Levensverhaal van vrouw met de foto

[i] Nou welkom op het interview.
[i] We gaan het hebben over je levensverhaal en bijdrage in de stad Utrecht. Allereerst wil ik je vragen om de voorwerp die ik jou heb gevraagd heb om mee te nemen even laten zien en vertellen wat het is en wat het voor jou betekent.
[r] Ja, oké. Nou, ik wil graag een foto van mijn kinderen laten zien. Dat is een foto dat wij, toen ik denk twee dagen in Nederland waren en die heb ik wel meegenomen. De enige die wat ik eigenlijk kun ik meenemen uit mijn land. Dus die is ook heel erg dierbaar voor me. Ja.
[i] Dus jij kwam aan met de kinderen, met drie kinderen?
[r] Ja, met mijn drie kinderen en mijn man, op dat moment. En toen wij hier kwamen, ja toen was wel heel andere land. Heel anders dan mijn land, wat ik gewend was. En we hadden niks meegenomen, want ik dacht nou, we gaan een maand later terug. Maar ik zit al nu dertig jaar hier, dus dat is niet gelukt. Maar heeft ook de reden, en mijn kinderen zijn hier opgegroeid. Zijn hier, hebben eigen gezin, eigen leven opgebouwd. En… om ooit teruggaan naar mijn land, dat hoop ik wel, wil ik wel en ehm.. De tijd moet komen, ja.
[i] Snap ik.
[i] Maar die foto, die is heel bijzonder voor jou, Wat roept het bij je op als je naar die foto kijkt?
[r] Nou.. De tijd gaat te snel. En dan zie ik mijn kinderen, zijn alles voor me, zijn mijn kapitaal, zijn mijn liefde. Alles zijn voor me en ik ben ook blij dat ik hun meegenomen heb naar.. Ik heb hun een nieuw leven kunnen geven, kunnen bieden en daar ben ik wel blij om. En dan zie ik ook, heel veel andere kinderen in mijn land, hebben die kans niet gehad, maar zij wel. En als ik zie ook naar mijn kleinkinderen, ah ik ben zo gelukkig, ik ben zo blij dat ik het hier ben. Zij hebben een eigen leven opgebouwd en willen hier verder. En dat was, voor mij is de brug naar Iran, naar mijn verleden. En ik wil nog steeds die brug bewandelen. Ik vind dat daar heb ik nog heel veel te doen, met die hoop, met de liefde die ik voor mijn kinderen heb en voor mijn land heb en natuurlijk Nederland is ook mijn land. Ik hou ook ontzettend van Nederland. Ik voel mij, dat Utrecht is mijn stad. Ik heb ook, wel eerder in andere steden gewoond. Kan ik wel noemen welke steden?
[r] Ja, ja, maar toch, ik vind hier Utrecht is mijn stad. Utrecht is het, het geeft gevoel dat ik het in Abadan ben, waar ik zelf geboren ben en getogen ben. En ik voel me veilig hier. Hier is mijn stad en wil ik ook zo houden.
[i] Dus die foto is heel bijzonder, omdat het ook met tijd te maken heeft, dat het al die afgelopen dertig jaar.. En wat ik begrepen heb en dat sowieso kinderen voor jou heel speciaal zijn?
[r] Ja, mijn kinderen hebben ook heel veel meegemaakt. Ze waren klein en wij zijn gevlucht, naar iets vreemds. We moesten gewoon weg, maar waar, dat wisten wij ook niet. En zij moesten ook meekomen, zonder dat zij willen of kunnen beslissen. Papa, mama moeten weg en dan jullie moeten ook meegaan.
[i] Hoe oud waren ze?
[r] Mijn oudste was vier, mijn tweede was twee en de derde was één jaar. En nou ja, ze waren ja, zo mooi, prachtig. En ik zei tegen hun nou we gaan, we komen wel zo snel terug. Maar ja, ik kijk nog steeds als ik terugkijk naar, naar de dag toen wij weggegaan uit Iran. Ik dacht nou, ik kom wel terug, heel snel en met dat gevoel ben ik weggegaan eigenlijk. En ik wist het niet dat het zo lang zou duren om.. Nou ja, nog steeds zit ik in Utrecht..
[i] Jij, jij kwam vanwege de politische redenen naar buitenland?
[r] Ja.
[i] Of je bent gevlucht, zullen we het zo zeggen. Hoe was die situatie toen in Iran toen je dan weg moest?
[r] Nou, dat was best zwaar, want wij leefden aantal maanden in geheime plekjes zeg maar en toen hebben wij beslissing genomen om weg te gaan, want op zo’n manier konden wij niet meer leven. Wij hadden ook vrienden die wij samenwerkten toen. Waren in buitenland en hadden wij contact met hun en hebben ze ons gestimuleerd om gewoon weg te gaan, te vluchten en naar buitenland te komen, want dat was niet meer houdbaar om in Iran te zitten, zijn, want was wel heel zwaar. Ze pakten iedereen en kwam ’t in gevangenis en wat wij hoorden dat martelingen allemaal. Ik kon het niet aan en ik dacht nou beter vluchten dan gewoon straks in gevangenis terecht komen. Of blijf je in gevangenis of word je opgehangen, dan.. Nou, keuze was wel helder. Gewoon weggaan. En dat was wel best zwaar, je familie achterlaten en ik was ook één keer dakloos geworden door oorlog, tussen Iran en Irak. En dat moest ik weer opnieuw meemaken en dat was.. Dat vond ik het wel ja, zwaar. Maar goed toch, je hebt geen andere keus. Als jij, kies jij voor je leven of dood. Natuurlijk is helder voor wat kies jij dan, en dat was de reden dat
[r] Hoe oud was u toen?
[r] Nou, van een vrouw mag jij niet vragen hè? Dus dat weet jij nu al! Nou ik was 22. Dat was, ja vrij jong en ook mijn kinderen waren heel erg jong. Maar goed toch, ik dacht nou ik moet gewoon weg en voor toekomst voor mijn kinderen en voor mezelf en voor mijn man op dat moment. Dus toen we zijn weggegaan met één kleine bagage. Ik dacht van nou, we komen wel terug en dan alle spullen daar. Nou ja, met het gevoel dat je terugkomt, ga je weg. En dat is ook altijd bij jou gebleven. Elke jaar denk je, ‘Oh, ik ga volgende jaar terug. Het volgende jaar!’. Nou, het is het.. Volgende jaar is het heel lang geduurd.
[i] Ja. Jij bent in 1985 naar Nederland gekomen.
[i] Het was ongeveer zes jaar na de revolutie en vijf jaar na de oorlog. En ik hoor dat je ook iets hebt meegemaakt tijdens de oorlog Iran-Irak. Wat heb je daar meegemaakt?
[r] Ja, de oorlog begon van mijn stad. Nou eigenlijk Khorramshah hè, dat was vlakbij Abadan en daar moesten wij gewoon vluchten. Ik weet het, nog steeds als ik nu kijk naar Syrië, wat gebeurt in Syrië of in Irak en met ISIS, dat vind ik vreselijk. Soms moet ik echt huilen en dan denk ik jeetje, God. Daar komen, daar roepen alle herinneringen naar boven. Nou toen moesten wij vluchten met een mini-vrachtwagen. Er waren 40 mensen in de mini-vrachtwagen en dan moesten wij vluchten en we hadden wel geluk gehad, dan hadden wij iets, maar de rest moest gewoon lopen. En ik had alleen mijn kind, mijn oudste kind, die was vier, vijf maanden en had ik alleen hem in mijn handen, nou en kleding. De rest hadden wij niks meer, en toen kwamen wij een volgende dag, kwamen we in Shiraz terecht en we hadden geen plekje, we hadden geen geld, we hadden geen kleding, geen eten, niks. En we gingen naar heilige plek in Shiraz. We bleven al twee dagen als daklozen hè. We hadden een kartonnen doos gevonden, want we hadden niks. En niemand op dat moment begrijpt, dat oorlog is gebeurd. Mensen vluchten. En wat ik heel erg vond, ze noemden ons verrader. Wij, de andere landgenoten, zij noemden ons verrader “Waarom jullie gaan niet de stad verdedigen?”. En nou met lege handen kan jij niks doen. Wij zijn gevlucht van Abadan naar andere stad. En na twee dagen de overheid is wel ineens wakker geworden ‘Oh, dit is wel oorlog hoor!’ en toen hebben ze wel goed gezorgd dat we plekje kunnen krijgen en dan ook kunnen wij, ja familie bij elkaar blijven, zeg maar. Dat was wel naar. Ik vind dat, ik wens het niemand toe, want oorlog is vernietigen, maakt mensen kapot en drijven ook je familie uit elkaar en dat is het wel best heftig. Je stad, want ik was heel erg gehecht aan Abadan. Ik voel me nog steeds Abadani. En ja ik houd nog steeds van mijn stad. Warm, en lieve mensen. Maar goh, daarom vergelijk ik ook altijd met Utrecht. Ik voel mij in Utrecht anders dan in andere steden.
[i] Ja, want je hebt eigenlijk twee vluchten meegemaakt.
[r] Ja.
[i] Ik hoor, ik hoorde de dat je zei ‘Ik had mijn oudste.’.. En je familie, ouders, broer en zus?
[r] Nee, mijn moeder of vader waren.. Mijn vader was nog leven, mijn moeder was overleden. Mijn vader is ook gevlucht en mijn zussen en broers ook. Zijn allemaal gewoon gevlucht.
[i] Zij woonden destijds allemaal in Abadan?
[i] Hoeveel zussen en broers heb je?
[r] Nou, ik heb heel veel broers en zussen. Nou, eigenlijk, mijn vader en moeder hebben zeven weeskinderen ook groot gebracht. En met mijn eigen broer en zus waren wij vijftien kinderen. En dus wij zijn allemaal gevlucht naar andere steden, dus..
[i] Met vijftien bedoel je een broer..
[r] En zus. Ja, nou, maar niet in één keer. Maar verschillende dagen achter elkaar en ze hebben ook ja, ook gevlucht en gelukkig kunnen wij na aantal dagen elkaar vinden. Via via, dus toen waren bij elkaar. Ja, gelukkig.
[i] Hoe was je jeugd en wat zijn je herinneringen als kind?
[r] Nou, ik was wel heel erg stout. Ja.
[i] Hoeveelste kind was je?
