker uitrusten en lekker daar water drinken en prima en daar rust je wat uit en dan heb je genoten. En dan is de volgende uitdaging. Dus ik ben de volgende berg ben ik alweer begonnen. En ja, waar ik eindig weet ik niet ech, want ik heb ook niet willen markeren waar het eindigt. Maar een, een ambitie wat ik, wat ik in zekere zin inmiddels heb geformuleerd is dat ik zo graag Minister van Justitie zou willen worden in dit land. En dan met name ook echt Minister van Justitie willen worden met het oog op ehm een, een juiste plek te geven aan mensenrechten. Want ik vind soms, nu ook, we hebben sinds 2010 een Minister van Veiligheid en Justitie. Dat vind ik al fout. Want Justice, He, het recht staat in ons land voorop. Je kan niet zeggen eerst veiligheid en dan komt het recht. Recht staat voor alles bovenaan. Dus dat vond ik al een hele rare. En toen ging ook mijn eigen partij ook nog opnieuw die ministerie zo noemen. Ik dacht ja, jongens! Kortom, ik heb gezegd als je ooit de kans krijg, wil ik als jurist, als mensenrechtenjurist, graag Minister van Justitie zijn in dit land, vanuit het besef, het belang van mensenrechten en belang van vrijheid wil ik proberen daar een mooie invulling te geven aan het eh, aan het belangrijke ambt als Minister van Justitie.
[i] Oké, leuk. Ik wil graag eh weten hoeveel, hoeveel vind je gelukkig nu.
[r] Eh, hoe, hoe? In hoeverre ik mij gelukkig voel?
[i] Ja.
[r] Ja, eigenlijk gelukkig. Ehm, kijk, ik doe wat ik wil doen. Ik bereik, of ja bereik, ik ga in ieder geval door het leven, ik kan architect zijn van mijn eigen leven, ik kan mijn eigen leven inhoud en vorm en inhoud geven. En dat vind ik heel erg belangrijk, dat ik daar eh, nou ja, autonoom, zelfstandig mijn eigen leven kan leiden. Dat vind ik wel heel cruciaal.
[i] Heb jij heel lang gewacht om deze geluk te, om gelukkig, je gelukkig te voelen?
[r] Nee, eigenlijk niet. Kijk eh, in Iran was ik wat ongelukkiger door het feit dat ik gewoon, ja, niet mezelf kon zijn. Maar in Nederland ontdekte ik vrij snel dat die ruimte er was. En dat was al voor mij al een buitengewoon belangrijke voorwaarde om mij gelukkig te voelen. Dus nee, bij mij, bij mij heeft dat niet lang geduurd. Gelukkig, moet ik zeggen.
[i] Jij hebt twee landen en twee verschillende culturen. Hoe ga je daarmee om? Met Iraanse traditie en Nederlandse traditie of cultuur?
[r] Ja. Nou, ik heb daar eigenlijk nooit een probleem van gemaakt. En ik heb nu ook geen problemen. Mijn, mijn, mijn echtgenote ook niet. Ik bedoel wij hebben hier Perzische tapijten liggen, maar we hebben ook Hollandse dingen liggen. Ja ’t, ’t, ik pik altijd wel mooie dingen van iedere cultuur of het nou Iraans, Nederlands, Fries of wat dan ook is. En ik wil natuurlijk ook wel van het leven genieten, in volle omvang. Dus als ik iets denk van hé, Iraanse eten is lekkerder dan Nederlands eten, dus is ook waar! Dan eet ik vaker Iraans, lekker rijst met saus. Maar ook, op zijn tijd, bijvoorbeeld, vooral in de winter, heerlijke erwtensoep of stamppot, ook erg lekker. Dus eh, wij gaan… Wat mij betreft echt geen enkel probleem daarin. Ik vind het ook jammer dat mensen daar een probleem van maken. Ik denk je zou ook gewoon kunnen kijken van welke cultuur het leukste en mooiste heeft, en het samenvoegt, dat je dan je leven verrijkt en extra geniet.
[i] Dus jij combineert allebei?
[r] Ja ja ja, hoor. Als je hierbij ook… Wat ik zeg, eh, bijvoorbeeld wij vinden, wij vinden bijvoorbeeld Perzische tapijten heel mooi en ook warm. Nou, daarom hebben we dan Perzische tapijten thuis gelegd. Dus zo pik je alles van, mooie dingen mee, bij elkaar.
[i] En van de tradities die van Nederlands of Iraans zijn, heb jij iets om te vertellen?
[r] Eh, ja, nou, bijvoorbeeld een belangrijke is eh… Bijvoorbeeld schoenen uitdoen, vonden wij, vonden wij in Iran was altijd zo. Ik vind ook wel mooi gewoon, fijn, schoon. Maar ook bijvoorbeeld met Iraans oud en nieuw probeer ik altijd ieder jaar ergens te zijn, om gewoon te genieten. Kijk, ik bedoel, het hoeft niet van mij per se. Maar omdat het iets toevoegt aan je leven, aan je levensgenot, eh, dan dan doe ik mee. Ja.
[i] En ga je Sinterklaas ook vieren?
[r] Ja. Wij gaan tenminste wij gaan eh bij de kinderen van mijn schoonbroer. Ja, in Friesland.
[i] Heb jij van iets heimwee?
[r] Nou, echt heimwee niet. Ja, kijk, wat ik zeg, ik voel mij nu zo thuis in Nederland dat… Ja, ik heb wel heimwee als ik in het buitenland ben. Dan verlang ik weer naar Nederland.
[i] Oké.
[r] Eh, nee, bij mij speelt niet. Ik zou het wel heel erg leuk vinden om een keer terug te gaan naar Teheran, daar met [naam] daar te wandelen.
[i] Ben jij nooit teruggeweest?
[r] Nee. Dat zou wel een mooi moment zijn. Maar voor de rest, eh, ik voel mij prima ook op mijn gemak en thuis in Nederland.
[i] Oké. Zou jij een sleutelmoment van jouw leven aan mij vertellen? Dat zou in Iran zijn of in Nederland.
[r] Ehm, ik denk een sleutelmoment is misschien wel, ook tegelijkertijd een pijnlijk moment, maar wel een heel cruciaal moment. Was de laatste dag dat ik in Iran was, voor mijn vlucht. Toen, ik vertelde al hè ik deed aan een sport, en we waren als team bij elkaar gebracht om te trainen. Dus we bleven ook samen een paar dagen om intensief te trainen. En de laatste avond voordat we vertrokken mochten we van eh van Iraanse autoriteiten onze familie ook uitnodigen in een hotel en een etentje samen. En dan de dag daarna vlucht, vliegen naar naar Nederland. En dat was ook voor mij eigenlijk de avond van van afscheid. Maar ik kon, kon het, kon het tegen niemand vertellen, dat ik van plan was om te vluchten. Dus ik kon niet vertellen wat mijn agenda was. Alleen, ik nam afscheid van ze, en ze zeiden allemaal van ‘Hé, tot over twee weken, hè!’, en dit en dat, en kusjes en foto’s. Ik heb heel veel foto’s gemaakt. Ik dacht dan neem ik die in ieder geval mee. Maar mijn broer en moeder en zussen die daar waren, die zeiden allemaal van, die die gaven mij zoenen. Die zeiden ‘Kom gauw terug, en pas goed op je zelf!’ En ik dacht van ja, ik kom nooit meer terug. Dus het was een beetje een nare, maar tegelijkertijd ook confronterende avond. Ja.
[i] Oké.
[i] Na het moment dat jij hebt hier gebleven, hoe hoe reageerden jouw familie? Want ze dachten dat jij teruggaan, zou gaan.
[r] Ja, ja ja ja. Nou ja, hun reactie was een van onbegrip. Eh, vooral mijn moeder die huilde veel. Eh, van van hoe komt het? Maar goed, ik heb het ze gaandeweg uitgelegd. Maar het was wel een schok, ja.
[i] Dus dat was een sleutelmoment voor jouw familie ook?
[r] Zeker! Ja, toen ze pas echt achter kwamen. Kijk, het is zelfs zo, het ging zelfs zo ver, was pijnlijk, want toen het Iraanse team terugging dachten mijn ouders dat ik ook gewoon mee was gegaan. Dus zij waren naar het vliegveld gekomen, ze hadden zelfs cadeaus meegenomen. Iedereen stond daar te wachten. En het vliegtuig… Iedereen liep weg, en er kwam geen Ahmad langs. Dus ze kregen ook nog het verwijt van de autoriteiten, want ze kregen ook, worden uitgescholden, van wat voor nare jongen hebben jullie opgevoed. Hij is gevlucht. Zij kregen, nou ze kregen er problemen van.
[i] Komen ook jouw familie hier naar Nederland? Of heb jij familieleden in Nederland?
[r] Nee, ik heb geen familieleden in Nederland. Alleen een paar jaar geleden is mijn moeder een keer geweest. Omdat zij zo bezorgd was, bezorg was iedere keer over mij. Van ‘Goh, eet je goed? En gaat het goed met je?’. Dus nou, kom je maar gewoon een keer kijken hoe ik leef”. En zij is hier geweest en heeft [naam] gezien en onze leven gezien. Toen ging ze weer gelukkig, gerustgesteld terug. Ja.
[i] Dat was alleen maar als vakantie?
[r] Ja.
[i] En hoe was voor jou om haar weer te zien?
[r] Bijzonder, bijzonder, ja natuurlijk. Maar het is ook wel op een ander, ja gewoon bijzonder. Omdat je gewoon echt ook dingen probeert uit te leggen, haar dingen laat zien, waar ik werk, waar ik zit, waar ik woon, vooral was gewoon heel fijn. Ja.
[i] Zijn er iets in jouw leven waarop jij trots bent? Jij hebt het een paar genoemd al.
[r] Ja, ja, zeker, ja, ik, kijk, ik kan zeggen ‘Ik ben trots omdat…’. Kijk, ik kan zeggen ik ben er trots op dat ik mijn baan heb of weet ik wat. Maar ik denk dat ik meer trots ben omdat toch wel dat architect zijn. Dat maakt mij het meest weer trots. Iedere keer dat ik zelf als autonome mens een beslissing kan nemen in mijn leven. Natuurlijk, ik ben gebonden aan de regels. Ik ben gebonden aan de wet. Maar dat ik niet bang hoef te zijn, dat ik het niet angst hoef te voelen. En dat ik vrolijk door het leven ga. Ik denk dat dat mij… Kijk, als je het hebt over de essentie, en jij, je sprak daarvoor over het gelukkig, over geluk momenten, het gelukkig zijn. Ik plaats ook dat groot gevoel van trots ook in het perspectief van gelukkig voelen. En dat is toch weer leven in vrijheid.
[i] En dan vergelijk jij altijd met het systeem die in Iran bestaat of?
[r] Ja, kijk wat ik in ieder geval zelf heb meegemaakt in Iran, dat ik al op mijn achttiende op mijn hoede moest passen en dat ik, nou ja, van alles niet mocht en heel meest basale dingen, eh van muziek luisteren tot je kleding kiezen wat jij wil aantrekken tot nou ga maar door, veel wat niet mocht. Dat maakt je ongelukkig eigenlijk.
[i] Wat zijn nu jouw hobby’s?
[r] Eh, ik ben nu veel meer gericht op lezen, schrijven en een natuurwandeling, ja.
[i] Ik krijg af en toe via web, via Facebook heel mooie foto’s. En dat neem jij zelf ook?
[r] Nee hoor, nee nee, nee. Ik jat ze, ik steel ze van andere websites. Maar ik vind, ik vind ook wel mooi want sommige foto’s kunnen zoveel zeggen, of citaten. Dus ik ben echt een man van om dingen halen wat je inspiratie geeft, of wat iets met je doet. Ik heb bijvoorbeeld gisteravond nog een citaat van Mahatma Gandhi weer geplaatst waarin hij zegt dat dat belangrijkste rechtbank in de wereld is het rechtbank van het geweten. Dat je geweten je kompas kan zijn in je leven om goeie dingen te doen en slechte dingen na te laten. Vond ik ook zo fascinerend. Dat is ook, dat geldt ook voor beelden. Ja, als zoiets iets met me doet of mij, iets in mij aanwakkert, dan deel ik het, ja.
[i] Zijn er iets waarmee je angst hebt?
[r] Nou, ik word niet zo gauw bang. Ook door de worstelmentaliteit. Ehm, en ik heb ook natuurlijk in mijn leven inmiddels wat meegemaakt. Ik heb, nou ja, familie verloren, althans op afstand. Ik heb veel moeten achterlaten. Dus dat is niet… Ik raak niet zo gauw angstig. En het feit dat ik juist ook doortastend en en nieuwsgierig ben. Ik ga overal naartoe. Bijvoorbeeld door mijn visuele beperking, ik zie in het donker heel weinig. Maar ’t soms gaat dat angstmomenten oproepen, omdat je gewoon echt niet weet waar je bent of waar je naartoe moet, maar daar laat ik me nooit door weerhouden. Ik ga overal naartoe, overal in de wereld waar ik wil. Dus eh, angst, eigenlijk bij voorkeur niet, nee.
[i] Je had ook gisterenavond een ongeluk, maar toch het interview vandaag is doorgegaan.
