Interview Theater Rast

INTERVIEW THEATER RAST

 

Theater RAST, een interculturele theatergroep in Amsterdam, maakt in het kader van Ongekend Bijzonder de voorstelling ‘De Vlucht van een Granaatappel’. De groep is in 2000 opgericht door Șaban Ol, Celil Toksöz en Gert de Boer. Sinds 2005 is zij huisgezelschap van Podium Mozaïek in Amsterdam West. Zij is opgenomen in het Amsterdamse kunstenplan 2013 – 2016. Theater RAST wil de veranderende samenleving weerspiegeld zien op het toneel. Zij wil een grootstedelijk en cultureel divers publiek aanspreken, binnen en buiten Nederland. Zij toont een verhaal vanuit vertrouwde maar ook vanuit onverwachte invalshoeken, die vanzelfsprekend intercultureel, sociaal bevlogen en soms controversieel zijn. De theaterproducties van RAST zijn een mix van tekst, muziek, zang, opera, stand up en vertelkunst. RAST heeft aandacht voor nieuw theatertalent op het gebied van tekst, spel en regie. Zij heeft de ambitie om producties ook in het buitenland te maken of te spelen.

 

‘De Vlucht van een Granaatappel’ is een tragikomische locatievoorstelling die zich afspeelt tussen de wens te willen weten en het verlangen te verzwijgen. In een verlaten schuur op Terschelling maakten de Koerdische Celil, de Joodse Eran, de Syrische George en de Hollandse Imke het publiek van het Festival Oerol deelgenoot van hun nooit vertelde verhalen en nimmer gestelde vragen. Persoonlijke vluchtgeschiedenissen van twee generaties. Beide met de noodzaak meer over elkaar te weten. Beide met de angst de ander te belasten met een onuitgesproken leed. De Vlucht van een Granaatappel is het persoonlijke en humorvolle relaas van vier vrienden, twee vluchtelingen en één generatiekloof.

Het past bij RAST en Ongekend Bijzonder om grote universele thema’s via een persoonlijke invalshoek te benaderen. Rondom de voorstellingen tijdens het Ongekend Bijzonder Festival Amsterdam worden er diners en nagesprekken georganiseerd voor groepen vluchtelingen en oudere migranten.

Het begin: RAST & Ongekend Bijzonder
“George en ik [Eran] hebben de voorstelling gemaakt bij RAST. We zijn door Saskia [Moerbeek] uitgenodigd om een keer te praten over het project. Stichting BMP was op zoek naar een voorstelling die verhalen kon teruggeven aan de stad. Wij kregen de open vraag of wij daar iets mee wilden. Het was mijn idee om de voorstelling die we al wilden maken voor Oerol hieraan te koppelen. We hadden al een basisidee over de ene generatie die bang is te weten te komen en de andere generatie die bang is te vragen en toen gingen we in gesprek met Stichting BMP. Het ging gelijk op. We vonden het heel fijn om te kunnen putten uit de verhalen van Ongekend Bijzonder en te voelen dat de thematiek ook bij de doelgroep zelf echt aansloeg.”

 

De creatie: de acteurs, interviews van Ongekend Bijzonder, improvisatie en regie
“De voorstelling is tot stand gekomen door het levensverhaal van de vier acteurs die erin spelen als fundament te nemen. Cecil is een Koerd die vanuit Turkije naar Nederland is gevlucht. George is uit Syrië gevlucht als kind. Ik ben weer van een verdere generatie en ben in Nederland geboren. Imke die heeft qua achtergrond niets met vluchteling of migrant zijn. Door waar wij in ons leven mee te maken hebben gekregen staan wij dus in verschillende ringen om deze thematiek heen. Verder heeft Eva van Pelt het onderzoek gedaan voor deze voorstelling. Ze is geïnspireerd door thema’s uit de interviews van project Ongekend Bijzonder en heeft onszelf ook geïnterviewd. Toen zijn de acteurs alle vier gaan schrijven. Daarna hebben we alles op een hoop gegooid en hebben we de eerste selectieronde gedaan. We maakten verschillende stapels, van ‘dit moet er zeker in’ tot ‘we weten niet zeker of dit erin moet’. Toen zijn we gaan repeteren met de teksten van de eerste stapel met behulp van veel improvisatie, waardoor er eigenlijk ook nieuw materiaal ontstond. Kan de Straat heeft de voorstelling geregisseerd en hij heeft onze eigen input gewaardeerd maar ook een sturende rol gehad in hoe het er uiteindelijk uit is komen te zien. Hij is niet de meest zichtbare maar wel een hele belangrijke schakel in het geheel. ‘De Vlucht van een Granaatappel’ is een mengsel van toneel en stand-up geworden.”

 

De betekenis: elkaar iets mee willen geven zonder elkaar te willen belasten
“De voorstelling stelt meer een vraag dan dat wij er iets mee willen vertellen. Het cirkelt eigenlijk om het volgende dilemma heen: iets willen weten van iemand maar bang zijn om die persoon daarmee te confronteren met haar/zijn pijn en toch het gevoel hebben dat je dat moet doen, mede om jezelf beter te begrijpen. Dat is meer het perspectief van de jongere generatie. Anderzijds heeft de oudere generatie het gevoel dat er iets aan hun kinderen verteld moet worden en dat dat nu moet gebeuren omdat het anders kwijt raakt, maar gaat dat samen met de angst om hen op te zadelen met een grote last. Uiteindelijk bleek het thema heel universeel te zijn en bleek het eigenlijk over van alles te gaan. Familiegeheimen, dingen op de werkvloer; een soort spanningsveld van elkaar iets mee willen geven maar elkaar niet willen belasten.”

 

Het effect: ontroerend & persoonlijk
“De reacties van het publiek waren heel bijzonder. We hebben vaker voorstellingen gespeeld die echt iets met mensen deden, ook op dit festival. Toch is het gedurfd om van zo’n onderwerp een professionele voorstelling te maken. Ook voor het Oerol publiek, die toch voor het plezier komt en lekker wat aan het drinken en eten is en dan geconfronteerd wordt met een voorstelling met inhoud. Het is een aangrijpend verhaal in theatervorm dat mensen voorheen denk ik nog niet gezien of gehoord hadden. Reacties waren huilend en lachend tegelijk. Het publiek was ook erg geboeid. Voor en na de voorstelling begaven we ons ook echt tussen onze toeschouwers. Mensen waren heel geëmotioneerd door het stuk. We kregen vele mooie warme reacties, die heel persoonlijk waren. Omdat wij zoiets persoonlijks op het toneel hebben gezet hadden mensen blijkbaar een vertrouwen en behoefte om ook met ons hun verhaal te delen of ons even aan te raken, soms in tranen. De Theaterkrant heeft het stuk daarnaast gerecenseerd en ons vijf sterren gegeven.”