[r] Van mijn hele gezin was ik negende kind. Van mijn vader en moeder was ik wel vierde. En ik had één ja, broer boven me en een broer onder me. Ik was tussen in en nou altijd als je twee broers hebt, vecht jij altijd met elkaar. En ik voel me dat ik ook jongen was hè, want meisjes hadden niet veel rechten, zeg maar. Maar als je jongetje was, dat had jij wel. Je kon wel eens spelen buiten, je kon voetballen. Ik kon goed voetballen en je kon ook met jongens spelen. Ik vond dat.. Ik heb wel vrijheid van mijn vader gekregen om gewoon.. Sorry. Om kunnen gewoon mijzelf zijn, met jongens spelen. Maar mijn moeder was, beetje conservatief en nou eigenlijk zij wilde mij beschermen, want ik was een meisje en straks.. Nou als ik altijd met jongens zou spelen, dan straks niemand wilde met mij trouwen, want “Zij is altijd met die jongens!” He. In cultuur hè, waar jij komt dan is het, hoort het niet hè, dat meisjes met jongens spelen. Nou ik deed dat wel. En dan ben ik ook blij dat ik gedaan heb, want dan later als jij ouder bent, dan kijk je naar wat je gedaan hebt en dan denk je ‘Ja poeh, ik kan wel iedereen aan hè. Die mannen aan!’. En nou, ik was een heel vrolijke meisje, wat ik hoorde, en ook wijs, gerechtvaardigd en want op straat als er bijvoorbeeld was ruzie tussen jongens en meisjes of jongens, kwamen altijd naar mij toe ‘[Naam], kom maar, even dan, kijken wat er gebeurd is!’ en net als dat ik een rechter was. Moest ik wel kijken, oh wie had er gelijk of wie niet. En ook altijd eenheid vormen, tussen de groep. Ik was wel, wel ondeugend in die zin dat is het altijd wilde ik, ik zocht ook uitdaging. Maar goed toch, ik vind dat, mijn jeugd heeft wel, ondanks de beperkingen ik kon wel genieten van mijn jeugd. Als ik nu kijk, hoe ik was hè.. Ik zei ook tegen mijn kinderen ‘Pff, ik heb ergere dingen dan, dan jullie hebben gedaan!’. En maar goed, toch voor een meisje van die leeftijd hè, van die cultuur, Iraanse cultuur.. vind ik het, had ik wel die vrijheid om te kiezen en wat ik wil eigenlijk doen. Ja. De keuze heb ik wel.. Ja God toch, kijk in Iran vooral die tijd er wordt niet al.. Dialoog met de kinderen gevoerd, maar ik wilde wel en mijn moeder was altijd ‘Goh, jij hebt een grote mond! Jij zoekt altijd die uitdaging!’ en zij wilde gewoon mij beschermen. Dus nou, toen ik ouder werd, toen dacht ik, oh daarom, zij wilde gewoon, mij de pijn niet verzorgen, mij beschermen eigenlijk. En dat was het.
[i] Je hebt de middelbare school afgemaakt in Iran?
[r] Ja. Ik heb middelbare school afgemaakt en toen ben ik ook naar hogeschool gegaan. Ik heb Business en Management gedaan. En dat was ook leuke periode daar. Ik kon niet naar universiteit, omdat ik in groep was dat tegen regime was. Dus dat blijft altijd hangen. Dat ik niet ook mocht ik niet naar universiteit. Dus op dat moment was Iraanse regime heel erg op zoek naar mensen die tegen regime waren of in de strijd tegen regime. Ja en we waren ook gevlucht binnen Iran en dat kan ik niet bij universiteit. Eigenlijk binnen, naar universiteit gaan en ook heb ook nooit af kunnen maken.
[i] En toen in ’95.. Eh, ’85, ben je met drie kinderen en je man naar Nederland gekomen. Was het toen in Nederland een keus geweest of Dus hoe zijn jullie in Nederland terecht gekomen?
[r] Nou nee, we waren eigenlijk, we hadden nooit aan gedacht om naar Nederland te komen. Nederland was niet op onze lijst. Het was wel.. Wij wilden naar Zweden gaan en dit is niet gelukt. En we hadden ook weinig geld. De enige weg was gewoon Nederland en toen dachten wij, oké, beter. Of teruggaan of in Turkije blijven of naar Nederland gaan. En dachten wij, oké, dan wij gaan gewoon naar Nederland. En ik kende wel Nederlandse voetbal. En ik was toen ik, jaar of denk ik 14 was, ik was heel erg verliefd op Arie Haan, de voetballer en ik dacht, nou ooit ga ik met hem trouwen. En nog steeds, hij heeft geen aanzoek gedaan. Dus, nou ik hoop dat het komt, maar dat was wel.. Arie Haan was wel altijd voor mij in mijn gedachten, nog steeds. Maar ik kende de Nederlandse voetbal heel goed. En want ik was gek op voetbal, we kijken ook naar voetbal. En omdat wij hadden geen geld en de smokkelaar zegt ‘Nou enige weg is Nederland!’. En dan dachten we, ‘Oké, we gaan naar Nederland!’. Daarom wij zijn hier gekomen.
[i] Hadden jullie een beetje toen een voorstelling? Wat voor land het is en waar je zou terecht komen?
[r] Nee, absoluut niet. Nee.
[i] Wat was je eerste indruk toen je hier kwam?
[r] Nou, ik vond dat, mensen waren heel aardig. Ik vond dat vriendelijke mensen, menselijk en ik vond dat alles mooi. Ja ik kom ook zelf uit oorlog, en dan vond ik het wel heel mooi. En was ik ook heel erg verbaasd, hoe kwam dat die mensen zo aardig zijn. Waarom doen ze zo aardig? En nog steeds zo trouwens. Ze zijn nog steeds aardig, vind ik.
[i] Waar kwam je terecht in Nederland?
[r] Nou, in Amsterdam. We zijn, kwamen in Amsterdam en we zijn een maand in gewone pension, hotel voor jong, jonge mensen. We hebben een maand daar gebleven en daarna, ze hebben ons naar Leiden gestuurd. Kwamen wij in Leiden bij, was een huis, herenhuis, waren ongeveer tien vluchtelingen daar. Wij hebben ook twee kamers gekregen en ook een half jaar daar gebleven. Na een half jaar hebben wij ander huis gekregen in Leiden. Voor ons gezin en we zijn vandaar verhuisd naar eigen woning eigenlijk. Na zoveel jaren hadden wij iets voor onszelf, voor kinderen. Ik vond het heel belangrijk voor de kinderen, want ze hebben tot die tijd, altijd nou ze hadden geen eigen kamer kunnen hebben door de oorlog en de situatie wat zij hebben meegemaakt. En kunnen wel ook rust aan hun bieden. Niet altijd vluchten, vluchten en dan ja..
[i] Eigenlijk Leiden na zes maanden was jullie woonplek?
[r] Ja.
[i] Wanneer zijn jullie als vluchteling toegelaten en hoelang heeft de procedure geduurd tot jullie een status hadden?
[r] Nou, ik denk heeft anderhalf jaar.. Wij zijn, ik denk eind, eind ’86.. Totaal alles bij elkaar, vanaf wij aangekomen en dan hebben wij status gekregen. Ik denk anderhalf jaar geduurd Anderhalf jaar of een jaar, acht maanden, zoiets. Maar voor ons was heel lang. Wel later, ik hoorde ook mensen elf jaar, zitten nog steeds in asielzoekerscentrum. Dat vond ik wel erg.
[i] Want in jouw tijd was geen asielzoekerscentrum?
[i] Jullie gingen gewoon naar huizen toe?
[r] Ja. Nee, dat hadden ze, nee dat was er niet. En was heel erg chique, als je in herenhuis terecht kwam. Dat vind ik, was echt mooi hoor, mooi gebouw. En nou, mensen waren heel lief, zorgzaam. En mijn kinderen waren stout. Ze rennen overal, maar die mensen hadden zo’n geduld voor hun. En nee, zij waren heel lieve mensen, heel aardig. En, ze zorgden ook, ik was ook boos op mijn kinderen ‘Rustig, zitten!’, die mevrouw zei ‘Nee, laat maar. Rustig praten!’ en dan ‘Oh, ja, nou.’. Ja, nou mijn kinderen hebben wel, die mentaliteit wel overgenomen. Als ik zie hoe bijvoorbeeld nu hoe zij met hun kinderen omgaan, ik ben blij dat het niet net als mij geworden, boos worden en mond dicht houden. Dan ben je in de opvoeding van, van ons. Ja, kinderen mogen niks zeggen He, want dat was onbeleefd. En maar als ik zie hoe mijn kinderen hun eigen kinderen opgevoed hebben, ik ben echt trots op hun. Ik zeg ‘Nou, wauw!’ en ik ben blij voor hun en voor mezelf.
[i] Hoe is het vanaf Leiden gegaan, want je zei we woonden in verschillende steden.
[i] Vertel, hoe is het..