[r] Ja, nou gisteren voelde ik me een beetje rot. Want er was een stoep en ik, wat ik zeg, ik zie heel kort, anderhalve meter, twee meter, maar in het donker wordt het nog minder. En ik kan geen diepte zien. En ik ben een paar keer vaker gevallen hoor, maar dit was ook weer een stoeprand waar ik niet zag. En ineens klapte mijn voet dubbel, en dan viel ik ook heel lelijk. En toen had ik hier aan de rechterzijde heel veel pijn. En op dat moment voel je je rot, maar ja, denk je, dan kom ik weer thuis en neem ik een glas cognac en ik denk van ja, hallo, ik moet, ik moet nu verder in mijn leven. Dus dat was even een rot moment, ja.
[i] En dan jij zei dat heel veel, heel veel momenten van jouw leven dat mentaliteit van worstelaar komt terug.
[r] Ja.
[i] En wat heb jij van Nederland geleerd?
[r] Goeie! Ehm…
[i] Wat komt altijd terug van jouw kindertijd?
[r] Ja, ja, ja, ja, ik snap het goed. Wat ik wel aan Nederland wel mooi vind, wat ik ook heb meegekregen, want ik zei het al hè, iedere cultuur heeft wat mooie dingen in zich, probeer het ook uit te halen en voordeel mee te doen. Van Nederland vind ik nuchterheid, om te beginnen, dat mensen gewoon doen van ‘Doe gewoon, doe Norma… doe je gek genoeg!’. Eh, ik weet niet of je het kent hoor, maar d’r is in jaren ’90 waren er twee zangers, ik kan ze ook eventueel op YouTube opzoeken, is heel mooi, dat was van Tijn en Fluitsma, die hebben toen een liedje gemaakt, dat heet ‘Vijftien miljoen mensen’.
[i] Oké.
[r] Het was zo van, het ging over 15 miljoen mensen op een klein stukje aarde, je laat je elkaar in de waarde en dat is misschien mooi typerende, hè van mensen zijn nuchter, mensen nou laten we elkaar gewoon in de waarde als je niet te moeilijk doet. Eh, ergens lekker je gang kunnen gaan, je kunt zijn, nou ja… Ik denk toch dat… Kijk, wij Iraniërs zijn anders hè, wij gaan ehm…
[i] Ja…
[r] Natuurlijk, wij Iraniërs, wij zijn anders, wij gaan veel meer omheen. Als iemand bij ons, bijvoorbeeld bij ons thuis komt bezoek, dan gaan we groot feest vieren enzovoort of er moet van alles bij. Maar in Iran zit het ook veel normal.. Of Nederlanders zijn daarin veel ontspannender, die gaan… Ik denk dat ja, als ik een samenvatting daar die nuchterheid, ontspanning en lekker je gang gaan en je ja jezelf zijn.
[i] En dat heb jij van Nederland geleerd?
[r] Eh ja. Vind ik ook eigenlijk, kijk, kijk als met alle waardering hoor, maar als Iraniërs bij mij zouden komen, zeker als ze nog traditioneel zijn en dan kom al die beleefdheden in beeld. Uiteraard ook heel goed, met alle waardering voor die mensen en hun gewoontes, maar ik zou daar zeggen ‘Joh, pak maar kop thee of koffie en gewoon gaan,weet je, relax!’. Dus en al je thee wilt of koffie wilt of of ik zou zeggen gewoon, zeg het me gewoon rechtstreeks. Maakt het leven een stuk minder complex. Sorry dat soort dingen.
[i] Oké.
[i] Zou je zelf een anekdote vertellen in verband met sollicitatie gesprek die je in de voorgesprek jij aan mij verteld?
[r] Met die naam? Ja, het was een heel bijzondere. We spraken net hè, over mijn naamwijziging en over dat discriminerend voelt of zo, maar een moment wat zich voordeed eh… Dat is een goeie inderdaad dat ik, ik had toen mijn nieuwe naam en ik had gesolliciteerd bij een, voor een functie bij het ministerie en ik werd uitgenodigd voor een gesprek, maar op mijn curriculum vitae staat nou mijn naam, [naam] en dan staat als geboorteplaats Teheran en die mensen van sollicitatie commissie die hadden dat opgepikt, die denkt van oh, wat een aparte combinatie, man uit Teheran die dan zo heet. En ze zaten met elkaar te filosoferen van hoe komt dit? Hoe kan dat? En dan de een had gezegd ‘Ja volgens mij heeft dan zijn vader ambassadeur geweest van Nederland en die heeft in Teheran gezeten en die zeker daar getrouwd met een Iraanse vrouw of hij heeft een kind gekregen. Dus daar gewoon dan die naam gekregen en geboorteplaats Teheran en die naam van [naam]!’. Dat was hun idee in hun ogen was ik ook een Friese jongen, blond, blauwe ogen. Dus ik kwam binnen met donker haren en alles anders, dan zij hadden gedacht. En we raakten met elkaar in gesprek en een van de vragen was ‘Goh, vertel iets over jezelf!’. En ik zei ‘Ja goh, ik kom uit Iran, gevlucht, dat dat dat…’ en zei die van ‘Goh, we dachten echt dat jouw vader ambassadeur was!’. Dus dan vertel ik over mijn naamswijziging. Nou dat vonden ze heel bijzonder.
[i] Dat heeft geen, wat wat was het resultaat van jouw sollicitatiegesprek? Hoe is het doorgegaan?
[r] Nou ze hadden uiteindelijk een geschikte kandidaat hadden ze, qua kennis en kunde en papier en dossier. Ik ben daar, ik werd daar niet aangenomen.
[i] Oké.
[r] Dus maar kijk nogmaals dit met mijn naam had niets te maken, maar ik vond dit moment heel bijzonder, want ze hadden een heel beeld gemaakt van, daar komt [naam].
[i] Blond, fries!
[r] Ja, ja, ja, ik zeg ‘Nou ik heb mijn haar net geverfd voordat ik hier kwam!’. Dus ja.
[i] Oké. Ik wil graag dat jij iets over Den Haag gaan me vertellen? Wat jij, wat jij in Den Haag bijzonder vindt? Wat jij in Den Haag doet?
[r] Nou Den Haag is, vind ik het zelf misschien wel een van de mooiste steden van heel Nederland en misschien wel van de hele wereld.
[i] Oh waarom?
[r] Ja, want kijk ik vertelde hè over mijn hobby met wandelingen en stand, zee. In Den Haag heb je het mooiste is van, waar ik nu woon, vlakbij de zee hier bij duinen en strand en de mooie natuur en ga je naar de stad meer dat politieke hart daar heb je een heel andere wereld. En natuurlijk ook hier ’t, de stad van de recht en vrijheid, recht en vrede, sorry. Dus je hebt hier een Paleis van Justitie. Je hebt hier het International Criminal Court, het Internationaal Gerechtshof. Dus al ’t, we noemen het ook hè ‘legal capital of the world’. Dus alles wat op het terrein van recht en vrede is vindt hier plaats, maakt begin met een bijzonder karakter. Maar ook vooral wat ik op strand ben, het gevoel van vrijheid, vind ik enorm fijn. Dat vind je allemaal hier bijeen in één stad.
[i] Zou je iets ehm.. Zou je mij vertellen in een dag wat jij doet in Den Haag?
[r] Nou, als het een werkdag is, is het redelijk saai.
[i] Nee in het algemeen. Jij kan een vrije dag kiezen.
[r] Nou meest, kijk zoals de dag als vandaag. Zaterdag, tenminste als ik dat ongelukje niet gehad gisteren, dan was ik zeker van plan om nou ja dingen te doen en vooral ik was naar, laten we zeggen ik was van plan om op de strand te gaan om te wandelen en uit te waaien. En dan had ik ook nog een afspraak met een vriend die ik hoop ik nog, straks nog even ging de hand schudden en dan is het, nou eigenlijk de gebruikelijke dingen. Kijk een stad maakt nou niet dat ik met hele andere dingen gaan doen, boodschappen doen dat soort dingen hoort ook gewoon bij. Maar ik wilde, van plan om te kijken of aan het eind van avond, want ik ben, nou [naam] is nu in Friesland, had ik gedacht om misschien iets van lekkere Iraanse rijst te koken met iets Iraanse lekkers. Door de week is het meestal, dan komt het niet van en dan eet ik dan fastfood of weet ik het wat. En in het weekend vaak een moment om eens goed te koken.
[i] Oké. En dan ehm jij zegt dat Den Haag is een mooie stad van de Nederland of misschien de wereld, wereld. Zou jij een evenement in in Den Haag ook over vertellen.
[r] Nou er zijn meerdere natuurlijk, maar wat, maar wat mij aanspreekt is; jij hebt hier een aantal plekken, centra of podia waar debatten worden gevoerd. Jij hebt het huis van rechtsstaat en ook, eh nee Pre, ProDemos. Het is huis van democratie en rechtstaat. Maar je hebt het Nieuwspoort en dat is ook een interessant perscentrum waar de journalisten, ambtenaren en politie met elkaar in het debat gaan. Dat zijn de plekken die heel graag opzoek. Ja.
[i] En en doe jij ook daar actief mee?
[r] Ja zeker ik ben ook actief lid van Nieuwspoort en ook een kaartje van waar ik, een soort van perskaartje is het, waarmee ik inderdaad gewoon naar binnen mag, mag gaan. Maar je hebt ook bijvoorbeeld hele andere iets, ik, ik weet Hofvijver heeft ook een hele lekkere vistent waar ik graag daar haring kom eten. Echt ook weer het lekkerst van heel Nederland weer. Dus in zoverre heeft ja Den Haag gewoon hoop te bieden. Ja.
[i] Oké.
[r] Van alle kanten.
[i] Ik wil, als, ik weet het dat jij om een uur een afspraak hebt en jij wil graag op het strand gaan en wil jij dat deze afspraak nog doorgaat?
[r] Ja ik heb gezegd dat ik iets later kom, maar ik had het wel, wel nog op de agenda laten staan van, want die vriend van mij die komt uit Brussel. Tenminste hij is, hij is nu in Den Haag hoor. Maar hij werkt normaal gesproken in Brussel en wij hebben gezegd dat misschien een goed goed moment om om elkaar nu al eens eindelijk te zien.
[i] Ik denk dat in dit tijd zijn we gewoon klaar met het interview, maar toch ik wil graag weten welke religie jij nu respecteert in Nederland? Jij ben opgevoed met een mos, islaamse religie?
[r] Klopt klopt.
[i] En nu?
[r] Nou het is een goede vraag. Kijk, ik, ik heb het ook worsteling gehad met religie hè. Ik ben niet voor niks gevlucht. Ik vond niet, ik vind niet dat je mensen moet voorschrijven wat ze moeten geloven, maar ze moeten zelf ontdekken wat ze moeten, wat ze wel of niet moeten geloven, überhaupt moeten geloven. En ik vertelde al hè dat ik als twee studie filosofie had gedaan. Ik was op, echt ook aan het zoeken, ontdekken wat pas bij mij, mijn eigen leven leidend. En in mijn studie filosofie kwam ik te, kreeg ik te maken met de werken van Duitse filosoof, Immanuel Kant. En Immanuel Kant is een grote filosoof die vooral aandacht geeft aan individuele vrijheid, mens centraal enzovoorts. En hij heeft een, een visie ontwikkeld dat heet het zogenaamde ‘natuurrecht denken’. Natuurrecht denken is een hele neutrale manier van ideologie. Die is, die is niet links of rechts georiënteerd of islamitisch, wat dan ook. Hij heeft een heel simpele formule: Hij zegt, Kant zegt althans “Je moet het goede doen en de kwade nalaten!”. En hoe je het daarin invulling aan geeft, is natuurlijk aan jou als autonome mens, als volwassen mens. Je weet dat je. hè je moet niet stelen, je weet dat je mensen moet helpen. Nou dus de basale noties geeft Immanuel Kant mee en dat vond ik wel zo mooi. Ik dacht ja als ik nou gewoon die formule nahoud. Dus ik ben nu, nou wat je ook zou kunnen noemen natuurrecht denker.
[i] Oké.
[r] Ja, en het is dus ook nogmaals, kijk, ik kan met, met katholieken goed omgaan, ik kan met moslims of met autisten [atheïsten], eh sorry ehm, ook al heb je geen geloof of wel een geloof of je gaat drie keer naar het kerk dat, in mijn perspectief maakt dat niks uit. Ik heb ook vrienden van allerlei geledingen. Maar als mensen wel in ieder geval wat ik zeg; waarden als solidariteit, rechtwaardigheid wel in hun handelen wel meenemen.
[i] Ja, zou je een, een anekdote aan mij willen vertellen waarover heb ik geen vraag over gesteld?
[r] Ehm een anekdote, een anekdote. Ja, ik heb d’r natuurlijk veel. Ik kan misschien wel eentje vertellen. Dat heeft ook echt te maken met mijn visuele beperking.
[i] Als jij wilt meer vertellen, ik vind het ook prima.