[r] Nou ja, nee ik ben.. Natuurlijk, ik wilde terug hè, dat is het. Ik dacht wat de beste weg is om terug te gaan. En wij hebben onze organisatie gevonden Moedjahedien en we gingen uit Leiden heel snel naar Amsterdam. Een half jaar later zaten wij in Amsterdam, bij Moedjahedien. En aantal maanden later, zaten wij, gingen wij naar Irak. Ik ben met mijn kinderen een jaar naar Irak gegaan, in verzet geweest en ik wilde gewoon, want op dat moment mijn broer werd vermoord door Iraanse regime. En hij was jong, 34, mooie man, mooie mens om te zien en dat was.. Ik kon de pijn niet verdragen. Dat was, de pijn.. Te, te pijnlijk en ik zag het niet meer zitten. Ik dacht dat ik het, ik moet wel iets gaan doen en toen ben ik.. Nou met mijn kinderen ging ik naar Irak en daar ben ik een jaar gebleven. Op gegeven moment kwam ik ook achter, dit is het niet. wil kiezen eigenlijk. Misschien door emoties, verdriet, dacht ik, dan wil ik die weg bewandelen. Net zoals nu de heel veel jongens gaan naar ISIS toetrekken, we zijn hier als helden, maar dat is het allemaal bullshit. Mensen die in de hoog zitten. Ze denken alleen aan eigenbelang en niemand denkt aan mensen. Dit is allemaal fabeltjes, verhalen die vertellen aan de mensen om.. Mooie verhalen, het is manipulatie is het eigenlijk. Nou, toen ik in Irak terecht kwam. Ik zag het dat, het zijn ook verhalen. Het wordt wel mooi gemaakt, maar inhoud blijft hetzelfde als dictators daar. Ik heb er wel heel veel moeite gehad. En ik ben ook bewust weggegaan van daar. Ik dacht nee, dit is niet, dit is mijn strijd niet, dit is mijn weg niet. En ik ga niet, ik ben tegen oorlog. Ik ben wel voor vrede. Ben ik daar achter gekomen. Ik ben blij dat ik gedaan heb, anders misschien zat ik nog steeds fout denken en fout doen. En toen dacht ik nee, ik ga gewoon weg. En ik wil niet voor de vrede andermans leven ook kapot maken. Dat wil ik niet, dat is het niet. Ik kan niet met mijn geweten omgaan. Toen ben ik terug gekomen en kwam ik weer in Amsterdam. Met heel veel ellende met de organisaties, zij wilden niet mij ondersteunen, mijn huis terug geven. Nou toen ben ik naar Groningen gegaan, nou ik kwam in Groningen terecht. Helemaal einde van de wereld. Ja. Dat was wel denk ik voor ons zo bestemd, want mijn kinderen wonen nog steeds in Groningen. Ja, ik ben afgelopen weekend ook naar Groningen geweest, dus ik kom nog steeds in Groningen. En dat was stad, heel anders dan Amsterdam en rustig, mensen afstandelijk, kouder dan Amsterdam en Leiden, maar ik dacht, ja.. Maar ik heb wel goede mensen getroffen en we hadden een contactpersoon gekregen in Groningen. We hebben nog steeds contact met hem, Jan [achternaam] en het was een fantastische man. Hij is nog ouder. Hij wil niet oud worden, maar hij is wel ik denk een jaar of 60 of 70 of zo, zoiets is het. En hij heeft nog steeds contact met mij, met mijn kinderen en hij komt af en toe bij ons op bezoek of wij gaan naar hem toe. Mijn tweede zoon zei; “Mam, als hij wil, ik kan ook voor hem zorgen hoor. Hij is net als opa voor ons, hè.’. Ik zeg ‘Natuurlijk, natuurlijk, dat moeten wij doen!’. En de liefde is er wel tussen hem en ons. En wij zijn, ik ben zelf zesenhalf jaar in Groningen gebleven, tot mijn scheiding. En toen ben ik naar Nieuwegein gekomen en al mijn kinderen zijn ook meegegaan. En sinds drie en.. Nee, sinds 1999 woon ik in Utrecht. Lange tijd, maar goed toch.. Ik denk niet dat ik ga gauw verhuizen, dan blijf ik nog hangen, jammer voor Utrecht hè. En dan.. Maar ik vind dat, hier moest ik zijn. En ik mis wel af en toe wel Groningen, omdat mijn kinderen wonen. Niet dat ik het stad mis. Dichtbij mijn kinderen zijn, maar goh ze vinden daar, ze hebben een eigen gezin. En hebben werk en eigen vrienden. Dus wat wij doen, zij komen of bij mij of ga ik naar Groningen. En op zo’n manier, nou vooral met nieuwe middelen hè, Facebook, Twitter, en ook Skype. Nou, dan kan je elkaar gewoon elke dag zien! In eigen woonkamer komen hè, met dit. Dus de afstand is korter geworden. En vind ik heel fijn. Op zo’n manier dat ik ook niet elke dag, maar nou iedere week kan ik aantal keren mijn kleinkinderen zien. Gesprekken met hun hebben of telefonisch of via Skype en met hun praten. En als ik er ben, ben ik ook volledig voor hun en dan heb ik geen tijd voor mijn kinderen hoor, dan is het alleen mijn kleinkinderen. Dan praat ik ook over.. Ze vinden het heel erg leuk over nou toen.. dan ‘Oma, wat heeft papa gedaan?’ en dan vertel ik.. Of ‘Mijn moeder heeft gedaan’, dus dan vertel ik aan hun over nou, stoute dingen en dan gaan ze naar papa en mama ‘Oooh, oma heeft wat ons verteld!’ hè. Dus daar was het wel, het is wel.. Ontroert mij ook. Ik denk, ik ben blij dat ik ook hun heb. Als ik er niet naar Nederland kom, had ik hun ook niet. Dat is wel iets prachtigs. Dat heeft Nederland aan ons gegeven. Vooral mijn tweede zoon, [naam], is heel erg dankbaar. Hij zei ‘Mam, als ik hier niet was dan had ik mijn kinderen niet. Oh, ik kan het niet voorstellen, zonder mijn kinderen!’. Dus, nou. Uit Groningen hè , daar is ver weg.
[i] Maar wat was de reden dat u van Groningen naar Utrecht kwam?
[r] Nou dat was wel, mijn privé, omdat ik gescheiden en..
[i] Maar waarom niet Amsterdam bijvoorbeeld, maar Utrecht?
[r] Nou, de reden was, ik had een vriend en ik dacht dan ga ik wel samenwonen met hem en toen ben ik naar Nieuwegein gekomen, maar toen dacht ik, nee. Ik ben pas gescheiden en dan kan ik ook niet met iemand onder één dak wonen. Ik wou wel ruimte nodig had, voor mezelf. En dat was de reden dat ik naar Nieuwegein ben gekomen. En ben ik verhuisd naar Utrecht, omdat ik buren had, zigeuners, en daar wou ik eigenlijk van weg, dus. Dat was de reden en dan wilde ik gewoon weggaan uit Nieuwegein.
[i] En waar ben je in Utrecht terecht gekomen?
[r] In Leidsche Rijn. Ja. En mijn baas wist wel dat ik ontevreden was waar ik woonde in Nieuwegein en ik werkte ook toen in Nieuwegein en hij zei ‘Waarom ga je niet in Leidsche Rijn wonen?’, ik zeg ‘Nou, ik weet niet waar Leidsche Rijn ligt!’. Hij zei ‘Ja, nieuwe wijk, is wel heel mooi!’ en nou, toen heb ik een brochure gehaald en ik vond het prachtig. En ik ging even rijden en toen dacht ik nou, ik vind het mooi. Er was niks eigenlijk toen, wanneer was het.. 1998. Ik dacht nou, oké dan ga ik even kijken dan.. Ik vond dat, gelijk verkocht! Ik wilde wel, en ik heb ook een mooie huis. En ik vind mijn huis is heel mooi. Ik voel mij goed. Het is licht en ook, zit ook wel warmte erin. En heel veel mensen zeiden ‘Ja, Leidsche Rijn, is voor, lage klasse zit daar!’. Ik dacht nou, je moet van binnen hoge klasse hebben. En lage klasse, ik vind het, ik ben niet mee eens met die klassen allemaal. Maar goed, toch het ligt aan jezelf. En daar is het, jij maakt huis en niet huis jou.
[i] Precies.
[r] Dat is zo.
[i] En jij kwam met jouw kinderen in Leidsche Rijn wonen?
[r] Nou, mijn kinderen waren.. Mijn zoon, mijn tweede zoon woonde.. Hij is teruggegaan naar Utrecht, naar Groningen. Mijn oudste zoon heeft een eigen woning, nou een kamer gekregen. En ik kwam met mijn dochters en ik had toen destijds ook een dochter gekregen en die relatie is helaas, was kort. Maar ik heb heel mooie dochter overgehouden. En [naam] en daar is het.. Met mijn, met [naam] en [naam], mijn dochter kwam in Leidsche Rijn wonen. En ja ze waren ook blij, maar ja ene kant we hadden geen bus, er was niks. Zij moest heel veel lopen tot de bushalte komen. Ja. Was.. Nou als je nu kijkt wat Leidsche Rijn geworden, ik vind het prachtig. Is hemel op aarde. Is heel mooi, ja.
[i] Wonen je dochters nog bij jou of?
[r] Nee, mijn kinderen, mijn drie kinderen hebben een eigen gezin. Mijn dochter is, nou getrouwd.. Samen woont. En mijn twee zonen wonen ook samen. Mijn jongste dochter zij wordt eind deze maand 17, maar zij woont al een aantal jaren bij mijn zoon, bij mijn tweede zoon in Groningen. Omdat door drukte, kon ik niet echt voor haar zijn en mijn kinderen hebben gezegd ‘Mam, laat komen bij ons wonen en dan wij zijn er wel op tijd thuis, want hebben wij kleinkinderen en dan kunnen wij gewoon voor haar ook zijn!’. Dus, sinds.. Twee jaar woont in Groningen en het gaat heel goed met haar. Studeert, zij is met MBO bezig en ze wil als het af is dan komt ze terug naar Utrecht en ja, dan komt ze bij mama wonen, hoop ik. Of gaat ze eigen kamer, dat weet ik niet. Dus, dat wacht ik gewoon even af. En wij hebben wel regelmatig contact en overleg met mijn zoon en hoe gaat het. Ik ben blij dat mijn kinderen hebben hele.. Ja, mijn mentaliteit. Ze zorgen goed voor elkaar. Ze hebben de mentaliteit overgehouden, en ook voor elkaar zijn. Is wel mooi, als je ziet hoe die vier, zorgen voor elkaar. Dat vind ik prachtig en daar ben ik ook heel erg trots op. En voor hunzelf en ook voor mensen om hun heen. Ze zijn, ze willen ook niet in politiek gaan. Ze zeggen ‘Mam, we hebben jou gezien. Dat doen we niet!’ en ze helpen ook anderen wel, maar niet ten koste van hunzelf. Ik ben wel goede voorbeeld voor hun. Dat is het en ze zijn wel trots op me. En dat, dat is wel heel belangrijk voor me, dat ik de liefde van mijn kinderen heb. En ook mensen die om mij heen zijn, ja.
[i] Mooi.
[r] Ja.
[i] We hebben het een beetje over je privé, gezin gehad en ik ben benieuwd naar je carrière, want je hebt ook als alleenstaande moeder ook naast gewerkt. Zou je ook een beetje benoemen van wat je vanaf het begin in Nederland allemaal hebt gedaan tot nu toe?
[r] Ja. Nou, toen wij hier kwam.. Natuurlijk had ik geen werk, ik moest wel gaan de taal leren en daarna begon ik de cursussen volgen. Ik heb heel veel cursussen gedaan, trainingen gehad. Ik was wel altijd op zoek naar eigenlijk wat ik kan voor mijzelf en anderen betekenen. En dan ga je gauw kom jij bij, voor andere mensen, voor vluchtelingen te werken. En ik was ook heel erg bezig met andere mensen, hè vrouwen, mannen die pas hier waren en ze hadden hulp nodig. Kon ik wel hun ondersteunen. En ook voor hun was ook heel moeilijk om te communiceren tussen, of evenwicht vinden tussen Nederland en wat hun cultuur is. En was altijd heel grote afstand. En dan ik zag het ook altijd. Dus voor mij was, we zijn allemaal mensen, zij praten hele andere taal dan ons, maar wij moeten wel de brug bouwen, de weg vinden naar hun toe. Zij willen graag, maar God toch, je moet wel met hun kunnen communiceren. De taal was heel belangrijk. En, goede vrienden vinden. Ik ben op zo’n.. Met die gedachte was ik ook bezig. Wat ik gedaan heb voor mijzelf en voor anderen, dat was om anderen te ondersteunen en begeleiden om dichtbij zichzelf komen. Altijd met persoonlijke ontwikkeling van de mensen bezig geweest. En vooral voor vrouwen. Want voor vrouwen van mijn cultuur, Iraanse cultuur, we komen, we zijn altijd tweederangsmensen. En dat wilde ik hun leren, je bent ook mens, je moet je eigen waarde ontdekken. Heel anders naar jezelf kijken, dan kan jij wel verder komen. Anders blijf je hangen in jouw gedachten en dat blijf je en dan kun je niet die ontwikkelingen aan. Dan bots en met, met je karakter, wat jij gemaakt hebt. Daar was, was ik heel erg mee bezig. En ik denk.. Ik vind het heel mooi en als ik zie bijvoorbeeld, als ik naar Groningen terugga mensen die mij jaren kennen en zij.. Ja met open armen, gaan altijd mij omhelzen. En dan denk ik ‘Oh God, ik ben wel goede mens, hè?’. En dat vind ik het, hoort bij mensen. Je moet wel eerst voor jezelf zijn en dan voor anderen, want zonder anderen, kan je ook niet. Wij zijn, wij zijn in één, hè samen met elkaar. En dat heeft mij ook gevormd om te kijken wat de beste zijn en.. Met carrière, ik ben, ging ik bij [naam organisatie] werken en met verschillende werkzaamheden dat ik voor vluchtelingen heb gedaan en ik kwam in, naar Nieuwegein en toen begon ik te werken bij een Hindoestaanse zakenman daar in textiel heb ik ook daar aantal jaren gewerkt en toen had ik een baan bij, ABN bank gekregen. Door reorganisatie of moest ik fulltime werken of hadden ze geen parttime werk meer, misschien was het gewoon een smoes, dat weet ik niet. Maar goed toch, voordat ik het ons.. Hoe noem je dat? Mij eruit gooien, ik had een andere baan gevonden. Heel leuke baan bij een elektronicabedrijf. Heb ik aantal jaren, acht jaar daar gewerkt met plezier. En daar eigenlijk heeft mij gemaakt in zakenwereld. Ik kwam wel in heel andere wereld, dat was echt prachtig. Echte, blanke mannen, hè. En die wereld kende ik niet, dat was heel mooi. Mensen, hadden waardering voor je als een allochtone vrouw. Ging werken, hard werken, in elektronica- wereld, daar was ik wel.. Ik heb heel veel hulp gehad van die mensen. En natuurlijk mijn huidskleur heeft me ook geholpen om verder te komen. Soms ja, mijn vrienden vroegen aan mij ‘Ja, jij bent toch allochtoons, ze kijken niet dat je allochtoon bent?’. Ik zeg ‘Nee, ik heb wel geluk gehad dat ik allochtoon ben!’, want ze kijken naar jouw kwaliteit. Wat ik ook altijd tegen mijn vrienden zei ‘Hier kijken naar wie jij, naar wie ben jij als een mens, als een persoon en ze kijken niet dat jij.. Ja natuurlijk dat je allochtoon bent, maar goed toch!’. Ik vind, in om mij, in mijn omgeving, vind ik het.. Mensen kijken meestal naar jouw persoon, mens. En niet naar jouw huidskleur en of jij blank bent of zwart bent. En dat vind ik het wel mooi. En toen heb ik een poos bij gemeente gewerkt. Nou ambtenaren passen niet bij mij, maar zijn wel lieve mensen. En sinds 2006 dacht ik ‘Oké, ik moet wel een brug bouwen tussen mijn land en Nederland!’ En kwam het idee van TalenTonen uit. En ik wilde iets doen, terugdoen aan samenleving waar ik woon, leef, Nederland. En toen ben ik bezig geweest met TalenTonen. En in 2006, we zijn bezig geweest met de gedachte. 2007 hebben wij officieel naar buiten gekomen, en tot heden we zijn al mee bezig met TalenTonen, met ontwikkeling van mensen en ook ontwikkeling van TalenTonen. Om allochtone mensen, heel andere beeld voor zich hunzelf geven en ook de realistische beeld en ook realistische beeldvorming van Nederland. En het gaat om als jij.. Hoe jij denkt, dat gebeurt ook. En ik denk dat wij zijn wel een.. Wel succes erin gehad, en ik zie mensen die wij jaren geholpen hebben, ze kunnen hun weg vinden. En vrouwen die bijvoorbeeld geen rijbewijs hadden, ze vonden eng en nou je moet wel gewoon rijbewijs gaan halen. ‘Nou hoe?’. Nou, de weg naar rijschool en dan stimuleren om te doorzetten. Nou, toen ik in haar auto met haar naar de stad of, nou ergens heen gaan. Of vrouwen, een vrouw die wilde graag werken, maar zij weet het, zij kent de weg niet. Ondersteunen om daar weg te vinden en ook onze netwerk inzetten. En ik weet het aantal jaren geleden, ik ging naar IKEA hier en ik was bezig om ik weet het niet wat te zoeken en ineens zag ik een dame, zei ‘[Naam], ben jij hier?’. Oh, dat was een oude collega van me, die kwam uit Indonesië en zij was met haar vriendin en ineens omhelsde ze me en begon beetje tranen, ook voor mij en voor haar en vertelde aan haar vriendin ‘Ik moet mijn pensioen aan haar bedanken!’. Ik dacht ‘Nou, wat?’, ‘Nou, zij heeft werk voor me gevonden en daarom kan ik met pensioen, want toen heb ik ontslag gekregen.’, maar ik dacht ‘Nou, ik deed het voor mijn hart voor je!’. En ze was al heel altijd dankbaar. Dat vind ik gewoon.. Ik denk dat is het mijn missie. Hè, God heeft mij zo’n functie gegeven, zeg maar, om voor andere mensen ook iets kunnen betekenen. En TalenTonen kan iets betekenen voor anderen. Het is niet alleen, komen.. Ik ga wel.. Hoe noem je dat? Papierwerk voor je doen. Nee, je bent nou bezig om de mensen raken en de mensen ook geven wat zij kwijt hebben. Zelfvertrouwen, de eigen kracht, want je kan niet 24 uur voor iemand zijn. Maar als jij, die ontdekkingsreis met elkaar aangaat en vinden wat in jouzelf is de kracht in jezelf, en de vertrouwen in jezelf vindt, dan kom je wel verder, je bent al altijd met jezelf. Dus dat is het eigenlijk wat wij hebben mee bezig geweest en dat was een visie voor me, maar ik heb het wel gepraktiseerd. En ik zie in praktijk, we zijn.. Natuurlijk, we zijn nog niet klaar met, met wat wat ik in gedachten had, maar ik vind het zo mooi, dat we hebben weg gevonden, eigen weg, eigen methodiek, eigen manier van werken. En daar, dat geven wij ook door aan anderen. En wij zijn niet zoals anderen, gewone organisatie, oké mensen komen hier, we gaan begeleiden en oké papierwerk doen en ook even bellen voor hun, nee. Wij gaan wel diep in mensheid en ook soms hand in hand, gaan wij samen verder. We laten hun niet los tot zij zelf in de, zelfstandig kunnen lopen en ook verder gaan. En ik denk, niet alleen ikzelf, maar mijn alle collega die hier zijn, ze denken ook hetzelfde. En daarom maken onze TalenTonen wel uniek. En ook wij waren niet zichtbaar, we zijn bezig om ons zelf ook zichtbaar.. Mensen binnenkomen en kijken wat wij mee bezig zijn. En nou laatste tijd gaat wel goed. En mensen die naar ons komen, ze zijn zeer tevreden en ook met ontwikkelingen die bezig zijn, ze vinden begin wel moeilijk, maar zodra het doorhebben dan willen ze ook verder. Met mate natuurlijk, dan wordt teveel en dan raak je jezelf kwijt. Dus we proberen op zo’n manier, mensen ook de juiste tools geven en juiste inzicht geven, die ook uit hunzelf komen. En niet wat gaan wij iets anders van andere planeet voor hun aan hun geven, dat doen we niet. Als het wel zit in jezelf, zit in persoon. Maar je moet niet kijken naar donkere kanten van jezelf, want iedereen hebben dat, maar je moet wel kijken, wie ben jij eigenlijk, niet bang zijn, kijk maar, langzaam langzaam naar beneden gaan. En als je d’r uit komt, dan zie jij ja zo mooiheid, prachtige mensen. En ik ben blij en ook dankbaar, aan God, dat ik het mag wel doen. Want ik denk niet dat iedereen dit aankunnen. Het wordt wel ook emotioneel ook voor me. Soms vond ik het, ja kan ik wel aan, niet. Maar ik heb wel wel geleerd, nou naar het einde. Als mensen blij zijn met hunzelf, hebben die ontdekking gedaan. Daar vind ik het wel, prachtig werk en ik wil het gewoon doorzetten.
[i] Mooi. Ik was nog benieuwd naar die achterliggende gedachte, want jij hebt gewerkt bij een bank, bij een bedrijf elektronica, bij een zakenman.. Waren die werkzaamheden meestal..
[r] Nou, ik had wel functie als een manager, hè en.. Maar goed toch, ik voelde op dat moment zakenwereld vond ik prachtig, maar langzamerhand vond ik het.. Nee, mijn hart ligt ergens anders. Eén keer mijn baas zei ‘[Naam], je moet wel keuzes maken. Ik geef jou wel vrijheid om ook voor anderen gaan helpen, maar bij andere baas kan jij niet doen hè!’. Ik zei ‘Ja, ik weet het niet. Ik vind het heel leuk en maar mijn hart ligt daar.’. Hij zei ‘De dag komt dat jij moet keuzes maken. Wat wil jij?’, hè. en op dat moment, ja ik wist het ook niet hoe moet ik het wel combineren. Maar goed toch, ik denk als jij iets écht wil, dat komt wel de weg, dat komt wel de oplossing. En ik denk op dat moment was ik wel aan toe.
[i] En je dacht ik ga wel een bedrijf starten, voor allochtone vrouwen?