[r] Nou dit dit dit is wel leuk, want door mijn visuele beperking heb ik ook een andere wereldje mee gemaakt hè. Normaal gesproken met collega’s, met vrienden in de samenleving is gewoon normaal leven, maar ik heb ook vriendenkring wat het allemaal mensen die heel weinig kunnen zien of helemaal niks kunnen zien en het mooie is dan met hun is de wereld ook anders. Is grappiger, maar ook onzichtbaarderer hè. Ik bedoel als je, ik kan je nu wel op afstand, wel op deze afstand wel zien, maar ik heb ook vrienden die helemaal blind zijn en die hebben geen idee hoe je uitziet. En die moet je dan echt hand geven en dan gewoon soms ook echt letterlijk aan jouw haar voelen en ze zeggen ‘Oh jij hebt lang haar!’ of ‘Jij hebt korte haar!’. Het is voor hun, weet je je wereld wordt heel klein. En een keer heb ik meegemaakt, ik kwam, kwam bij een paar mensen zitten en daar was kwam een nieuwe jongen bij en ik kende hem daarvoor niet. Dus we raakten met elkaar, met elkaar in gesprek en een van standaard vragen is, als je stelt aan iemand met een visuele beperking, van ‘Goh wat zie je nou?’ hè. ‘Wat kun je wel en niet zien?’. Nou zegt ze ‘Ik zie eigenlijk niks.’ en toen zei ik zo van ‘Ja en licht en donker, kun je dat wel zien?’. En toen zei die heel mooi, hij zei ‘Nou het licht niet, maar het donker wel!’. Vond ik zo’n mooie anekdote, ik dacht ja dit is mij altijd bij gebleven. Ik dacht dat ik de volgende keer moet ik oppassen dat ik niet die vraag stel, want alles om me heen is donker.
[i] Ja.
[r] Ja dat, ja dus, maar dat is ook weer heel prachtig, want ze kunnen ook heel gewoon grappig omgaan met hun, met hun handicap. Ja.
[i] En jij bent voorzitter van een stichting die belang van, van slechtziende behartigd.
[i] Ja, ik ben aantal…
[i] Wat doen jullie daar?
[r] Nou, ik ben aantal jaren geweest hè. Ik was, dat is de zogenaamde de Nederlandse Vereniging Van Blinden en Slechtzienden. Ik was daar voorzitter van, van die vereniging en wat wij doen is een belangbehartiging. Heel simpel, als je als blinde wil reizen met met OV-chipkaart. Je ziet het niet hoe dat werkt of je wilt, je hebt een geleidehond, blindengeleidehond en taxi’s weigeren jou mee te nemen, omdat je gewoon een hond hebt, of je wil een baan vinden ondanks jouw visuele handicap. Al dit soort dingen, dan gingen wij met de politiek praten. Dan gingen wij actie voeren met de bewust maken. Kortom opkomen voor je eigen belangen.
[i] Ja, oké. Jij hebt, jij hebt mij verteld vorige maand dat jij bent bezig met een boek.
[r] Ja.
[i] Jouw levensverhaal boek. Hoe is het gegaan?
[r] Ja goed. Ik heb het eindelijk geschreven, vooral afgelopen zomer heb ik aantal weken druk aan gewerkt en dat heet ‘De worstelaar’. Enigszins, enigszins voorspelbaar ‘De worstelaar’ en dat vertelt inderdaad mijn leven in Perzië, mijn vlucht naar vrijheid, mijn leven in mijn nieuwe thuisland, Nederland, al over alle drempels wat ik net vertelde en ook over Alborz komt er uitgebreid in het beeld en mijn zoektocht naar die kist vol goud, die beschrijf ik en natuurlijk ook mijn inzet voor mensenrechten, mijn visie over maatschappij en rechtstaat, al dat soort mooie dingen.
[i] Dus dat dat ligt nu bij de..
[r] Bij de uitgeverij. Ja, ik heb een uitgever Prometheus in Amsterdam die wil het graag uitgeven. En nou dat wordt nu, is nu bezig met vormgeving en met het corrigeren enzovoorts. Dus met een, met een beetje geluk wordt die in februari komende jaar gepubliceerd en dan ga ik de eerste exemplaar aanbieden zoals het nu eruit ziet aan mijn grote inspirator minister van Justitie van toentertijd Ernst Hirsch Ballin. Ik mag het aan Hirsch Ballin aanbieden. Ik vond hem helemaal, echt de man van van minister van Justitie. Dus ik wil graag hem opvolgen, zijn opvolger worden ooit. Ja.
[i] En jij vertelde dat je ambitie is, een van jouw ambitie is een minister van Justitie worden. Als je deze positie krijgt en dan met politiek kan jij niet jouw idealist, idealen waarmaken? Denk jij eraan?
[r] Kijk het zal wel lastig worden. Natuurlijk je kunt niet alles waarmaken ehm, maar kijk om nou te zeggen van ik kan het niet waar maken, dus dan zal ik er niet aan beginnen. Dus dat is ook geen goede mentaliteit. Maar dat zal zeker moeilijk worden. Maar ik denk, ik denk wel, kijk wat ik soms bij politici mis, is dat er echt iets uit ’t hart komt. Dat je iets zelf bijvoorbeeld hebt meegemaakt of ik zie soms politici praten over armoede hè of zeggen ze ja ‘Dat is moeilijk, met kinderen, en dit en dat, thuis hebben ze geen geld!’ en dat komt zo over dat ik denk van ja, je hebt het ook gewoon van papier moeten voorlezen weet je. Maar dat je zelf het besef hebt van bijvoorbeeld ik ben op mijn achttiende gevlucht. Waarom? Wat doet dat met je? Wat is het gemis, wat betekent het gemis van mensenrechten op het gebied van vrijheid. En dat een andere dimensie geeft aan je ambt als je minister, dan dat je bijvoorbeeld zomaar door een kabinet bent gevraagd van ‘Goh, doe jij maar Volksgezondheid!’ of ‘Doe jij maar woning huisvesting!’. Dat is denk ik toch een andere, andere manier van benadering.
[i] Ja, oké. Als afsluiting wil jij zelf iets aan me vertellen?
[r] Nou ik ehm..
[i] Want ik, ik wil graag heel veel vragen stellen en zoals jij zei dat ik ben zoveel geïnterviewd, ik kan kort en krachtig alles vertellen. En ik weet wat ik wil vertellen, maar dat wil ik graag een anekdote van jouw levensverhaal of dat kan in Iran of Nederland zijn of in verband met jouw werk.
[r] Nou kijk ik zal, ik zal het plaatsen in in in deze perspectief. Ik zei het al hè, ik ben een man van citaten. Want ik, ik raak enorm geboeid en geinspiteed als ik iets lees dat het mij raakt. Dat ik denk van o dit is echt zo mooi. Daar kan ik iets mee of dat motiveert mij. En een van mijn grote inspirators van van alle tijden is Mahatma Gandhi. De man die in India opstond in zijn eentje en ook door zijn kracht massa meekreeg en iets bereikte. Dat is een beetje mijn hè, mijn ideaal. Ook met de petitie was een klein beetje gelukt. Althans ik heb ook een massa daarover meegekregen. Dat vind ik mooi en diezelfde Gandhi die heeft ooit een mooi, een hele mooie citaat geschreven. Hij zei in het Engels ‘My life is my message’. Toen ik dat las, dacht ik van ja dat is het eigenlijk. Want wat ik wil en ik hoop ook echt met dit, met dit prachtige project wat jullie nu doen is dat dit verhaal van mij wordt gehoord, gelezen en doorverteld. En het doorvertellen dat met zich brengt dat anderen denken van oh ja, die berg, die Alborz ook mooi. Uit, hè want weet je, dat jij weet jij zelf ook goed, we weten het, voor ons vluchteling is lastig, ander land weet je, ander weer, ander eten, ander omgeving, gemis van jouw familie, alles werkt op je hersenen alles werkt op je gemoedsrust, je lichaam, je lijf. Dan moet je heel sterk staan op je benen, wil je niet omvallen, wil je doorgaan en daar probeer ik ook, ik geef ook regelmatig toespraken of interviews en dan ik vertel van ‘My life is my message!’. En dan zeg ik altijd ‘Neem alstublieft die boodschap mee, die levensboodschap en vertel het door en dan wel vanuit de gedachte inspireer anderen en geef ze ook motivatie en impuls om te zeggen van hè, als hij dat doet is zo mooi, dat is ook zo positief en enthousiasmerend, dat we ook iets van ons leven willen maken en nog mooier willen maken en dat is dat je opstaat, doorgaat, knokt of hoe je dat wilt doen of je nou worstelt of knokt of bokst dat mag je zelf weten. Maar dat je iets neerzet van je leven en je ook dan niet, niet klein laten kregen!’. Dat is vooral echt zo’n, ik heb ook een buitenlandse, vrienden van mij gesproken uit Iran of andere landen die zeggen van ‘Ja, maar [naam] ik heb het zo geprobeerd en ik word gediscrimineerd of ik heb er gewoon geen energie meer voor!’. Die die mensen hoop ik ook echt met mijn verhaal langs jullie bereiken. Dat ze ja die spirit voelen en dat ze nou ja opstaan weer. Want dat dat is het hè, je moet opstaan. Misschien moet ik ook afsluiten wederom met een citaat van Ghandi, want dat heb ik toen met petitie vooral gedaan. Hij zei ‘Ook al moet je in je eentje opstaan, sta toch op!’, want wat er gebeurt is dat andere zien dat je echt rechtvaardig bezig bent of dat je knokt voor goe.., eh belangrijke waarden. Dan krijg je mensen wel mee. Duurt soms misschien, je maakt zeker vijanden, want ik heb nu ook bij PvdA bijvoorbeeld vijanden gemaakt, maar dat zijn mensen die bepaalde positie of functie of macht hebben. Die zien van hè [naam] door, hierdoor maakt hij een hoop ellende voor ons. Ja, dan dan vinden ze jou niet leuk, maar dan staat nog steeds voorop dat ik moet knokken voor onze waarden als solidariteit en rechtvaardigheid.
[i] Maar tegelijk ben jij niet bang dat jij vijand maakt?
[r] Ik maak vijanden tuurlijk. Kijk je moet weten in die tijd van de petitie, ik kreeg toen echt mijn mailbox was zo vaak vol, vooral toen ik op TV kwam een paar keer, heleboel mensen werden echt boos op mij, die zeiden van ‘Ja….’, ze schreven ook van ‘Als ik wist waar je woont hè, was ik langs gekomen!’. En ik kreeg ook een keer een hele forse bedreiging waar ik aangifte tegen heb gedaan bij de politie van iemand die echt hele nare dingen met mij van plan was. Dus ja tuurlijk maak je vijanden. En [naam] werd ook een beetje bang van, die zei ‘[naam] kom alsjeblieft, gaan we ’s avonds niet op stap. Want je weet maar nooit wat voor gekke dingen ze met je van plan zijn!’. Maar ja, moet je nou voor zwijgen en bang zijn? Lijkt mij niet.
[i] Oké. Dus jij bent iemand die echt gaat voor het idee, die probeer waarmaken wat in, wat in jouw ogen goed is?
[r] Nou ja, of mijn ogen maar in ieder geval in de optiek van de fundamentele waarden hè. Daar vroeg je naar, ook heel terecht daar hiervoor hè, wat zijn mijn waarden. Ik denk dat, tuurlijk wie kan, ik zou haast zeggen wie kan tegen rechtvaardige samenleving zijn. Maar er zijn toch mensen die nou hun het best, beter uitkomt. Bijvoorbeeld een partij als PVV, die heeft een agenda waarvan je denkt van ja, waar is dat voor, maar ze maken echt onderscheid tussen mensen en mensen. En en dat is per definitie fout en als je daartegen strijd. Ja, dan moet je wel voor gaan.
[i] Ja oké. Hartelijk dank.
[r] Graag gedaan.
[i] Ik ben heel blij dat ik mag jou interviewen en ik wens jou heel veel succes verder in jouw leven.
[r] Dankjewel.
[i] En ik hoop dat jouw dromen waar, wordt eh gerealiseerd en dat dat gaat, gaat lukken denk ik. Want jij bent niet iemand die los laat.
[r] Nee zeker niet, daar ik vond, ik vond.. Ik moet zeggen, wat ik ook al zei al ik heb meerdere interviews gegeven, maar dit vond ik een hele plezierige ontspannende manier. Je hebt ook zo prachtig ingericht dat ik me helemaal letterlijk en figuurlijk thuis voelde.
[i] Gelukkig.
[r] Dat heeft zeker bijgedragen om het verhaal te vertellen, nogmaals vooral door inderdaad verspreid laten horen, want mensen hebben ook echt een grote broer nodig, een inspirator nodig. Vaak helpt het ook hè, als ik bijvoorbeeld vrienden spreek die dan helemaal geen energie meer hebben of geen fut hebben en ik praat met ze en dan zie je zo van ja, ik wil het toch. Want in ieder zit dat knok gevoel, dat worstel mentaliteit, dat zit eigenlijk in iedereen. Dat je iets van je leven wilt maken, dat je succes wil hebben en je gelukkig wil zijn natuurlijk, maar soms hebben mensen gewoon even wat wat steun nodig. Dat bedoel ik met ‘My life is my message’.
[i] Ja, ik ben ehm, ik ben benieuwd dat waarom heb je geaccepteerd deze, met deze interview meegaan. Want jij hebt, jij bent de laatste jaren heel geïnterviewd door iedereen denk ik. En wat heeft met jou gedaan dit contact of het project?
[r] Nou ten eerste de manier waarop jij daarover sprak, met je passie en en en bevlogenheid en we hebben elkaar hè afgelopen zomer in Den Haag gesproken. Dat vond ik mooi en je beschreef het ook vol, nou dat het nou dat ‘ie ook echt is, voor ook een beeld neer te zetten van over 20 jaar hoe het bestaan en het vluchtelingenvraagstuk was. Dus iets achter, iets iets nalaten hè als [naam], maar ook iets meegeven, hopelijk anderen inspireren. En dat, nou ik vind tuurlijk het gaat over vluchtelingen en wij zijn natuurlijk hoe je dat wendt of keert toch een tikje bijzonderder dan gemiddelde Nederlander. Ik bedoel onze levensbagage is gewoon anders, hè jij bent gevlucht, ik ben gevlucht. We hebben veel achter gelaten, veel verloren in ons leven en dan weer heel veel voor teruggekregen en daardoor word je gevormd, je leven wordt anders. Dus die, deze verhalen zijn ook heel bijzonder daarom ben ik ook ontzettend blij dat jullie dit doen. Want ehm kijk je zult van een Nederlander nooit zulke verhalen horen, waar mensen die over de bergen moesten rennen of of dat je je.. Ik heb een vriend van mij die had bijvoorbeeld bij een vrachtwagen onder aan de bagage van vrachtwagen gelegen 24 uur lang. Dat zijn verhalen die je verteld moeten worden natuurlijk. Ja.
[i] Oké, dus dankjewel nogmaals namens BMP wil ik jou bedanken.
[r] Graag gedaan.
[i] En ik wens je heel veel succes en plezier verder in jouw leven.
[r] Dankjewel en jullie met het project. Maakt er iets moois van.
[i] Ja zeker.
[r] Goed.
[i] Dankjewel!

[i] Hello, good morning. [name]
[r] Good.
[i] It’s an honor to be able to interview you. You gave me this permission to come to you. Would you tell me where we are and who you are?
[r] We’re here in my house in The Hague. I live near the sea. That is also my, like my great love: the beach, the sea and the dunes. And I am [name]. Originally from Iran, fled to Holland in 1990. And with that I fled to freedom.
[i] Would you tell me something about your life in Iran?
Yes, my life in Iran, um…
before you fled. And then we’ll talk about your story from the moment you fled. I’d like to know how was your life in Iran as a child?
Yes, I grew up in a relatively large family with eight children. I was born in southern Tehran. And by southern Tehran, I mean, um, more of, uh, poorer part of, of Tehran. A place where a lot of people live in rather small houses. And my parents, to start with, they initially lived in the, in the, in the country. My father had a farm life. He had some pieces of land, he had some cows and sheep. And that’s where our life started. He married my mother. And my mother is from a different kind of family. And her father was a village simam, so he was a holy man. Anyway, at one point, my mother was of the age that she could marry you. And then, that’s how it goes in Iran, huh? They find you a man. And that was my father. And they lived in a village for a couple of years. And there they first had four daughters. And my father didn’t like that very much, because he needed sons, sons who helped him, eh, in the country, of course, with farm life. That was not in it. And that, yes, as I heard it now from my father later, it was a hard, hard life, hard work. He didn’t have the money to hire people. In short, a hard life. And at one point my brother was born as the fifth child ‘Mohamad’. And then my father thought it was beautiful. Then he wanted to go to Tehran, to the big city, to let his son develop and have a bright future.
[i] Say hello to peasant life?
[r] Yes, yes, they did. And he sold the land and sold cows and sheep, everything, bought a piece of land in Tehran, put a house in it himself, and then the family moved to Tehran. And that’s where I was born. I’ve already told you that. That’s where my life started, in the south of Tehran. And in the beginning it turned out, at least that wasn’t very obvious, but later it turned out that I had a problem with my eyes. I see one percent with my left eye and six percent with my right eye. It is when you compare with someone who sees 100 percent, then I see minus, minus 94, a lot less. And now I immediately come across that limitation, as far as Naja, that means just surviving on the streets of South Tehran. And I, well, I have… But I did have a loving family, mom, dad, mom and sisters who took good care of me, and then you can go a long way with it.
[i] How come, how come you became visually impaired?
[i] Clarity, what I heard from doctors, has to do with the fact that during her pregnancy my mother had the so-called Red Dog disease. Among other things a shortage of vitamins and and that in combination with I think hard living. That entailed that I, well, that visual abnormality and that has actually, I emphasize, because it has also marked my life in Iran. Because every time it turned out that if I wanted to start something, whether it was sports or going to school and whatever, I would encounter my visual limitations. And in a, in a society like Tehran, that’s pretty intense. Because fortunately here in the Netherlands you have arranged everything nicely, huh. If you were born here as a blind or partially sighted person, then your life path is, as it were, completely mapped out. You come there for rehabilitation, and there you go to school, where you get the facilities. But it wasn’t in Iran, especially in my time. So that’s how I actually went through life. And fighting every time and picking things out and standing on your own two feet.
[i] What kind of schools did you attend in Iran?
[r] At first, when I was 6, well, I had to go to school, like any other kid. Then, my parents just enrolled me at the local school that other friends of mine attended. And, um, so I got there the first day of school. Everybody thought, “Well, he’s seeing a little bit, right? Well, then he can go to school. So I could go to school with just seeing seeing students. With a friend of mine named Abbas, we went together, too, for six years. And um… It started back then. I thought, oh God, it’s all big here. And I, and I see very, I’m nearsighted. Hey, I see a meter and a half to two meters and then it stops. But so I saw all kinds of things, images that came over me and I thought to God, how intense this is. And of course I also came from a protected environment, huh, with sisters and mother. So first day of school it was a big shock. And then I came into class and at some point we had to draw lines on paper, and first activities at school. And then it turned out that I couldn’t do that, because I couldn’t see those lines. Let alone how you could straighten them and the dots here and so on. So it all didn’t work out. And for the first few days, the missus, the teacher, the teacher, the Schoo, noticed that it didn’t work out. And I got extra lessons. I got guidance. And at one point it didn’t work out anyway. But then it was thought of oh he probably has something with his brain. He might be mentally handicapped. I got extra guidance then. But I tried to explain to them that I just didn’t… And I keep having a headache when I was a six-year-old boy. That, well, you had to stare like that on paper and in the end it didn’t work out. So I went home crying. And now at some point I had to get to the headmaster. Cause yeah me, or they thought, oh yeah, he’s kind of, like, making a game out of it. He just wants to make us, uh, hard or he’s stupid. One of two. And after some discussions with my parents and the school board, they decided to do a medical exam on me. And that showed that I really see very little and that was also confirmed by the ophthalmologist. That’s when the ophthalmologist really came into the picture, when I was six or seven years old. And then he said, ‘Yes, that man sees or that boy sees very little. I can’t!’. And then, of course, came the point of acceptance. Accepting that you, that your child is visually impaired. And it’s not nice either, because in general Iranians don’t want our child to have a handicap. We’re a little embarrassed. The family doesn’t like to tell you that your son is blind or partially sighted. So that was also a bit, well, certainly a shock for my parents, who wanted to see things differently. Well, it wasn’t then either. I sat at home for a few months. Cause, yeah, school wasn’t working out. Until at some point I found out that there were also schools where you could get an adapted lesson for the visually impaired. And that’s when my mother started researching and eventually it turned out to be possible. So a year later I ended up in a special school. And it was also very difficult, because that school was far away from our house. Well, that also meant that my mother had to take me away or my father. But he also worked hard. We have, we had a small shop in Iran where he sold all his stuff, so it couldn’t be closed either. In short, it involved a lot of complicated things. But I wanted to go to school so badly and my mother wanted me to go to school too. So eventually I was enrolled there. And that’s where I started taking classes. So that was my first days or my first step to a special school.
[i] Okay. And what was that school called? Do you remember?
[r] Yeah, that was, I went to multiple schools, but the first special school was Khazayly.
[i] Okay.
[r] According to my name, after the founder, a blind man. And that’s where I got real Braille writing. I could, that was a relief for me, I could finally calm my eyes, yeah.
[i] Then you could, too, the family could accept that you’re not the only one. And there are other children who are visually impaired?
[r] Yes, well, it’s true, when my mother came to that school with me, I indeed saw several visually impaired people and also with a stick. And then I really saw my mother watching “Oh! And with us at first of “Oh, how pathetic”. Of course we think that’s pathetic too, when you see such a blind man, blind boy walking around. But at the same time my mother also said “Yes, you have to study, you have to become someone. You have to have a future!’. So that introduction to that school was also an eye-opener for my parents, of course, to use the word.
[i] And would you tell me anything about the upbringing you got? And what kind of religion do you have, did you?
[r] My upbringing was, yeah, actually very loving, loving. What I’m saying, I had a very, very, very nice mother and sisters who were kind to me. So I was raised very protected and lovingly. In our home, too, Islam applied. Especially with my father, because he was raised strictly Muslim. He made me go to the mosque, for example. He really liked it when I went with him. A few times he more or less obliged me to go with him. But my father…, my mother on the other hand, who said, yes, she had less. She also said, “Oh, yeah, you know, you should know that. Um, and in time, yeah, but also the fact that Iranian life is just hard, you just have to see that you make enough money and that you can survive. And that was much more important for my mother, that her children had a good future, than that they weren’t going to read a Koran or that they were going to the mosque. So with, with, against that background I was raised. And until I was thirteen, fourteen or so. But from the age of fourteen, fifteen I actually started to discover for myself who I am, what I want and the fact that I wasn’t free. All those islamic rules that were imposed on me. That’s what made me the way I am now.
And which way did you take, chosen?
[i] I have the way, good question. I have, um, I have taken the path of, what I say, discovering myself, who I really am, not what authorities or what people say but who I am. What kind of life I want to live. I have sometimes written that since I was young I felt that I wanted to be an architect of my own life. So I was looking for a way to be an architect of my life in Iran alone. And of course that is very difficult in an Islamic country. Because there you have to listen to ayatollahs. And I want to be rebellious. I wanted to be free. I wanted my own voyage of discovery. And that brought me into conflict. I had, I often have problems with authorities. And I’ve been beaten up, I’ve been warned, too. So that tension, when you say how what, how did it go away. Well, that road was accompanied by a lot of tension and conflict until I was eighteen.
[i] Okay. And then you were, what was your hobby in Iran?
[r] I had several, but my biggest hobby, my biggest hobby, my passion and love was the sport of wrestling.
[i] Okay.
[r] I was a wrestler. And then, you’re really talking about classical wrestling. Hey, so Greek, Roman and freestyle. I’ve been practicing that since I was 11. The first time I was on the wrestling mat, I was eleven. And I also chose it because I wanted to be active. I do have a lot of energy and passion. I could use that in wrestling. And it is also, well, a well known sport in Iran. And the fact that I wanted to be strong and resilient. Um, because if you have to survive with low vision in the south of Tehran, it’s very handy if you’re a bit stronger, because they sometimes eat the cheese from your bread. That eh there you, you’re not always spared. It’s gonna be hard living. So also from that thought. And I just wanted to get along with my boyfriends. So yeah, I chose, for wrestling. And I’ve done it for a number of years. At one point, I got better and more professional. And then I joined the competitions in Iran and then later provincial and at some point nationwide. And at the age of eighteen I was land, national wrestling champion in my own weight class. Iranian champion.
[i] Okay. And I see you have a subject here related to your hobby. Would you show it to me?
[r] This one?
[i] Yeah, what’s that?
[r] This one is called – what we in Iran call – Miel. Miel, these are my two young friends. You can use this one to boost your strength.
[i] They’re heavy?
[r] They are, they’re pretty heavy, but mostly because of that movement you make. There you go. That requires a lot from your wrist, shoulder and arms.
Okay.
[r] And we have in Iran, we do, Zoerkhane. It’s kind of, what, say, a hole made in the ground, a round hole, big. There’s all these people standing next to each other. Strong men are. And they do, they take these, and they really, uh, well…
Would you show me how, how you can turn or that…
[r] Can you get it on film then?
Yeah.
Yeah, sure. Let’s see. Look, you have to, yeah, can you do that? Yeah, you have to…
Yeah.
Put it on your shoulder.
[i] Yeah.
[r] And what matters is that it makes a twist.
[i] Okay, yeah, like this.
[r] And that twist makes you need a lot of energy and power.
Yeah.
[r] But that’s also a really nice sport. And by the way, I’ll be able to make some noise from YouTube later on. How it goes.
Yeah.
[r] Maybe it’ll be fun for your movie. To complete the story. So those, they were my real friends, too. And I grew up with Miel, too. I’ve always had it in Iran. But it’s also classic Persian, huh. I think you only see that in Persia, a city also in Turkey. And that’s a primal sport. With it you can build up a lot of strength and energy. So I’ve had it for years during my wrestling career. And now, thanks to this and a lot of training, I became national champion when I was eighteen. But also, that gave me a lot of self-confidence, being self-assured, that you dare when you’re stronger. So they were all advantages of that sport.
Do you, do you still do that?
Well, I’m struggling with life now. It’s hard enough.
[i] Okay, yeah.
No, look, of course, I’m not doing it on a level. But once in a while I go, you have a wrestling club in Utrecht, then once in a while I go there, pick up my old hobby.
[i] Okay.
[r] A little bit, yeah.
[i] And would you tell me about wrestling in life? What do you mean?
[r] That was a tricky remark of mine. Well look, it’s in a broad sense. I think everyone struggles with life. You want a path in your life, you want to go up, as I call it, you want to climb the mountain. And to sketch that wrestling with life, maybe it’s good to name a moment that I experienced with my father. We lived in Tehran, like I said. And on the outskirts of Tehran you have a big, high mountain, eh, Alborz is his name.
[i] Yeah.
[r] On the outskirts of the, on the outskirts of the city of Tehran. My father used to take me to the edge of that mountain Alborz. And then we climbed that mountain together. And every time we went to climb the mountain, my father said, “This time we’re going a little higher! And he constantly made me look at the top of that mountain. For example, I was never allowed to look back.