[r] Nou, met die gedachte waren mee bezig geweest, ik wilde.. Nou, ik wilde allochtone vrouwen die hier waren, ondersteunen om ondernemer te worden. En met die onderneming kunnen zij bruggen bouwen naar hun land van herkomst en van daar kunnen ook de vrouwen ook ondersteunen in hun land. De reden hiervan is, omdat ik ben niet mee eens om, om altijd naar die samenwerking.. Ontwikkelingssamenwerking gingen altijd projecten opzetten, nou voor een jaar en niet afmaken en er was geen duurzaamheid erin. En altijd geld pompen, maar dat kwam niet ook bij juiste mensen terecht. En was acht jaar geleden.. Nou, ik denk 2006 of 2007 was.. Heb ik wel een project aan minister aangeboden over mijn ideeën, aan ministerie van ontwikkelingssamenwerking, mevrouw Ardenne was het, en die zei ‘Nou, dit is het, dit is de weg naar ontwikkeling van mensen.’, want je kan niet altijd brood aan mensen geven of vis geven. Zij moeten leren om hoe kan je vis vangen en dat is de beste weg is voor hen. Zij weten zelf de weg. En wij hebben wel, een poos gedaan dat stukje, maar toen 2009 kwam Ella Vogelaar bij ons en ze zegt ‘[Naam], je bent zo bezig met problemen van mensen op te lossen, maar jij hebt eigenlijk jouw.. Hoe noem je dat. Visie die jij had is een beetje verwaterd, zeg maar. En jij bent niet meer Midden-Oosten zakenvrouwen. Jij bent op zoek naar talent van mensen, onbewust!’. En we hadden toen op dat moment een project, dat heette TalenTonen en ze zegt ‘Nou, waarom neem je, ga je niet deze naam noemen? TalenTonen, je bent bezig met talenten van mensen!’. ‘Nou, oké, is wel leuk!’. En sinds.. Toen moesten wij ook beetje wijziging brengen in de statuten. We hebben in 2010 gedaan. Januari was afgerond bij notaris en vanaf 2010 wij zijn TalenTonen geworden en niet meer Stichting Midden-Oosten Zakenvrouwen, maar met die gedachte ben ik wel nog steeds mee bezig. Net als, ik moest heel erg verdiepen in de situatie van mensen en de omstandigheden van allochtonen die hier zijn. En langzamerhand komt weer, kom ik weer terug op een weg dat ik beetje afgegaan ben. En ik ben bezig met twee dames die willen een eigen bedrijfje starten. Dan, ja, ben ik aan hun adviseren, nou meedenken, en dat vind ik wel prachtig. Denk ik ‘Oh, nou, het is wel weer op zelfde weg terug gekomen!’. En ik denk ook dit is weg is, voor de toekomst. Want natuurlijk jij moet wel de basis hebben, je moet wel kapitaal hebben om iets te starten. Maar niet altijd geld is de oplossing. Wat ik zelf ook gedaan heb met TalenTonen, ik heb het zonder subsidie en zonder, heel weinig geld zo ver gekomen. En maar ik heb wel mensen gehad die hebben mij gegund, ondersteund en daar ben ik altijd dankbaar, hiervoor. En die mensen zijn dan nog steeds bij mij, ze zijn om mij heen. En of ik laat hun niet of zij laten mij niet los, dat weet ik niet, maar er zit wel band. Wij hebben een band met elkaar. En ze zijn wel zo prachtige mensen. Heel mooie mensen en ook ze accepteren mij zoals ik ben, als een mens. En dat vind ik het heel mooie van hen. En daarom wil ik ook meer en meer betekenen voor het land. Dat heeft mij heel veel gegeven en heel veel voor mij betekend eigenlijk.
[i] Is dat nu.. Het project, is het nu bedoeld voor Utrechtse allochtone vrouwen die hun talent willen ontdekken en daar mee iets doen? Of denk je verder dat zij ook met dit talent of met de onderneming dat ze in hun eigen landen ook iets teruggeven? Dat had ik niet kunnen, helemaal begrijpen.
[r] Ja, nee. Nee, nou op dit moment ik denk niet kunnen wij realiseren, maar in toekomst wel. Kijk eens, wij zijn nu op dit moment wij zijn landelijk. Wij willen ook internationaal werken, maar wij zitten wel in Kanaleneiland in Utrecht. Het is wel prachtig. Wij zijn wel voor Utrecht en ook voor andere steden. Wij hebben ook cliënten uit Hilversum, uit andere steden nog. Dit is, wij zijn al met die gedachte mee bezig, maar wat wij nu mee bezig zijn, wij willen wel hier onze basis zijn en daarna stap en stap verder komen, want met die, met het idee moet je kunnen ook realiseren. om met die gedachte bezig zijn. Wat wij hier willen doen om hun te kneden hè, te leren en dan langzamerhand beginnen naar, naar, naar de weg. Hè naar de land van herkomst. En ook mannen hoor, niet alleen vrouwen, ook mannen, want ik vind heel veel Oosterse mannen door hun opvoeding.. Is ook niet goed, gaat niet goed met hen. En wij hebben ook, heel veel mannen cliënten en daar we zijn nog mee bezig om hun ook die eigen waarde teruggeven. En ook eigen ik als een man, als een mens. Wie ben ik eigenlijk? Als je ziet, nou ja in Islamitische landen, mannen worden op handen gedragen. Anders opgevoed dan vrouwen. Zodra die naar Nederland komen, dan valt alles weg en ineens ben je als een mens. Wat heb jij? Wat bagage heb jij? Ja, dan zit jij, dan moet opnieuw.. Wel daarin zaden, zaaien en dan langzamerhand als een mens gaan voelen en denken. En ik vind dat de opvoeding van die mensen moet dat ook, opnieuw bekeken worden. Ook hoor dat geldt ook voor vrouwen hoor. En als je ziet, bijvoorbeeld in Kanaleneiland, wat gebeurt met de kinderen, denk ik ‘Jeetje, goh, alstublieft, even dan aandacht geven aan kinderen.’, want kinderen zijn belangrijk. Kinderen zijn onze toekomst. Zij laten dan God aan de wijk over. Dus dat moet, daar moet wel verandering komen. En ik denk, wij zijn kleine organisatie, we willen natuurlijk groot worden. Onze ideeën is groot. En niet.. We zeggen, we doen ook, we doen heel erg in praktijk, werken heel erg in praktijk om die beeldvorming van hunzelf, van de mensen te veranderen. Het juiste of.. Vormgeving creëren.. En ook mensen die in de wijk wonen of in Nederland, kijken heel anders naar jou en dan wat je mee bezig bent. Ik denk, wij kunnen niet alleen. Wij doen wel samen met anderen. En het mooie van ons is, we hebben die ruimte en de openheid om samen te doen, want wij kunnen niet alles alleen doen. Wij hebben ook bijvoorbeeld, iemand die komt hier training geven. En andere komt sch.. Communicatie en sociale vaardigheid training geven, andere in deugden training geven en noem maar op. Iedereen of Nederlandse taal en cliënten.. Dus , dat moeten wij samen. Wij moeten eenheid vormen. Wij zijn wij, ons. Wij zijn niet jij en ik. Wij zijn samen. En wij zijn bezig met de eenheid. Want, mijn moeder zei altijd ‘Vijf vingers is niet dezelfde, maar ze werken wel samen!’. Dat vind ik heel mooi. We zijn mensen, ook verschillend, maar wij moeten wel samenwerken. Anders gaat niet goed. En ook naar het land van herkomst, want ik denk, dit is een pre voor iedereen. Dat wij allochtonen, zeg maar, die hier zijn, kunnen met de land van herkomst bezig zijn. Stimuleer jij ondernemerschap en ook help jij het land waar jij geboren bent of vandaan bent gekomen. En dan geven en nemen. En de brug naar anderen hè, door nieuwe middelen hè, allemaal Facebook, Twitter, alles de wordt.. De wereld wordt klein. De wereld komt dichtbij. En daar moeten wij samen gaan doen, want het is de aarde is van ons allemaal. We moeten aan de aarde denken en dan wij gaan samen. En niet iedereen voor zich. Dat is niet goed. Dit is het idee en filosofie van ons. En de basis van onze ideeën is met ethiek, deugdenethiek. En ik vind het prachtig dat wij drie jaar geleden kunnen invoeren in onze beleid en ook in dagelijkse werkzaamheden van ons en ook in trainingen. Voor ons was ook nou te zoeken, hoe kunnen wij dit gaan doen? En langzamerhand wel, ingevoerd is. En wij hebben een eigen methode ontwikkeld. En we voeren dat gewoon uit. En ik denk, ik denk niet ik ben zeker dat het iets unieks is op zich. En met dit idee geven mensen ook hunzelf ook terug. En daar is het eigenlijk, wat wij begonnen zijn met, met TalenTonen. En ook ondernemerschap hè, als jij bijvoorbeeld wil jij mannen, allochtone mannen of vrouwen, ondernemer worden. Zij moeten eerst zichzelf leren kennen. Zeker zijn, vertrouwen in hunzelf hebben. En dan komt ‘ie vanzelf.
[i] Hoe werkt het eigenlijk hier? Komen mensen gewoon zomaar bij jullie terecht en zeggen van ‘Goh ik heb begeleiding nodig of ik wil deelnemen aan dit cursus of training’, of moeten ze dan overgedragen door andere instanties?
[r] Nou, dat is varieert. Wij zijn onder de aannemers van Altrecht en we werken samen met i-psy, NOAG En met Symfora, Cocon in Hilversum. Mensen komen sommigen via via vinden ons. En sommigen van instanties, hè. We worden wel gebeld en maken we afspraak en dan gaan we kennis maken met, met cliënt. Nou mensen horen ons, dat wij heel anders zijn dan andere organisatie. Ze zijn binnenkomen, welkomen hun en is laagdrempelig. En als je beneden zit, dat is een gewone sfeer als een huishouden, een huiselijk iets. En… als mensen binnen komen, we verwelkomen hun hartelijk. Hè, of met ons doorgaan of niet terzijde, maar zijn altijd hier welkom. En wij proberen ook de mensen serieus nemen. En ook luisteren naar hun. En ook de angst wegnemen en dan kijken naar realiteit. Wat kan je zelf? En dan wij gaan ook samen met de cliënt ook heel veel wegen bewandelen. Wij gaan naar arts, huisarts, wij gaan naar psychiater of psychologen of we gaan naar rechtbank, als het moet, hè. Om de cliënt ook dat gevoel geven, wij staan naast je. Niet achter, niet voor, maar naast je. Dan gaan we samen, met elkaar, je bent niet alleen. Soms hoor je van hun, dat ze zijn bang om alleen te zijn en wij nemen die angst en geven hun vertrouwen. Wij zijn hier voor je, wij ondersteunen je. En met dat gevoel komt een tweede fase, dat jij.. Ga je met elkaar samen kijken hoe ga je verder met elkaar. En dat is wel, wel mooi. Als je ziet, cliënten hier komen en we kijken naar behoefte van hen. En alles hier, alles wij doen, wat wij doen voor cliënten moet wel in overleg met hen. Want ze zijn uiteindelijk verantwoordelijk wat er hier gebeurt. Bijvoorbeeld, wij begeleiden een groep oudere mensen en een vrouw kwam bij mij en zegt ‘[Naam], jij mag beslissen voor me en dan doe ik het!’ Ik zei ‘Wat?’. ‘Ja, zeg maar wat ik moet doen en dan doe ik het!’. Ik zeg ‘Dat doe ik niet. Dat is uw verantwoordelijkheid, u moet het wel voelen, hè!’ en uiteindelijk we zijn er uitgekomen met elkaar. Zij moest het beslissen en dan wij geven advies en zij moet het wel zelf kijken, wat ‘ie wil. We proberen wij hier om mensen verantwoordelijkheidsgevoel en niet bang zijn om verantwoordelijkheid te nemen. Hè, meeste mensen vinden wel makkelijk als de ander het doet. Nee, dat is jouw leven. Is niet anderen, is jouw leven. Waardeer het. Dat is je mooie leven, dat moet je wel gewoon leren. Je hebt een mooie en nou soms slechte dagen, dat geeft niet, dat hoort erbij. Als je dat niet hebt, dan waardeer jij niet wat je hebt. We proberen ook heel praktisch mensen dat gevoel geven, dat accepteer maar, jezelf aanvaarden zoals je bent. Je bent mooi zoals je bent en niet iemand anders zijn, dan gaat het mis. En ja, in meeste gevallen hebben wij wel, kunnen wel… goede resultaten boeken. En ik ben blij voor hun. Hè, want als ze dat goed gaat, wij krijgen geen financiën voor hun. Maar dat hoef, dat is ook goed. Want als het goed gaat, dan ben ik blij, dan vind ik het wel.. Oké, we hebben wel iemand kunnen helpen. En dat is het wel mooi en dan ik zie het ook bij mijn collega allemaal. Oh, als er iets moois gebeurt, worden iedereen blij voor de, voor de cliënt. En dat is het, we willen ook uitdragen aan anderen. Dat is mooi als je met elkaar samen doet, het voor elkaar doet.
[i] Bedoel je dan andere instanties, organisaties?
[r] Ja. Ja, ja, nou wij hebben, ik heb vanmorgen gelezen, een mail ontvangen. Het volgende jaar wij zijn een aantal organisaties willen met ons samenwerken. Ze hebben ons uitgenodigd om te kunnen presenteren. En ik dacht nou is 2015, dit is goed begin. Dus en dat komt wel. De tijd komt en mensen gaan eenheid vormen. Daar geloof ik ook in. Eenheid vormen en voor elkaar zijn. En want wij zijn samen, zijn we sterk. Apart, ieder voor zich, kunnen we niet zo veel. En ik geloof wel dat na alle omstandigheden in het Midden-Oosten, oorlogen en IS, er komt wel iets moois uit. En kan iedereen profijt van hebben. En ook Europeanen of Amerikanen of Aziatisch of Afrikanen. Want ik geloof, de nieuw generatie, denken ook heel anders. Ik ben niet nieuwe generatie hoor, mijn kinderen, kleinkinderen. Die generatie bedoel ik. Ze gaan heel anders met elkaar om. Ze waarderen, ze zijn niet hebberig. Ze willen als een mens met elkaar om en niet oh, iemand ver is en onbereikbaar. Iedereen is bereikbaar op dit moment. Hè, daar gaan, dat is de weg, die gaan wij bewandelen. Daar ben ik ook blij mee en dan kan ik ook bijdrage leveren. En die mooie toekomst, voor onze kleinkinderen. En nieuwe generatie, want wij moeten wel ook die ook mooi achterlaten, voor hen. We zijn verantwoordelijk voor dat hè en dan moeten wij ook goed zorgen om alles goed achterlaten. Ik heb ook met mijn kinderen ook afgesproken, vooral met mijn tweede zoon, als ik dood ga, mijn lichaam, ik zal er voor zorgen dat allemaal goed gaat. hè, mijn organen allemaal goed is, gezond. Dan wordt naar universiteit gegeven en dan wat overblijft, kan wel as worden. En mijn zoon zou een ketting maken en dan hangen aan.. Voor mijn vier kinderen. En, mijn twee.. Mijn eerste zoon is niet blij, zegt ‘Mam, nee!’ Ik zeg, ‘Dat doen we wel!’. Hij zegt ‘Mam, is wel goed. En ik wil jou heel lang bij mij hebben, maar als het zover is..’. Ik zei ‘Nou, want ik wil wel na mijn dood, mijn lichaam ook iets betekenen voor anderen, want ik vind dat, dat is wel onze plicht. Naar, naar mensen, naar aarde toe!’. Ja misschien wel idealistisch, maar ik heb wel idealen in werkelijkheid gebracht. En daar ben ik ook.. Ik voel me gelukkig. Ik ben ook blij dat ik het mag ik het ook meemaken, want vroeger de realiteit was ver weg, maar sinds dat ik het met die deugden bezig ben en met, met die ontwikkelingen, dan vind ik, het komt dichtbij. En ik ben ook niet hebberig. En als ik maar kan m’n huis betalen en auto heb. Ik kan wel zonder man, maar zonder auto niet. Ik wil wel mijn auto kunnen rijden om naar cliënten te gaan om mijn werk te doen. Ik vind dat prachtig, maar goed toch.. Ik vind mensen gaan, nieuwe generatie gaat nieuwe weg bewandelen. En ik ben ook blij dat ik het ook mee bezig ben. Daar is het wel toekomst. Ik ben niet bang voor de toekomst. Sommigen zei ‘Ja, die oorlogen allemaal!’. wat gaat gebeuren, want ze zijn bewust, mensen zijn bewust. Hè, en ze laten niet de dictators van hun uit maken. Hoe moeten ze leven. En, ja ik hoorde dat ook. Ik lees dat in de krant of televisie dat op nieuws over jongeren die uit Nederland of andere landen gingen, gaan naar ISIS toe, maar dat is een fase. Als ze terugkomen, ze hebben hele andere gedachten, want de werkelijkheid is anders. En daar wil ik het wel met andere organisaties en bedrijven samenwerken, hand in hand, komen wij verder. En dan een mooie toekomst kunnen bieden aan een nieuwe generatie.
[i] Even afgezien van jouw idealistische beeld.
[r] Ja.
[i] Praktisch gezien, als ik bijvoorbeeld en ik wil zeggen van ‘Goh er is een bedrijf, dat heet TalenTonen en..
[r] Is een organisatie.
[i] Is een organisatie. En wat voor, met wat voor vragen en hulpvragen kunnen ze gewoon hier terecht. Dus wat zijn de producten en projecten hier? Want ik hoorde je al eerst over de allochtone vrouw, maar ik hoorde later dat ook mannen in begeleiding zijn.
[r] Ja. en welke mensen met welke vragen kunnen hier terecht?
[r] Nou, wij hebben op dit moment geen projecten, zeg maar. We hebben een aantal jaren Maatje-project gedaan. Ook vrouwenvoetbal gestart. Ik was zelf scheidsrechter. Al ben ik nog steeds, maar goed, toch sinds ik vorig jaar hartinfarct heb gehad, ben ik eigenlijk een beetje lui geworden of ben ik beetje, nou ja.. Door drukte, ik durf niet meer op veld te staan. Maar dan moet ik wel gaan beginnen, en maar mensen die.. Met heel veel vragen naar hunzelf, hè. Maar meeste mensen die bij ons komen, cliënten dat worden.. Kwamen met de vraag, hoe kunnen wij bijvoorbeeld.. Ik heb een financiële probleem en hoe kunnen jullie mij helpen? Ook zij hebben psychische problemen. Zij kunnen zelf niet alleen verder. Worden wij bijvoorbeeld door onze opdrachtgever, geef hun ondersteuning, begeleid hun. En als ze financiële problemen hebben, dan gaan wij samen kijken, overzicht maken van hun financiën. En wij werken al jaren met andere partij, een bedrijf, die zijn heel goed in financiën. Bewindvoerder, beschermbewindvoerder zijn. Wij nemen contact met hun op en dan gaan wij gewoon kunnen zij voor de cliënt betekenen. En in meeste gevallen zij gaan ja.. Zij worden onder bewind gesteld. En op zo’n manier, de financiën is wel rust. Ze krijgen 50 euro, 30 euro per week. ze maken geen schulden meer. Dan kunnen wij beginnen met de rest. Als zij hier komen, we kijken ook.. Nou, ze gaan naar zorginstellingen hè. Zij hebben sociale problemen, ze hebben geen netwerk, ze hebben taalproblemen. We gaan, wij bieden een totale pakket aan hun. dan kijken wat de behoefte is van de cliënt. Dan kijken wij, wij worden eigenlijk.. De cliënt komt in bescherming van ons. Hè, alles wat gebeurt, moet via ons gebeuren. Via ons naar cliënt communiceren. En omdat meeste cliënten die wij hebben, zij hebben wel problemen en diepe problemen. Nou, op zo’n manier proberen wij, om de genezen die zij nodig hebben, de tijd te kunnen zich herstellen, niet in de weg zitten, door alle problemen. En op zo’n manier proberen wij gewoon in dialoog blijven met de organisaties, met bedrijven en wij, kunnen gewoon met de cliënt bezig zijn… Voor verbetering in sociale omgeving van degene. En ook als ze behoefte heeft met maatje te hebben, zoeken wij een maatje die past. Soms is heel moeilijk om de juiste maatje vinden. En ook wij gaan ook culturele dag organiseren, want heel veel mensen die hier wonen, helaas, jaren ook wonen, in Nederland 16 jaar, 12 jaar, 10 jaar, 20 jaar zelfs en maar ze zijn vervreemd nog met Nederlandse, met onze samenleving. We proberen ook een juiste beeld, gaan wandelen met elkaar in de bossen of wijken, die echt Hollands is, Jordaan bijvoorbeeld. Hè, ik vind dat zelf prachtig om daar te zijn, soms begrijp ik niet wat zij zeggen, maar vond ik heel mooi. En ook in Utrecht en ook in Hilversum. Er zijn ook plekje, dat mensen zijn nooit geweest. We gaan daar heen en zeggen ‘Nou, dit is het!’. Je moet, je moet niet denken bijvoorbeeld heel andere wereld is, Nederland of onze samenleving. Het is gewoon hier. Er zit meer tussen twee oren dan in praktijk. Dat jij heel anders is. Wij bieden mensen gewoon, begeleiden mensen vanaf.. Wij bieden een totale project. Nederlandse les, wij hebben hier voor basis en ook gevorderde. Wij kunnen wel met, aan de slag gaan. Trainingen die zij krijgen, deugdenethiek en ook sociale vaardigheid, communicatie, en ook in de individuele begeleiding. Dan, wij zijn heel sterk in dat. Dan proberen wij ook wat wij in groep, doen, ook in, met individu doen. Want, sommige mensen vinden niet fijn in een groep. Daar hebben wij respect voor. En dan doen wij gewoon, één op één. Wij gaan ook samen eten. Ik vind de dat, dat is prachtig. Als jij ziet, joden, moslimvrouw, christenen, atheïsten, communisten, zitten allemaal aan tafel en zitten met elkaar praten en eten. En dan, ja.. Ik, ik, soms moet ik wel huilen en dan denk ik ‘oh dit is prachtig’. Zo moet het zijn. Dat iedereen, zonder ongeachte, dat je waar je vandaan komt en wat jij bent, dat er geloof, met elkaar zijn. Samen, voor elkaar. En dat kon wel, maar goed toch. Het is wel nog obstakel, er zijn er nog obstakel, maar het komt wel. Dat geloof ik wel. En wij proberen om mensen laten elkaar van een andere hoek zien. Kwam een cliënt bij mij, hier zitten en zegt.. Ze was een man. ‘Ik vind haar, dit is moslim en ze wil niet met mij praten en ze kijkt heel anders en…’. Ik zeg ‘Nou, misschien, zij had wel problemen op dat moment. Je weet niet wat er in gedachten is, hè.’