[i] Okay.
And then my dad said, “Yeah, you got that behind you. Don’t look at that. That’s done, now go on! And, but that mountain is almost 6,000 feet high. Hey! And I was a boy of twelve, thirteen, fourteen then. Of course, I could never make it to the top. But my dad used to say, “Yeah, one day you’re gonna have to make it to the top! I say, “But why?” “Yes,” he said, “There’s a chest full of gold! I said, “Oh, yeah?” “Yeah!” He said, “Really! And I read the story in the little book, the great book of our Shahnameh. The great one, the book of kings, written by Ferdowsi, a great Persian poet. And he said, “Yes, I really read it in the Shahnameh. There the first one, the first Persian emperor Kourosh, who put a chest full of gold there and he said: “He who gets to the top can have that chest, you’ll be rich!”. And I said, “Yes, you’re joking. He said ‘No, if you really make it to the top, there’s a chest full of gold waiting for you’, but he also said ‘Yes, it’s very heavy, because as you go higher it gets steeper, it gets colder, weather conditions become more difficult. So it’s not just a job, it’s not just a job!’. But I was, when he said that, and I was with my father, I believed everything he said. So I was always thinking, oh yeah, that top, and um, I have to reach it. And then that chest full of gold, and that’s my success. And he talked about a beautiful view, that I could see from, over the mountain all over the world. Then I could really see what’s beautiful to see. So my dream had become to reach that mountain, and also, sorry, to reach the top of that mountain. And also by doing sports, fitness and also by building up my strength I wanted to reach it. But at one point it was, I was eighteen years old. Because of all that misery, oppression and the loss of my freedom, I finally fled to the Netherlands. And one thing, in the Netherlands we have no mountains, everything flat. So I came here and first I had no idea what kind of country the Netherlands is. Just that I wanted to flee to freedom for a while. I came to Holland. I ended up in Friesland. I looked around me: everything flat. I didn’t see a mountain in the distance. But in Tehran you can see the mountain everywhere, huh! That city, all around a very high mountain, of course. So you can already see it, I’m sure, when I stood up on the roof of our house, I saw it. Actually, every day it was for me. And it was my big brother– I called him– I want to go there. But here everything was flat, just strong winds. I thought yes, instead of going to the top, I get blown away here. But I still had to think back to those words of my father of eh still that top, the top of that mountain, but where is that mountain? And at first I was very sad. I was very sad. I thought oh, there is no mountain at all, I have no purpose in my life. I can’t, I can never find that chest full of gold now and then I was really sad, sad. I can, I can, I suddenly started crying. I thought what is this, what will this be with my future here in the Netherlands. At a certain moment it took a couple of weeks, a couple of months, gradually you notice yes, you want to build a new life in freedom, um you wanted to be an architect of your own life and it’s possible in the Netherlands, because here you can be happy who you want to be as long as you obey the law of course. And then came the first outline of the mountain already in my life, learning the language, doing training, looking for work, eh where am I going to live, how am I going to live, with whom am I going to live, how am I going to arrange my life. So I saw all, as I once said, also thresholds, one was higher than the other. Had I overcome one threshold, that next threshold came. And then I kept thinking about my father’s words, I thought oh maybe this is what he meant. That if I keep conquering those thresholds, I’ll come to the top once and those thresholds came together. While I, Naja, fortunately first, had my residence permit. Yeah, that was a very high threshold. And what do you know, what I said then I had to do language, organize my life.
Would I first ask something back that how they, you from Iran to The Hague, came to the Netherlands? Would you tell me something about those and then the rest?
[r] Yes, sure, I was already talking about how I had to flee when I was eighteen. And before that I also told you about my big hobby wrestling and those two are very close to each other. I was selected for the Iranian National wrestling team at the age of eighteen by my, by my performance I ended up in Iranian team. And to my luck, the so-called world games for the disabled were organized in 1990. A kind of variant of Paralympics and it was organized in the Netherlands in Assen. And because I was so successful until, in that period, I was asked to participate in that competition as well. Well, that was of course a gr…, big happening for me. So I immediately said ‘Of course I do!’. And well, all the selections preceded me, I went through them all and at a certain point it was time in my head to get my freedom back and this was the moment. So then in nine, in the summer of 1990, erm, we joined that complete Iranian team by plane via Geneva to Amsterdam to participate in that sport and the games and to Assen and we were in an olympic village. Um, that actually was the Johan [Willem] Friso Barracks in Assen. It was completely transformed into an olympic village. And once I went through with my plan, I found all kinds of roads how to get to the Olympic village, how to get away from there and a few days later I started to flee.
[i] Okay. That’s how you ended up in Holland as a refugee.
[r] Right.
[i] So I’m curious about the rest of the story.
Well, from, uh, from Assen… Because I also knew I had to be as far away from the Iranian team as possible, from the Iranian people. So I then, uh, look, I mean it, of course my visually impaired vision came into the picture, huh, I had to investigate everything, find out that nobody saw me and that I could secretly flee. We had a lot of supervisors or controllers around us, who kept an eye on us. That certainly doesn’t make it easy, but what I said I was so convinced that I had to leave Iran. That I accepted all those risks and still took the step with all the risks around me. I knew I could get caught and maybe cost my life. But I thought yes, now is the time. So I went from Assen to Amsterdam. There I reported to the aliens police and told the story, also there you saw the big risk I had taken, because then they said to me: ‘Well you have to go into hiding now. You have to go into hiding for a couple of days, until the Iranian team gets back. Because they will undoubtedly go looking for you and want to get back at you and take revenge on you. So I was, I left, put in a student dorm by the police themselves. It was then in the summer, so that guesthouse for foreign students was empty, gave me a flat, a room there. I sat there for six days and I wasn’t allowed phones… I didn’t have a phone, but I wasn’t allowed to have contact with anyone. I wasn’t allowed to know my place. I sat there for six days and when the team got back, they picked me up, the police picked me up again. That’s when my asylum procedure really started.
[i] And that was, what was your fantasy when you ended up in Holland? What did you want to build up?
[r] Well look I was eighteen at the time, and I didn’t have very far-fetched perspectives or visions. My point of view was that I could be myself. That I could be rebellious, nice and contrary and live my own life the way I wanted to. That was already a great victory for me. And at the same time I knew that I definitely wanted to do something for human rights, to do something for… Look, because I had fled, but of course I also knew that my friends and a lot of my friends were still oppressed in Iran. That they had no freedom. That yes, they were harassed by the authorities. So and I can beat up my best friends as well, they were also taken by the police. So I had that picture in front of me. Anyway, I thought I wanted to mean something for justice, for humanity and for human rights. But so that was, after yes, on my agenda at the time, but for the rest what I just said, I was talking about the thresholds. I also knew about well, of course it starts with fighting, overcoming thresholds. My own… Look you have to imagine being like an eighteen year old boy here, very visually impaired, language not speaking and I was sitting middle of nowhere, literally and figuratively and then you have to do it again. And then there was, my mother was not there, my sisters weren’t there and I was raised quite protected and spoiled, all of a sudden you have to arrange your own thing, your own life.
[i] Okay, and how did you get over these thresholds?
[r] Well look, what I’m saying: first believe in, in your own message, in your own life line, but also of course realize that you have to fight. That you have to do it again and persevere. I certainly have, had I also had from my wrestling. I have wrestled for a few years and in Iran and yes, you sometimes lost matches. But every time I got up and then I fought again and then I went on and on and on and then I fell, fell and then I got up three times, three times fell, four times got up. And at one point you were there, you got up, you won, you were the first. So I had that mentality in me too, huh. So of course that helps enormously, because otherwise you really can’t survive in Friesland in the cold air and wind. So I needed something to hold on to, to hold on to. That was the mentality of climbing mountains, fighting, wrestling and ehm, and the fact that I also wanted to mean something for humanity. Wanted to be something for society. So then for me it all meant very, very sad without family here and alone and lonely, but still starting something and that was, starting to learn language, very quickly, especially when I was told that I could stay. Because, because the first phase was characterized by fear and insecurity, because you don’t know if you are allowed to stay. That also makes me very scared The idea that I had to go back to Iran. But once the residence permit was in. I thought yes! Now it’s chakka! The moment of work. Learned the language and figured out where I could be better with my visual impairment. Then I ended up in Apeldoorn in an institute where I could follow adapted lessons. I was also very happy with that. Yeah, that’s where it all started. And no matter what I say, you just talked about overcoming the thresholds. Every time I came across something. For example, I had to apply for a job or I had to present myself thanks to, in spite of my poor eyesight, every time something, step by step with learning, but still up.
[i] In the meantime you told me that you ended up in Friesland. Would you tell something about it? the most beautiful memory of including a love I have left, huh. Yeah, I sat, look it works like that, in my time. When you register as an asylum seeker the police look into the system, which asylum seekers’ centre has a place. You are then sent there and in that case the gentleman in Amsterdam said that there was a place in Leeuwarden near the asylum seekers’ centre. So you end up there purely by chance and I sat there for a couple of days, actually three days in total, I believe, I was at the AZC there, but then all that building turned out to be completely inaccessible for my visual impairment. I couldn’t find my way around and the fact that there were Iranians there as well. And I was terrified. I thought maybe they’re going to betray me and who are these and maybe Ayatollah’s sent them here. So I asked the director of the AZC to talk to me and somebody said ‘It’s really irresponsible to leave you here’. He also found it incomprehensible that the police just walked out on the street. So then one, another place was searched and found for me. That was in a small village about 40 kilometres from Leeuwarden. That’s where I ended up, it was nice and safe. And but yes there it was, well there really were all Frisians. So I didn’t speak Dutch, let alone Frisian and that was also a shelter for all kinds of people. Runaway children, alcoholics, divorced women who came there, Stay off my body behind the […]. Sat between all kinds of variations. That was also very, very special in my life, because then I had suddenly got to know the Netherlands in a completely different way. Um but yes, but well also there was, whatever I said, with the feeling of having to move on with your life. But life becomes all the more beautiful the better I got to know the people, the better I got to know the language in the village as well.
[i] In Frisian too? You had to learn Frisian too?
[r] I learned Frisian too, yes.
[i] Okay.
[r] I learned Frisian and the next step was to learn better Frisian as well, was that at some point a girl came there, doing an internship for her school, taking care of her. She got there, did an internship, [name]. And I liked her very much, very sweet and also very handsome. And I started talking to her and she was curious about my life: who I am, where I come from and now she had heard all kinds of things about me. So we started talking to each other and one thing led to another and went on and on and on and on we have been together for over twenty years now and we are married.
[i] [name] hot?
[r] Yeah.
[i] Okay. So that’s the woman you married?
Yeah, yeah, I already have a picture of him, so I can, uh…
Yeah, please. I’ll go get it, I’ll go get it.
I’ve got some. Yeah, I… Can I help you for a second?
I’ll get it, I’ll get it. Merci!
Yeah!
That’s the picture?
[r] Is watching? Yes…
Yes?
[i] Yes this is funny, yes that’s nice.
Yeah, that’s a real love of [name]. Okay, thank you.
[i] Yeah, and do you, do you have the kids?
[r] No that we haven’t. That’s a real Dutch life, too. We were both, both making careers. No,but just busy life and we moved on a few times,too,because of all the new jobs I got. So not until now.
[i] Okay. And,um,so you said that you were at a,uh,some kind of shelter that just kind of people lived there. Why did you end up there? Was it because of security?
Yeah, of course, mostly for…
Until when did you stay?
Well, I’ve been there about eleven months. Of course, that was while I was waiting for my residence permit, yes.
[i] And what was your experience in that house?
[r] Very special. Especially at first, well, you don’t understand anything. And in my case, you don’t see very much either. So then your life is very, uh, isolated, because I was in my room a lot, often. But that also has to do with the fact that I was scared, I was only, um, unfamiliar with the language. So, in the beginning I slept through a lot of things, because I couldn’t, didn’t know what to do because of insecurity and the lack of my family ehm… But gradually, I got to know a little village, talk to people and the fact that at a certain moment people from VluchtelingenWerk came to me. There were two very sweet ladies. Thea, Thea Everaerts and Gerry Hoekstra who worked there as volunteers for VluchtelingenWerk, they came to see me and they were really going to help me. They went shopping with me, they were going to show me the way, they looked for me a fitness school in the village where I could train. Then life became more pleasant step by step.
[i] Okay. And how come you, when did you move to The eh? Or how come you decided to come to The Hague?
[r] Yes, well look what I said, I have moved several times and also because of the ambition I had and of course politics is my great passion, but I am for example, to start with I am… Maybe it’s a good thing that I mention in two sentences, to, after Friesland, Apeldoorn there I wanted to study, I did vwo in the Netherlands, because my diploma, Iranian diploma was not enough for admission to university. And at some point I completed upper secondary education vwo four, five and six in one year. And then, luckily, I was allowed to go to university, my dream had come true. Another beautiful, beautiful threshold or milestone better said. Then I went to law school first and in the third year of my law studies I also took philosophy as a second study. Because I thought it made a lot of sense. After completing my studies, I first went to live in Zutphen and worked as a trainee judge at the Zutphen District Court. I wanted to become a judge and I wanted to contribute to human rights and justice in the world. I was enormously idealistic and young. But then a few years later I got the opportunity to work at the Ministry of Justice and that was in The Hague. And I seized that opportunity with both hands and well that was in 2003. We made the switch, came to The Hague at, at the ministry, that’s why we also bought a house here with [name]. And that’s where all my new life started in The Hague, in the city of law and freedom. That’s where I’ve done my work, I’ve done it for a number of years. I was advisor to a number of ministers. Minister Hirsch Ballin, Minister Verdonk and later I got a chance to take up a nice new challenge, namely to help think about the revision of the Dutch Constitution. I was then appointed advisor for the State Committee on the Constitution with the Ministry of the Interior. I also found that a wonderful job. You could really think about fundamental rights and freedom of citizens, about the relationship between the judiciary and politics. All very nice things. I did that for a couple of years as a lawyer and late, after that I got another opportunity to work for the Dutch Association for the Judiciary, I was able to focus on the judiciary. Um, what an extraordinary subject, what touches me and later on, what I’m doing now, I’m now working at the Ministry of Foreign Affairs. I’m in the department that deals with international law and especially human rights issues in an international context. And again of course in The Hague, but perhaps the most important reason is indeed what I mentioned before, my love and passion for politics to mean something within politics and from politics for people and society. Yes.
[i] I saw that you, you are also active in politics, would you tell something about when was that and when did you start and how did it go?
[r] Yes. Look I once described it as one of the most beautiful experiences in the Netherlands in freedom was that I could choose if I wanted to be a member, become a member of a political party and if so which one. I started investigating, was already in the early 90’s, a few years after I came to the Netherlands. And I still lived in Apeldoorn at that time. I talked to local politicians. I asked them what their ideals and visions were. And after, after some research work, I ended up at the Dutch Labour Party. And that was mainly from the social democratic ideals. The solidarity, justice and freedom for, for the individual. Well, that appealed to me enormously. And at that time, I believe it was 1994, I had already become a member of the Labour Party and I was also active in municipal politics. But at that time I was busy with so many other things, especially studying and building a future. I was away for a while. But when I was in The Hague, I started again, it started to tickle me, that politics. And I started to get active in it again. But especially the last few years, when I saw that the crazy things were going to happen in politics.
[i] Like?
[r] Like the, the cabinet we knew, Rutte I, with the VVD, CDA and the tolerant partner PVV. I really couldn’t, in terms of human rights, in terms of the rule of law. Hey, the rule of law is for everybody, everybody’s equal and everybody has liberties. But there was a real distinction between people, on the basis of origin, nationality, skin colour or religion. Yeah, look, I fled to a country where those things are just equal. All of a sudden crazy things started happening. I don’t think that’s possible, in my free Netherlands. So that’s when I started manifesting myself. That’s when I made myself heard. Through publications in all kinds of newspapers, in the media, in debates. And I also wrote, in 2010, an open letter to Prime Minister Rutte, explaining exactly what he was doing wrong in the light of human rights and international legal guarantees. And my letter also ended up in de Volkskrant. Well, then there was a huge discussion. The most important thing is that this discussion is always stirring people up, making people aware of what they have to do. I think that’s an important message and task for me, because I don’t have the illusion that I can change everything in a day and a half, but if you can make society more aware of the threats. Well that was first, huh that went on and on. At one point my own Labour Party joined the government, in 2012. And it also started doing crazy things, such as criminalizing illegal residence. And that was exactly something that was in the, in the agenda of the PVV, because Wilders had brought that in to Rutte I. So I think that’s not going well! Well, that’s when I started my petition and my action. But I also hear other things, for example that children are locked up in jail, children of asylum seekers at the border detention, when they arrive there. For example a family from Syria, father, mother and two children, who fled from Aleppo or another miserable part of Syria. They finally end up in the Netherlands, and then they are put directly in jail. I didn’t think I could do that either. So so fundamental, so essential. Luckily that too has been taken off the table by now, but there was a lot of fighting to do. Then I guess, guys, why this, huh? Anyway, so if it’s about this sort of thing, let me know.
[r] Yeah, right, about that illegal residence charge. Look, I’ve been calling here and there within the Labour Party from “Guys, this can’t be. We have to do something about that! But I saw, people woke up a bit, but in the end it went on anyway. I thought, before you know it, there’s going to be another congress, and then nothing’s going to happen. And it goes on and on. And before you know it, we have a law that says that people are only punishable because of their existence. So the fact that I’m here already makes me punishable. And I thought that’s something that really can’t be done if you want a little decent land. So I thought, well, I can shout, but maybe I should do something extra. And I thought in my innocence, you know what, I have a website, I put a petition on it, I’ll see if it attracts a little attention. I had no idea what it was… I just thought I’d try. And then I made a text for the petition. Not as a lawyer or as a philosopher, but really from the heart. I thought what’s gotten into me because of that measure? It was just that people get scared, that people go into hiding, that children don’t dare go to school, that women don’t dare go to the doctor because they’re afraid of being arrested by the police. Everything came to me and I was just going to write it down and how it came in. Well and I had put it on my site and I announced boys if you also think that this is not possible in our country, you have to sign that petition. Well really, in two, three days it went like a train. And at one point, the press and the media got wind of it, and they were gonna call me. Well, at one point, I was standing by television and radio all day telling them. Well, then it was really, uh, what do you call, uh, the fence of the dam. Um, well, then all the attention was on me. And then, it was beautiful, you saw something happening within the Labour Party. Then prominent people like Jan Pronk, Job Cohen, Hedy d’Ancona, all those former ministers of the Dutch Labour Party and prominent people, they also went to sign my petition. And all the major groups in Rotterdam, The Hague, Utrecht of the Labour Party, they all signed my petition en masse. At one point, the party leadership had a problem. Who thought of oh God, what now? And, and then, in the run-up to the congress last April, it was back on the agenda. And then I drew up a motion myself and said: ‘Guys, this is not possible, we have to do this, we have to get rid of this!’. And my motion was also supported by everyone at the congress. I think I then received a minute’s applause, a standing ovation. And eh, well, then party, then party leadership had a real problem, then he had to eh … But even then you see that the reality of politics is very different from idealism. It took another year before that terrible measure disappeared from the coalition agreement.
[i] They had a problem because you, you were also from the Dutch Labour Party?
[r] Yes, look, I was going to tell our party leader Diederik Samsom at one point that this was not right. And, and that I also told it in a way that touched people. Cause I was at the congress in Leeuwarden, PvdA congress. And as the petitioner of the motion, I was allowed to explain my motion, huh. I came on stage, but even there I thought, I’m not gonna keep an abstract story. I’m just telling you that I was so scared myself in Friesland when I, uh… My asylum application was rejected and I had an illegal stay. I was really scared then. I also went into hiding for a few days, lived with people at home. And I said ‘We shouldn’t want this, because it touches so much the deepest soul of the people’. I really saw everyone in the room, oh yes, that’s true, we shouldn’t want that. That eh was a huge, yeah, impulse. And I think it was a success certainly because I myself as a refugee told that story.
[i] Yeah. Okay. I, uh… Your name is [name]. And I wonder what was your name when you were in Iran? I don’t think that’s an Iranian name.
No, um, that’s right. I’ve, I’ve adopted a new name. My parents gave me the first name. [name] And, um, my last name that’s [name]. And [name] is, if I explain it briefly, um, is also a Turkish name. I already told you, my parents are from the countryside. But the story goes that my surname, its meaning goes back to the time when Mongol empire waged war against Persian empire and that the army came to the north of Iran where my parents, grandparents lived. And they settled there for a while and that man, that army command was called Queleich Khan. And he had a lot of children. Because, yes, he suddenly had 60 wives, I think. And all those children come, got that name from, from that man. And that literally means: the sword of the Khan.
Okay.
Um, so the story goes that that is indeed the background of that name. And of course I had that name until I came to Holland. But when I got the Dutch nationality I also thought I wanted to hear a little more at home in the Netherlands. And also very pragmatic, my Iranian name is complicated to pronounce. So then I got the… Also very fundamentally I made the choice of going into a new life, so that includes a new name. And the procedure started, both first name and last name changed. I started this in 1995. It took a couple of months, but I think in early ’96 I officially had, also really I have a note from, from the king, from Queen Beatrix at that time, on which is written that my name is now officially changed. And afterwards I went through life as [name].
[i] Okay. How did your family members react?
[r] Well, they still don’t know. I also didn’t… No, but I mean look, I’m in Holland. I have two lives, I always say. For example, when I talk to my family on the phone, they call me and I’m just Ahmad. Then I talk to them, in Farsi. And when I hang up the phone, then I’m [name] again. Well, why would I be so hard? Look, they’re traditional too, and they might not understand it at all. Why does he do that? And maybe I’m hurting them. Yeah, well.
[i] Okay. So that, uh, that wasn’t discrimination or that was just the beginning of a life?
[r] Beginning of life. Yeah, nicely put, yeah. I’ve, I’ve actually had, I’ve really had nothing to do with discrimination.
[i] Okay.
[r] Of course, we can pay attention to that, but no, there was no reason for me to be related to it. But it is, yeah. [name] sounds like fun.
[i] Um, what’s your social life here? And who are you, your circle of friends?
[r] Well, I have a relatively diverse and broad social life. Precisely because I’ve, um, been very active in society. That is to say, I have been on the boards of a number of associations and foundations, mainly aimed at representing the interests of visually impaired people. I have experienced one, a lot of that. And of course also for refugee and human rights organisations. I have also been on the boards of many different bodies. Um, that’s why I’ve already built up a wide circle of friends. And, of course, along the road of sport, where I have also been involved and studied. And of course also the fact that I am very fond of Dutch sociability. I really like it a lot. So you make a lot of friends here and there. Al, at all the work I’ve done, at various ministries and so on, I’ve made all kinds of friends. In short, a very wide range of social networks.
[i] With so much ambition that you have and so many activities that you do, how is it going in your private life?
[r] Well, I may be lucky to have an eh, that I’m married to [name]. [Name] is a down-to-earth Frisian, is very relaxed. And we’re lucky we made an appointment with each other. We have two pillars in our relationship, may I say. That’s, um, respect and space. So we respect each other and we give each other room for development. Um, and that’s going very well, actually. And,uh,yeah,sometimes,sometimes I laugh a little bit,because a while ago I came home around 6:30,7:00. And then all of a sudden she’s like, “Hey, are you home? I haven’t cooked anything! “I didn’t know you were coming! I say, “Well, that’s okay, we’ll order Chinese.
[r] So sometimes she doesn’t quite follow my schedule, but well, we know that by now. And look, yeah, at some point you want to… Look, for example, in my studies was much worse, I guess. We then lived in Apeldoorn and I studied in Utrecht. I had two studies and I had two side jobs. And I was still active in all kinds of boards. Sometimes yes, it was real, I came home very late. And then in the morning, early in the morning, I went back to Utrecht by train. So she has gotten used to something in our relationship by now. But it’s very nice to have a woman like [name], who understands it, who respects it and gives it space, yes.
[i] So you got a present from, from the Netherlands?
[r] Yes, [name] is a very nice gift, absolutely.
[i] What are your main values?
[r] Eh, well, those values I already mentioned in relation to social democratic thinking, to social democratic being. I think, look, I think that as a human being you have a responsibility, as a human being you have a duty in life. You’re not just here. You have to have a purpose. You have to do a service to people, to society, to your environment. And that, as far as I’m concerned, is in relation to values like solidarity. That’s where it starts with being in solidarity with people around you. Certainly also international solidarity, with poverty, with misery in countries like Syria, Iraq. I think solidarity is an incredibly important pillar as far as my values are concerned. And second pillar, which is also beautiful in social democracy, is justice. That, I once read a very nice quote from Mahatma Gandhi, who said ‘A righteous man is righteous, even in politics’, I liked so much. I thought I’d take that quote with me. Because if you have that translation of justice, it means that you are honest, but also that you really consider your fellow man. So you’re not alone on this earth. I would incredibly like to translate that translation of justice into my actions. So solidarity, justice and of course, yes, individual freedom. That people should be free to plan their lives.
Yes, and what, what are your future dreams?
Yeah, you know, I’m still working on Alborz, uh…
Yeah, well, I know a lot about, what’s the difference… uh, new step?
[r] I’ve, I’ve ever dreamed that I’d reached the top. Actually, I thought that was very, uh… On the one hand, I really liked it. On the other hand, I also found it quite shocking. I thought oh God, I’m already there. And now what? What’s the next step in my life? But the beautiful thing was, when I, in my dream, when I saw that I was at the top of the Alborz, and then, my father was right, because I looked around me, and I really saw the world around Hey, at my feet. Was very beautiful. But I found, perhaps, a beautiful ending to the story. I saw that chest of gold I did not find there. I searched everywhere, I searched a long time. And then I asked in my dream. Because it went already, still very far. I also asked my father. I say, “Yes, Father, what about it? I’m finally here. But he said, “Look around you! And I looked, and I looked, and I looked again. And at one point I saw… Now I could too, in a certain place I couldn’t look any further. That’s where it stopped. And then he said, “What’s the matter?”. And said, “Well, there’s something up there, a little higher! And he said, “There’s another mountain, higher than the Alborz.” He said, “That chest full of gold is actually there, on that mountain! I said, “Do I have to go again? He said, “Yeah, as your highest place, it’s in there. And that’s what Persian Emperor Kourosh [Cyrus] meant, he said, “In the highest place, in the highest place, there it is! And, um, so when I had my dream, I had another message, another assignment. So the one that, um, that chest full of gold, yeah, is still waiting for me somewhere. And, uh… But what I said, my dad was definitely right. Because once you’re there, at the top, that’s what I experienced when I finished my studies or when I came to The Hague or with politics, you have a moment of enjoyment. You’re on, at the top of the mountain and then you look around… Your view is beautiful. And then you can relax and drink some water there and fine and then you rest a bit and then you’ve enjoyed it. And then the next challenge is. So I’m the next mountain I started. And yes, where I end I don’t really know, because I didn’t want to mark where it ends. But one, an ambition that I, in a way, have already formulated is that I would like so badly to become Minister of Justice in this country. And in particular I really want to become Minister of Justice with a view to, um, giving human rights the right place. Because I sometimes think, now also, we have a Minister of Security and Justice since 2010. I think that’s already wrong. Because Justice, hey, the law is paramount in our country. You can’t say security first and then justice. Law is at the top of everything. So I thought that was weird. And then my own party started calling the ministry that again. I thought yes, guys! In short, I said if you ever get the chance, as a lawyer, as a human rights lawyer, I would like to be Minister of Justice in this country, from the awareness, the importance of human rights and the importance of freedom I would like to try to give a nice interpretation to the eh, to the important office as Minister of Justice.