. Ik riep een dame, kwam en zij vertelt gewoon met elkaar praten met zijn drieën, niet over wat hij heeft mij verteld, maar over haarzelf. Ik zeg ‘Nou, wat is er gebeurd? Waarom, was je boos of zo?’. Ze vertelde haar verhaal. En hij hoorde ook en ik begon een grapje maken ‘Oh, weer die allochtonen zeg!’. Hè. En zij begon te lachen en hij ook. En ze krijgen heel andere gedachten voor elkaar en gingen ook heel anders met elkaar communiceren. Ik vind, ik zei ook, ik heb een aantal collega, die allochtoon zijn. Ik zeg ‘Nou, jij bent echt allochtoon hoor!’. Ik vind dat gewoon, je moet het bespreekbaar maken. Het is niks mis mee. Hè, net als dat ik, als ik de spiegel kijk, zeg ‘Oh je bent zo mooi!’ hè. Je moet wel bespreekbaar maken. Als jij niet doet, dan blijft als een berg in jou en dan los jij niets op. Ik heb geleerd, wij hebben.. Ik leer ook heel veel van mijn cliënten, samen praten met elkaar, in dialoog. Praat maar met elkaar en dan vertel wat jij dwars zit. Waarom ben jij boos? Waarom ben jij, waarom denk jij zo? Hè, en soms ook gek doen. Dat mag. Want jij moet ook niet altijd serieus zijn. Want dan, nou de vrolijkheid, ik zei ook lachen. Vrolijk zijn!’ en.. Want dat is het sleutel. Lachen is belangrijk voor mensen. En daar.. Ik vind zelf, lachen is wel altijd mooi. Ik lach, ik ben vrolijk, ik ben enthousiast. En, maar ik sta wel met m’n beide benen op de grond. Dat wel. Maar ik vind dat moeten wij ook Lachen, met elkaar huilen, en ook boos zijn. En je hoeft niet altijd aardig te zijn. Maar wel zeggen ‘Waarom ben jij niet aardig?’. En dat is het eigenlijk de filosofie, die wij hier hanteren. En ook cliënten die hier komen, komen voor dat. Ze willen door ons begeleid worden en vertrouwen ons. We zijn heel erg dankbaar, die zij vertrouwen ons en geven. En wij kunnen hun werk doen. En wij hebben mannen, vrouwen, jongeren. Wij hebben ook cliënten uit Iran, Afghanistan, Somalië, Irak, Nigeria, Nederland. Nee, ja, het zijn niet veel, maar goed, toch. We zijn ook, wij zijn kleine organisatie. En, ik ben wel blij met wat ik nu heb en wat God in petto voor ons heeft. Het komt wel. En 2015 gaan wij mooie jaar tegemoet. En ook voor ons en ook voor onze cliënten en ook voor organisatie die wij met ons samen gaan werken. Want , ik ga wel kaars aansteken voor hun ook, want als het goed met hun gaat, dat gaat ook met ons goed. En dat is een wisselwerking, is het hè. En ik bid niet alleen voor onszelf, maar voor iedereen en voor hele wereld. Dat is het achtergrondgedachte van TalenTonen eigenlijk. Voor jezelf zijn en ook voor anderen. En dat is het, dat kom ook heel veel goede dingen naar je toe.
[i] Oké, duidelijk. Je krijgt nog nieuwe opdrachten, dus het bedrijf is aan het groeien.
[r] Ja.
[r] Organisatie hè.
[i] Die organisatie, want..
[r] Dat gaat wel bedrijf worden straks, maar tot nog..
[i] Maar dat is nog niet zo ver. Goed en dat, is dat zeg maar ook je droom geweest om, om het zover te krijgen of je denkt van het is nog een lange weg tot waar ik eigenlijk wilde gaan?
[r] Nou, ik heb, ik heb een lange weg te gaan hoor, want ik wil internationaal worden. Oh, landelijk eerst en dan internationaal. En eigenlijk ik wil wel bemiddelaar worden, tussen, voor United Nations, kan ik wel iets betekenen. Om tussen Palestina en Israël vrede brengen. En toen ik klein was had ik altijd die droom. En ik weet het niet dat die ook nog op mijn pad kom of niet, dat weet ik niet. Ambieer ik ook niet echt, maar dit is het gewoon een idee, hè. En ik hoop het dat God voor mij wel in de petto heeft, maar als het niet gebeurt, ik vind het prachtig wat ik nu mee bezig ben. En als ik kan dit ook uitdragen naar andere kant van de wereld in Iran of Afrika of in Midden-Oosten of Afghanistan. Ik vind dat prachtig, maar eerst moeten wij voor Nederland gaan doen. Voor onze landgenoten, dit moeten wij goed gewoon, stevig maken, goed voor mekaar krijgen en daarna. Ik denk dat gaat vanzelf hoor. Als je goed doet, dan mond tot mond reclame, net als nu. Dat gaat vanzelf en ik weet dat wel, dat die komt. Hè, de dag zal, gaat komen dat ik het internationaal.. Ik zie mijzelf, ik heb een droom, ‘I have a dream’, Martin Luther King is prachtige man. Nelson Mandela, Mahatma Gandhi, dat zijn prachtige mannen in mijn leven geweest en ik hoop dat ik had ooit kunnen net als hun die weg bewandelen. Dat is mijn droom. En dat komt een tijd, dat ik het.. Ben ik een, bezig een toespraak houden voor heel veel mensen. Ik maak hun blij en ik geef hun wel een beeld dat voor iedereen goed is. Hè, ik weet niet wat, maar dit is het, ik zie het wel. Soms heb ik visioenen en soms heb ik dromen en ik denk ‘God, dankjewel!’. TalenTonen is gewoon just gestart hè. Het is nog aan het beginnen is hè, voor zo’n mooie, mooie beweging gaande is. En wij zijn ook een druppel in grote oceaan en nou, wij hebben heel veel te gaan. En ik vind het ook mooi, want je leert heel veel. En ik heb een Marokkaanse collega, [naam]. En zij is wel, zij werkt al vier jaar voor me. We hadden gisteren in de keuken stonden we praten. Ze zegt ‘[Naam], toen ik hier kwam, weet je nog?’. Ik zeg ‘Ja!’, nou ze was heel ja bange meisje en dan durfde niet hè en dan.. Maar als jij nu haar ziet, is zo prachtig. De ontwikkeling die heeft meegemaakt, als je haar ziet, ze is echt een sterke vrouw. Mooie vrouw om te zien. En ze begeleidt ook heel veel mannen of vrouwen hier. En hoe zij doet. Zegt ‘[Naam], nou heeft mij TalenTonen zo gemaakt!’. Ben ik ook zo trots. Als jij straks, ook andere mannen of vrouwen op zo’n manier hunzelf kunnen ontdekken, kracht van binnen, ik denk dat heb je wel heel veel bereikt hoor. Misschien ben ik niet rijk geworden, dat hoeft ook niet. Nou soms vind ik het wel, alleen voor dat ik wat ik zei, ik kan, ik wil ook bijvoorbeeld met mijn kleinkinderen met mijn kinderen ook, vind ik prachtig. Maar ik vind dat gewoon zo mooi, als ik het gewoon kan ik ook anderen ook, bij een duwtje geven om verder komen in hun leven, wat ik heb ook zelf gekregen. Ik ben gezegend, zeg ik altijd. Dat ik heb die kans heb gehad om zo ver te komen. [Naam] zegt, hij zit in Raad van Advies, ‘Ja heb je zelf gedaan hè!’, ik zeg ‘nee God heeft voor me gezorgd!’. ‘Nee, je hebt hard gewerkt voor dat!’, ja. Of [naam] zegt ook. Zitten allebei, geven mij heel veel steun. En die kans wil ik ook geven aan anderen. Die wil echt hebben.
[i] Mooi.
[r] Ja.
[i] Je zegt dat Utrecht je stad is, en je doet heel veel voor Utrechters. Wat is je favoriete plek in de stad?
[r] Oh, hmm.. Ik denk mijn kantoor, Kanaleneiland. Dus als ik elke ochtend ben ik heel erg vrolijk. Kanaleneiland? Ik zeg ‘Ja!’. Ik vind het mooi. Is het.. Ja, ik ben hele dag hier eigenlijk. Ik kijk alleen naar buiten, hier. Maar verder, ja ik ben soms zes dagen per week, ben ik hier mee bezig. Als ik naar Leidsche Rijn ga, ga ik slapen. Dan is het, ik zie.. Nou, ik vind Leidsche Rijn ook heel erg mooi hoor. Maar ik, ik, ja.. Utrecht vind ik op zich wel, mooie stad. Je hebt alles, varieert hè. Je heb oude gebouwen, je heb ook nieuwe gebouwen hè en ook Kanaleneiland heb je, Overvecht heb je, maar je hebt ook chique, mooie wijken. Alles is ja zichtbaar, alles is dichtbij. Maar in Amsterdam, als ik ben ik vind Amsterdam ook mooi, maar nee, is niet voor mij. Ik vind dat te groot en te wijd.
[i] Maar je favoriete plek in Utrecht is Kanaleneiland. Je kantoor, waar je kantoor is. Dus eigenlijk ja, je werk is je passie.
[r] Ja.
[i] En de mooiste plek waar je bent is je kantoor, je werk. Dus..
[r] Ja, dat kan je wel zeggen. Je hebt het goed geformuleerd. Ja, ja.
[i] Ja, zo hoor ik het van jou. En je voelt je in Utrecht gewoon thuis?