[i] Okay, nice. I’d like to know how much, how much do you think is fortunate right now.
[r] Um, how, how? How much do I feel happy?
[i] Yes.
[r] Yeah, actually happy. Um, look, I do what I want to do. I accomplish, or yes I accomplish, at least I go through life, I can be an architect of my own life, I can give my own life meaning and form and content. And that’s very important to me, that I can eh, well, autonomously, independently live my own life. I think that’s very crucial.
[i] Have you waited a very long time to feel this happiness, to feel happy?
[r] No, actually, I haven’t. Look, um, in Iran I was a little unhappier because I just, uh, couldn’t be myself. But in Holland I discovered pretty quickly that that space was there. And that was already an extremely important condition for me to feel happy. So no, with me, it didn’t take long. Happy, I must say.
[i] You have two countries and two different cultures. How do you deal with that? With Iranian tradition and Dutch tradition or culture?
[r] Yes. Well, I never really made a problem of that. And I don’t have any problems now. Neither does my, my, my wife. I mean we have Persian carpets here, but we also have Dutch things lying around. Yeah, well, I always take nice things from any culture, be it Iranian, Dutch, Frisian or whatever. And of course I want to enjoy life to the fullest. So if I think about it, Iranian food is tastier than Dutch food, so it’s also true! Then I eat more Iranian, nice rice with sauce. But also, in time, for example, especially in winter, delicious pea soup or stew, also very tasty. So eh, we’re going… As far as I’m concerned, really no problem with that. I also think it’s a shame that people make a problem of that. I think you could also just look at which culture has the most fun and beautiful, and put it together, that you then enrich your life and enjoy it extra.
[i] So you’re combining both?
[r] Yeah yeah yeah. If you also… What I’m saying, um, for example, we think Persian carpets are beautiful and warm. Well, that’s why we put Persian carpets at home. So that’s how you pick up all kinds of, like, beautiful things.
[i] And of the traditions that are Dutch or Iranian, do you have something to say?
Uh, yeah, well, for example, an important one is, uh… For example, taking off shoes, we thought, in Iran was always like that. I also like plain, nice, clean. But also with Iranian New Year’s Eve I always try to be somewhere every year, just to enjoy. Look, I mean, it doesn’t have to be mine. But because it adds something to your life, to your enjoyment of life, um, then I join in. Yeah. Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah, yeah, yeah.
[i] And are you gonna celebrate St. Nicholas, too?
Yeah. At least we’re gonna, um, join my brother-in-law’s kids. Yeah, in Friesland.
Are you homesick?
Well, not really homesick. Yeah, look, what I’m saying is, I feel so at home in Holland right now that… Yeah, I do feel homesick when I’m abroad. Then I long for Holland again.
[i] Okay.
[r] Um, no, I’m not playing. I’d really like to go back to Tehran sometime, walk with [name] there.
[i] Have you never been back?
[r] No. That would be a nice moment. But for the rest, um, I feel very comfortable and at home in Holland.
[i] Okay. Would you tell me a key moment of your life? That would be in Iran or in Holland.
[r] Um, I think a key moment might be, uh, a painful moment at the same time, but a very crucial moment. Was the last day I was in Iran, before my flight. Then, I already told how I was doing a sport, and we were brought together as a team to train. So we also stayed together for a few days to train intensively. And the last night before we left, the Iranian authorities allowed us to invite our family to a hotel and dinner together. And then the day after, we flew to the Netherlands. And that was actually the night of our farewell for me as well. But I could, could it, could not tell anyone that I was planning to flee. So I could not tell what my agenda was. Only, I said goodbye to them, and they all said ‘Hey, see you in two weeks, huh!’, and this and that, and kisses and pictures. I took a lot of pictures. I thought I’d at least take them with me. But my brother and mother and sisters who were there, they all said, they kissed me. They said, “Come back soon, and take care of yourself! And I thought yes, I’ll never come back. So it was a bit of a nasty, but at the same time confronting evening. Yeah.
[i] Okay.
After the moment you stayed here, how did your family react? Cause they thought you were gonna go back, go.
Yeah, yeah, yeah, yeah. Well, their reaction was one of incomprehension. Um, especially my mom who cried a lot. Um, from how come? Anyway, I explained it to them along the way. But it was a shock, yeah.
[i] So that was a key moment for your family, too?
[r] Sure! Yeah, when they really found out. Look, it even went so far, it was painful, because when the Iranian team went back, my parents thought I’d just gone, too. So they’d come to the airport, they’d even brought presents. Everybody was waiting there. And the plane… Everyone ran away, and no Ahmad came along. So they also got the blame from the authorities, because they also got, get scolded, from what kind of nasty boy did you raise. He ran away. They got, well, they got trouble.
[i] Do your family come here too? Or do you have relatives in Holland?
[r] No, I don’t have any relatives in Holland. Only a few years ago my mother went once. Because she was so worried, worried about me every time. Van ‘Gee, do you eat well? And are you okay? So, well, come and see how I live.” And she’s been here and she’s seen [name] and she’s seen our life. Then she went back happy, reassured. Yeah.
[i] That was just as a vacation?
[r] Yes.
[i] And what was it like for you to see her again?
[r] Special, special, yes, of course. But it’s also special on someone else, yeah, just special. Because you’re just really trying to explain things, show her things, where I work, where I sit, where I live, especially was just really nice. Yeah.
[i] Is there something in your life that you’re proud of? You’ve mentioned a few of them.
Yeah, yeah, sure, yeah, I, look, I can say “I’m proud because… Look, I can say I’m proud to have my job or I know what. But I think I’m more proud because that’s what being an architect is all about. That’s what makes me proud the most. Every time I can make a decision for myself as an autonomous person in my life. Of course, I’m bound by the rules. I’m bound by the law. But that I don’t have to be afraid, that I don’t have to feel it. And that I go through life cheerfully. I guess that makes me… Look, if you’re talking about the essentials, and you, you talked about being happy, about being happy. I also put that great sense of pride into the perspective of feeling happy. And that’s living in freedom again.
[i] And then you always compare with the system that exists in Iran, or?
[r] Yes, look what I have experienced myself in Iran, that I had to watch my back at the age of eighteen and that I was, well, not allowed to do everything and very basic things, eh from listening to music to choosing your clothes until now, many things that were not allowed. That actually makes you unhappy.
[i] What are your hobbies now?
[r] Um, I’m now much more focused on reading, writing and nature walks, yes.
[i] Every now and then I get very nice pictures via the web, via Facebook. And you take that too?
[r] No, no, no. I steal them, I steal them from other websites. But I think, I also like them because some pictures can say so much, or quotes. So I’m really a man of getting things that inspire you, or do something to you. For example, last night I posted another quote from Mahatma Gandhi in which he says that that most important court in the world is the court of conscience. That your conscience can be your compass in your life to do good things and leave bad things behind. I found it so fascinating. That’s, that’s also true of images. Yeah, if something like that does something to me or arouses something in me, I share it, yeah.
[i] Is there something that frightens you?
[r] Well, I don’t get scared that easily. Also because of the wrestling mentality. Um, and, of course, I’ve been through something in my life. I’ve, well, lost family, at least remotely. I’ve had to leave a lot behind. So that’s not… I don’t get scared that easily. And the fact that I’m also bold and curious. I go everywhere. For example, because of my visual impairment, I see very little in the dark. But sometimes it triggers moments of fear, because you really don’t know where you are or where to go, but I never let that stop me. I go anywhere, anywhere in the world where I want to go. So, um, fear, actually, no.
[i] You had an accident last night, too, but the interview today went through.
[r] Yeah, well yesterday I felt a little rotten. Cause there was a sidewalk and I, what I’m saying, I see very short, one and a half meters, two meters, but in the dark it gets even less. And I can’t see any depth. And I’ve fallen a few times more often, but this was another kerb where I didn’t see. And suddenly my foot clapped twice, and then I fell very ugly. And then I had a lot of pain here on the right side. And at that moment you feel rotten, but yes, do you think, then I come home again and take a glass of cognac and I think yes, hello, I have to, I have to go on in my life now. So that was a rotten moment, yeah.
[i] And then you said that many, many moments of your life that mentality of wrestler comes back.
Yeah.
[i] And what did you learn from Holland?
[r] Good one! Um…
What always comes back from your childhood?
[r] Yeah, yeah, yeah, I get it. What I do like about the Netherlands, what I also got, because I said it already, eh, every culture has some beautiful things in it, try to take advantage of it and take advantage of it. From the Netherlands I find sobriety, to start with, that people just do ‘Just do, do Norma… are you crazy enough!’. Um, I don’t know if you know it, but in the 90’s there were two singers, I can look them up on YouTube, is very beautiful, that was by Tijn and Fluitsma, they made a song, that’s called ‘Fifteen million people’.
[i] Okay.
[r] It was like, it was about 15 million people on a small piece of earth, you let each other in the value and that’s maybe pretty typical, huh people are sober, people now we just let each other in the value if you don’t make it too difficult. Um, somewhere nice to go your own way, you can be, well … I still think that… Look, we Iranians are different huh, we’re gonna um…
Yeah…
[r] Of course, we Iranians, we’re different, we go around a lot more. If somebody comes to visit us, for example at our house, then we’re going to have a big party and so on and so forth, or we’re going to have to do all kinds of things. But in Iran it’s also very normal… Or the Dutch are much more relaxed, they go… I think that yes, if I have a summary there, that sobriety, relaxation and being yourself are the way to go.
[i] And you learned that from the Netherlands?
[r] Eh yeah. I actually think so too, look, look if with all the appreciation, but if Iranians would come to me, especially if they are still traditional and then all those pleasantries come into the picture. Of course also very good, with all the appreciation for those people and their habits, but I would say ‘Yo, grab a cup of tea or coffee and just go, you know, relax’. So and all you want tea or coffee or if I would just say, just tell me directly. Makes life a lot less complicated. Sorry about that sort of thing.
[i] Okay.
[i] Would you tell me an anecdote about the interview you told me in the pre-interview?
With that name? Yeah, it was a very special one. We were just talking about my change of name and the discriminating feeling or something, but for a moment what happened, um… That’s a good thing indeed that I, I had my new name and I had applied for a job at a ministry and I was invited for an interview, but on my curriculum vitae it says my name, [name] and then it says as birthplace Tehran and those people from the application committee who had picked that up, who think of oh, what a special combination, man from Tehran who then is so called. And they were philosophising with each other about why? How is that possible? And then one of them would have said ‘Yes, I think his father was ambassador from the Netherlands and he was in Tehran and he certainly married an Iranian woman there or he had a child. So there just got that name and place of birth Tehran and that name of [name]!’. That was their idea in their eyes I was also a Frisian boy, blond, blue eyes. So I came in with dark hair and everything else they had thought. And we started talking to each other and one of the questions was ‘Gee, tell something about yourself!’. And I said, “Yeah gosh, I’m from Iran, I fled, that’s that…” and I said, “Gee, we really thought your dad was an ambassador!”. So I’ll tell you about my name change. Well, they thought that was very special.
[i] That didn’t, what was the result of your job interview? How did it go?
[r] Well they finally had a suitable candidate, in terms of knowledge and skills and paper and file. I’m there, I wasn’t hired.
[i] Okay.
[r] So look again this had nothing to do with my name, but I thought this moment was very special, because they had made a whole picture of, here comes [name].
[i] Blonde, frieze!
[r] Yeah, yeah, yeah, I say, “Well, I just dyed my hair before I got here! So yeah.
[i] Okay. I want you to tell me something about The Hague? What you, what you think is special about The Hague? What you do in The Hague?
[r] Well, The Hague is, I think, maybe one of the most beautiful cities in all of the Netherlands and maybe the whole world.
[i] Oh why?
[r] Yes, because look I told you about my hobby with walks and booth, sea. In The Hague you have the most beautiful of, where I now live, near the sea here at dunes and beach and the beautiful nature and go to the city more that political heart there you have a completely different world. And of course also here ’t, the city of justice and freedom, justice and peace, sorry. So you’ve got a Palace of Justice here. You’ve got the International Criminal Court, the International Court of Justice. So all of it, we call it the ‘legal capital of the world’. So everything in the field of law and peace takes place here, starts with a special character. But especially what I’m on the beach, the feeling of freedom, I like enormously. You can find it all together here in one city.
Would you tell me in a day what you’re doing in The Hague?
[r] Well, if it’s a working day, it’s pretty boring.
No, in general. You can choose a day off.
[r] Well most of all, look like today. Saturday, at least if I didn’t have that accident yesterday, I was definitely going to, let’s say I was going to go to the beach for a walk and get some fresh air. And then I also had an appointment with a friend who I hope I still will, later on went to shake hands and then it’s, well, the usual things. Look, a city doesn’t make me do very different things, doing groceries like that is just part of it. But I wanted, planning to see if at the end of the evening, because I’m, well [name] is in Friesland now, I had thought to maybe cook something with something tasty Iranian rice. During the week it is usually, then it does not come from and then I eat fast food or I know what. And in the weekend often a moment to cook something good.
[i] Okay. And then um you say that The Hague is a beautiful city of the Netherlands or maybe the world, world. Would you tell me about an event in The Hague.
[r] Well there are several of them, of course, but what appeals to me is; you have a number of places, centers or venues here where debates are held. You have the house of rule of law and also, um, Pre, ProDemos. It’s the house of democracy and the rule of law. But you have the Nieuwspoort and that’s also an interesting press centre where journalists, civil servants and police go to debate with each other. Those are the places that like to look. Yes.
[i] And you’re active in that, too?
[r] Yes, I am also an active member of Nieuwspoort and also a card of where I, a kind of press card it is, with which I can indeed just go inside. But you also have something else, I, I know Hofvijver also has a very nice fish tent where I like to eat herring. Really the most delicious thing in the whole of the Netherlands. So as far as that’s concerned, The Hague just has hope to offer. Yeah.
[i] Okay.
[r] From all sides.
[i] I want, like, I know you have an appointment at one o’clock and you want to go on the beach and you want this appointment to go on?
[r] Yeah, I said I’ll be a little late, but I left it on the agenda, because that friend of mine is from Brussels. At least he is, he’s in The Hague now. But he normally works in Brussels and we said that might be a good time to finally see each other now.
[i] I think at this time we just finished the interview, but still I’d like to know which religion you respect now in the Netherlands? You were raised with a moss, islamic religion?
[r] That’s right.
[i] And now?
[r] Well, it’s a good question. Look, me, I’ve had it struggling with religion too, huh. I didn’t run away for nothing. I didn’t think, I don’t think you should tell people what they should believe, what they should or shouldn’t believe, at all. And I already told you that I’d studied philosophy as a second degree. I was up, really searching, discovering what only comes to me, leading my own life. And in my philosophy studies I was confronted with the works of the German philosopher, Immanuel Kant. And Immanuel Kant is a great philosopher who pays special attention to individual freedom, people central and so on. And he has developed a vision called ‘natural law thinking’. Natural law thinking is a very neutral way of ideology. It is not left or right oriented or Islamic, whatever. It has a very simple formula: He says, Lace says, “You have to do the good and leave the evil behind!” And how you interpret it is of course up to you as an autonomous human being, as an adult human being. You know you shouldn’t steal, you know you should help people. Well so the basic notions give Immanuel Kant and I liked that. I thought if I just kept that formula. So I’m now, well, whatever you might call natural law thinker.
[i] Okay.
[r] Yeah, and again, look, I’m good with Catholics, I’m good with Muslims, I’m good with autistic people [atheists], um sorry um, even if you don’t have a faith or you have a faith or you go to church three times that, in my perspective that doesn’t matter. I also have friends from all walks of life. But if people do at least take what I say; values like solidarity, justice in their actions.
[i] Yes, would you like to tell me an anecdote about what I didn’t ask a question about?
[r] Um, an anecdote, an anecdote. Yes, of course, I have a lot of them. I might be able to tell you one. It has to do with my visual impairment.
If you want to tell me more, I’m fine with it, too.
[r] Well this this is nice, because because because of my visual impairment I have also experienced another world. Normally with colleagues, with friends in society is just normal life, but I also have friends what it is all people who can see very little or nothing at all and the beautiful thing is with them the world is also different. Is funnier, but also more invisible huh. I mean if you can see you from a distance, I can see you from this distance, but I also have friends who are completely blind and have no idea what you look like. And you really have to give them a hand and sometimes they just literally feel your hair and they say ‘Oh you have long hair!’ or ‘You have short hair!’. It’s for them, you know, your world is getting very small. And once I went through it, I came, came to sit with some people and there was a new guy and I didn’t know him before. So we got to talking to each other, to each other and one of the standard questions, when you ask someone with a visual impairment, is, “Gee, what do you see?” huh. “What can you see and what can’t you see? Now she says, “I don’t really see anything.” And then I’m like, “Yes and light and dark, can you see that?”. And then he said, “Well, not the light, but the dark! I found such a beautiful anecdote, I thought yes this has always stayed with me. I thought next time I should be careful not to ask that question, because everything around me is dark.
[i] Yeah.
[r] Yeah that, yeah, but that’s also very beautiful, because they can also be very funny with their, with their handicap. Yeah.
[i] And you’re the president of a foundation that promotes the interests of the visually impaired.
Yeah, I’m a number…
[i] What are you doing there?
[r] Well, I’ve been a few years, haven’t I? I was, that’s what’s called the Dutch Association of the Blind and Visually Impaired. I was the chairman of that association and what we do is an interest group. Very simple, if you want to travel as a blind person with a public transport chip card. You don’t see how that works or you want to, you have a guide dog, guide dogs for the blind and taxis refuse to take you because you just have a dog, or you want to find a job in spite of your visual handicap. All this kind of stuff, then we’d talk to politics. Then we’d take action to raise awareness. In short, stand up for your own interests.
[i] Yeah, okay. You, you told me last month that you’re working on a book.
[r] Yeah.
Your life story book. How’d it go?
Yeah, good. I finally wrote it. It’s called “The Wrestler. Somewhat, somewhat predictable ‘The Wrestler’ and that indeed tells my life in Persia, my flight to freedom, my life in my new homeland, the Netherlands, about all the thresholds I just told and also about Alborz comes extensively into the picture and my search for that chest full of gold, which I describe and of course also my commitment to human rights, my vision about society and the rule of law, all that kind of beautiful things.
[i] So that now lies with the…
[r] At the publishing house. Yes, I have a publisher Prometheus in Amsterdam who wants to publish it. And now that’s going to be, is now busy with design and correcting and so on. So with a bit of luck it will be published in February next year and then I will offer the first copy as it looks now to my great inspirational Minister of Justice at the time Ernst Hirsch Ballin. I may offer it to Hirsch Ballin. I found him completely, truly the man of Minister of Justice. So I’d like to succeed him, be his successor someday. Yeah.
And you said your ambition is, one of your ambitions is to become Minister of Justice. If you get this position and then with politics you can’t live up to your idealist, ideals? Are you thinking about it?
Look, it’s gonna be tricky. Of course you can’t live up to everything, but look to say I can’t live up to it, so I won’t do it. So that’s not a good mentality either. But that’s definitely gonna be hard. But I think, I think, look what I sometimes miss with politicians, is that something really comes out of the heart. That you’ve experienced something yourself or I sometimes see politicians talking about poverty or do they say yes ‘That’s difficult, with children, and this and that, they don’t have any money at home’ and that comes across as such that I think of yes, you’ve also had to read it from paper, you know. But that you yourself are aware of the fact that I, for example, fled when I was eighteen. Why did you run away? What does that do to you? What’s the lack, what’s the lack of human rights in the area of freedom. And that gives another dimension to your office as a minister, than that you’ve just been asked by a cabinet ‘Gee, you should do public health!’ or ‘You should do housing!’. I think that’s a different, different approach.
Yeah, okay. In conclusion, would you like to tell me something yourself?
Well, I, um…
[i] Because I, I want to ask a lot of questions and like you said I’ve been interviewed so much, I can tell you everything. And I know what I want to tell, but I’d like to tell you an anecdote of your life story or that could be in Iran or the Netherlands or in connection with your work.
[r] Well look I will, I’ll put it in this perspective. I told you, I’m a man of quotes. Cause I, I get very fascinated and inspired when I read something that touches me. That I think of oh this is so beautiful. I can do something with that or that motivates me. And one of my great inspirators of all time is Mahatma Gandhi. The man who stood up in India on his own and also by his strength gained mass and achieved something. That’s a bit my, my ideal. Even with the petition I had succeeded a little bit. At least I got a mass about it as well. I like that and the same Gandhi who once wrote a beautiful, very nice quote. He said in English ‘My life is my message’. When I read that, I thought yes, that’s actually it. Because what I want and I really hope with this, with this wonderful project what you are doing now is that this story of mine will be heard, read and told. And the telling that entails that others think of oh yes, that mountain, that Alborz also beautiful. Out, huh, because you know, you know, you know, we know, for us refugee is difficult, different country you know, different weather, different food, different environment, lack of your family, everything works on your brain everything works on your peace of mind, your body, your body. Then you have to be very strong on your legs, if you don’t want to fall over, if you want to continue and that’s where I try, I also give speeches or interviews on a regular basis and then I tell ‘My life is my message!’. And then I always say ‘Please take that message with you, that message of life and tell it through and then from the thought inspire others and also give them motivation and impulse to say, if he does that is so beautiful, that is also so positive and enthusiastic, that we also want to make something of our life and want to make it even more beautiful and that is that you stand up, continue, fight or how you want to do that whether you struggle or fight or box that is up to you. But that you put down something of your life and don’t let it make you small!’. That’s especially true, I’ve also spoken to a foreign, friends of mine from Iran or other countries who say ‘Yes, but [name] I’ve tried it like that and I’m discriminated against or I just don’t have the energy to do it anymore’. I really hope to reach those people with my story through you. That they feel that spirit and that they get up again. Because that’s it, you have to get up. Maybe I should end with another quote from Ghandi, because that is what I did with my petition. He said ‘Even if you have to get up on your own, get up anyway’, because what happens is that others see that you are really just or that you are fighting for good… eh important values. Then you get people with you. Sometimes it may take time, you certainly make enemies, because I’ve made enemies at PvdA, for example, but those are people who have a certain position or function or power. They see his [name] through, this makes him a lot of misery for us. Yes, then they don’t like you, but then I still have to fight for our values like solidarity and justice.
[i] But at the same time you’re not afraid of making enemies?
[r] I make enemies, of course. Look you have to know in those days of the petition, I really got my mailbox was full so many times, especially when I came on TV a few times, a lot of people got really angry with me, who said of ‘Yes…’, they also wrote of ‘If I knew where you live huh, I would have come by!’. And one time I also got a very big threat which I reported to the police from someone who was planning really bad things with me. So yeah, of course you make enemies. And [name] got a bit scared too, who said ‘[name] please come, don’t go out at night. ‘Cause you never know what kind of crazy things they’re gonna do to you!’. But you have to shut up and be scared, right? I don’t think so.
[i] Okay. So you’re someone who really goes for the idea, who tries to live up to what’s in, what you think is right?
[r] Well, at least in my eyes. That’s what you asked for, and quite rightly so, what are my values. I think that, of course who can, I would almost say who can be against a just society. But there are some people who are at their best, better off. For example, a party like the PVV has an agenda that you think is true, but they really make a distinction between people and people. And that’s wrong by definition, and if you fight against that. Yes, then you have to go for it.
[i] Yeah okay. Thank you very much.
[r] You’re welcome.
[i] I’m very happy to interview you and I wish you all the best in your life.
[r] Thank you.
[i] And I hope that your dreams will come true and I think they will. Because you’re not someone who lets go.
No, I’m not, because I found, I found… I have to say, whatever I said I have given several interviews, but I found this a very pleasant relaxing way. You also decorated so beautifully that I felt completely at home, literally and figuratively.
[i] Happy.
[r] That certainly helped to tell the story, again by indeed spreading the word, because people really need a big brother, an inspirer. It often helps, for example, when I talk to friends who have run out of energy or energy and I talk to them and then you see, I want it anyway. Because everyone has that fighting feeling, that wrestling mentality, that’s actually in everyone. That you want to make something of your life, that you want to be successful and be happy of course, but sometimes people just need some support. That’s what I mean by ‘My life is my message’.
Yeah, I’m, um, I’m curious why did you accept this, go along with this interview. Because you’ve, you’ve been interviewed quite a bit by everyone in recent years, I think. And what has this contact or the project done to you?
[r] Well first of all the way you talked about it, with your passion and and and enthusiasm and we spoke to each other last summer in The Hague. I liked that and you described it full, well that it’s real, for me to give you an idea of how it will be in 20 years time and what the refugee issue was like. So to leave something behind, to leave something behind like [name], but also to give something, hopefully inspire others. And that, well I think of course it’s about refugees and of course we are a bit more special than the average Dutchman. I mean our life luggage is just different, huh you fled, I fled. We left a lot behind, lost a lot in our lives and then got a lot in return and that’s how you are formed, your life becomes different. So those, these stories are also very special that’s why I am very happy that you do this. Because ehm look you will never hear such stories from a Dutchman, where people who had to run over the mountains or that you feel… I have a friend of mine who had been lying at the bottom of a truck’s luggage for 24 hours. Those are stories that have to be told to you of course. Yeah.
[i] Okay, so thank you again on behalf of BMP.
[r] You’re welcome.
[i] And I wish you the best of luck and happiness in your life.
[r] Thank you and you with the project. Make something beautiful out of it.
[i] Yeah, sure.
[r] Good.
[i] Thank you!