[r] Absoluut.
[r] Ja.
[r] Nou ik voel mij gewoon.. Utrecht is.. Ik denk voor heel veel mensen, niet alleen voor mij… Is warme stad en ook mensen zijn ook, wel vriendelijk. En je ziet ook.. Kijk ik zie mijzelf niet als allochtoon zeg maar, maar goed, toch ik ben gewoon mens en ik kijk ook naar anderen als een mens. dan kan ik met jou wel verder en anderen niet. Wij.. Ik heb aantal jaren geleden, vijf, zes jaar geleden, heb ik een groep georganiseerd met, zijn hoogopgeleide Iraniër. En wij zijn, wij komen elke maand, elke twee maanden bij elkaar, gaan we samen eten of ergens gaan wij of hier. Ik nodig hun ook af en toe hier. Ik zeg ‘Nou, kijk maar.’, ‘Oh Kanaleneiland, dat wil ik!’, ik zeg ‘Nou kom maar!’ en zeg ‘Oh, wat leuk hier!’. Hè ze kijken heel anders, op zo’n manier probeer ik ook een andere gezicht van Utrecht laten zien, want, wij.. Ik vind dat Utrecht, ja Kanaleneiland verdient dat ook. Want er zijn al genoeg mensen die hard werken en ook goed bezig zijn hier. Daar moeten ook, gewoon zichtbaar worden Wij verhuren ook beneden aan scholen He. Als vergadering hebben, komen ze hier. Begin hadden ze wel moeite mee ‘Oh Kanaleneiland, Kanaleneiland’, maar ze komen nu met hart en ziel naar hier toe. Ze vinden het prachtig. Eén keer of twee keer per maand, hebben ze hier vergadering en ook met eten. Dan gaan wij gewoon buitenlands eten voor hun maken. Ze vinden het lekker. Dus proberen wij Utrecht, althans ik zelf probeer wel dat andere kant van Utrecht ook laten zien, want ik vind, je kan wel altijd zeggen ‘Oh ja, Kanaleneiland is allemaal dieven en allemaal, criminelen, allemaal dit, allemaal dat!’, ik heb het niet gezien. Ja, wel hoor, maar goed toch, maar ik heb ook heel veel mensen die harde werker zijn. En die willen ook iets betekenen voor, voor de wijk, voor hunzelf hè, en voor de mensen. Ik denk dat moet wel gezien worden en ik zie ook, ik heb aantal Marokkaanse collega van me, vrouwen, zijn harde werker hoor. Vind het mooi, prachtig. Ik vertel het niet altijd. Dan ze willen meer geld hebben. Maar zijn wel harde werker. Willen ook laten zien dat wij allochtonen maken wel deel uit deze maatschappij. En ja stempel, dat wat hier de, op wijk wel gezet. Ik vind dat.. Nou er zijn er wel jongens die stout zijn, maar met goede aanpak en met de deugden dan kan je wel hun geven wat ze kwijt hebben geraakt. Mijn collega begeleidde een jongen en die jongen stelen ook heel veel. En die gaat over deugden met hem praten hè. En toen op een geven moment zegt ‘Oké, als ik een fiets zie die niet op slot is, moet ik hem meenemen of moet ik hem bellen, aanbellen naar die mensen?’, ik zeg ‘Wat doe jij zelf?’. ‘Nou, ik steel het gewoon!’. Zeg, ‘Nee en dan, wat voel jij dan?’. Nou, heeft een half jaar geduurd met begeleiding en er kom op geven moment, hij ging naar Oog in Al, loopt ‘ie daar en hij zag een fiets, niet op slot is en gaat ‘ie aanbellen. Hij zou, hij had wel, wel.. Hoe noem je dat? Met zichzelf in conflict. Ga ik bellen of neem het mee? Bellen of ga ik meenemen? En gaat ‘ie aanbellen en toen man kwam. Nederlandse man voor de deur en hij schrok. Zegt ‘Nee meneer, ik wou alleen zeggen, uw fiets is niet op slot en straks wordt wel meegenomen!’. En die man keek verbaasd naar hem! ‘Goed zo jongen, dank u wel, dank je wel!’. En hij was zo blij en sindsdien, heeft nooit meer gestolen, die jongen, want heeft ‘ie die waardering gekregen, die hij heeft kwijtgeraakt eigenlijk. Want stempel zetten op iemand is makkelijk, maar om weg vegen is wel, duurt heel lang. Dus, stop maar met die stempel te zetten. Probeer maar, het gewoon goede daden te stimuleren. Tuurlijk is wel moeilijk, maar dat komt wel, de tijd, want, elke mens heeft geweten. Hè en dan laten die mensen ook met hun geweten in contact komen. Dan wordt het wel makkelijk.
[i] Nou, mooi gezegd. Je hebt eigenlijk veel vertelt over je werk, werkzaamheden, doelen, idealen, persoonlijke leven. Zijn er nog dingen, die je denkt van dat zijn ook belangrijke dingen geweest in mijn leven en die heb ik niet verteld, en dat heeft ook invloed gehad op mijn keuzes of mijn leven?
[r] Nou, ik denk.. Ik heb heel veel meegemaakt. Ik wil wel later een boek schrijven. Ik begon elke keer, maar ik kan het niet doorzetten. Ik weet het niet dat, iets belemmert me. Dan moet ik wel even wachten, misschien. Maar de dood van mijn broer heeft mij wel, heeft wel heel veel invloed op me gehad. En.. Ik heb beloofd dat ik niet huilen, maar goed toch ik ga ook niet doen, want ik heb ook genoeg gehuild. En misschien heb ik wel geleerd om, om te hoe met mijn pijn om te gaan en ook een plekje aan hem gegeven. Maar ik heb een liedje, heb ik pas van mijn dochter gehad. Is heel mooi, als ik het elke dag horen en luisteren naar dat liedje. Ik moet wel huilen, want..
[r] Over dat liefde, over dat accepteer mij, zoals ik ben en zeg maar dat je van me houdt. En.. Soms denk ik dat ik.. Mijn familie heb ik wel pijn gedaan. Ze waren trots op me en ook mijn kinderen. Ik heb voor mij, idealisten, ideeën, gedachten, heb ik wel.. Ja, anderen ook pijn gedaan. Ja.
[i] Pijn gedaan in de zin dat jij bijvoorbeeld ging verhuizen?
[r] Ja.
[i] Dat.
[r] Dat. En ook mijn familie kwamen in de problemen, toen ik wegging en regime liet hun niet met rust. En… ja ook mijn kinderen, zij moesten ook meemaken, alles met mij. En vorig jaar heb ik wel hartinfarct gehad en, ik hoorde van mijn kinderen.. Mijn oudste zoon begon te huilen, ‘Mama, ik kan niet zonder je leven!’. Ja. En die stukje die ik ook hier doe, ik doe het ook voor mijn familie. Misschien er is geen, directe band is, tussen wat ik doe en wat mijn familie.. Ver zijn, ver weg zijn, maar goh.. Ik denk dan geef ik mijzelf kans om van, van heel andere kant naar mij kijken. Wie [naam] is. En soms is kijken naar mij verleden.. Ik heb heel, wel heel moois gezegd, maar in die jaren, heb ik heel veel pijn geleden. En, maar elke keer, door de liefde van mijn familie en mijn kinderen kunnen wel doorstaan. Vallen en opstaan. Dat is, was mijn leven. En.. Dit zijn, dit zijn mijn kinderen.
[i] Zou je iets dichterbij?
[r] Ja. Ja, zijn ook kleinkinderen.
[i] Want hoeveel kleinkinderen heb je?
[r] Ik heb er vijf. Twee, mijn oudste heeft één zoon. Dat is hem. Dit zijn van mijn tweede zoon, twee dochters. Dit zijn ze, dit zijn alle vier met mij. En die andere, die jongste, is een jaar. Die is van een jaar geleden. Zij was nog niet geboren. En zijn mijn kinderen, die heb ik alleen meegenomen uit Iran. Dit is mijn, dit zijn mijn twee zonen. Dit is mijn dochter, de oudste en dit is jongste.
[i] Nou prachtig.
[r] Dank je wel.
[r] Zijn, ze moesten wel ook heel veel meemaken met hun ambitieuze moeder, en ook hebben heel veel geleerd. Maar wat ik ook doe, ik wil ook iets moois achterlaten voor hen. En ze verdienen wel. Zij verrichten ook goede dingen voor anderen en ik ben echt trots op hun. Ik ben wel blij dat zij hebben mijn weg niet bewandeld. Nou, politiek en strijd aan te gaan. Manier die ik gedaan heb. Maar ik vind zoals ze nu zijn, nou ik vind prachtig, heel mooi. Alleen dat de pijn wat ik zelf ook al af en toe heb door verleden en de heimwee dat ik naar mijn land heb. En wil ik ook voor, voor Iraniër zijn, voor mensen in Iran. En ik, ik hoop het. God geve mij dat kracht en mogelijkheid om die waar kunnen maken. En, want zij verdienen ook om gelukkig te zijn, om te kunnen lachen en vrolijk zijn, hunzelf te zijn. Wat ik nu hier heb, gun ik hun ook, want om jezelf te zijn is niet makkelijk. Maar ik heb het wel, hebt bereikt, kunnen bereiken. En dat vind ik wel mooi, voor mezelf. Dat ik , door alle ellende die ik meegemaakt heb, ik ben niet bitter geworden. Ik heb geen haat in mijzelf. Ik heb wel liefde. Ik heb alles omgezet in liefde. En ook vrolijkheid. De narigheid wat ik meegemaakt heb, ik heb een plek gegeven en ik heb.. Ik ben zeker dat ik, dat heeft mij gemaakt, dat heeft mij gevormd. Daarom kan ik ook voor anderen iets betekenen. Als ik dit niet had, dan kan ik niet zijn zoals ik nu ben. Dus mijn ervaringen geef ik ook aan anderen door, hè. En ik zie mensen nemen ook van hun hart wel aan, hartelijk aan en.. Daarom heb ik ook meegedaan met dit programma, omdat ik wil ook iets moois achterlaten. Dat ik ook trots ben op wat ik ben, en wie ik ben. En stad, hij heeft mij wel geholpen en hij heeft mij kans gegeven om mijzelf te zijn. En ook voor mijn kinderen. En ook voor mijn vrienden en mensen, die hebben mij die kans gegund. En wil ik dit ook achterlaten. En ik hoop dat ik later kan ik het wel naar kijken en dan bereiken wat ik wilde bereiken, wil bereiken. En dan, dat is het wel.. Is memory voor mij kunnen zijn. En, en ook geven ook moed en kracht aan anderen. De kans is er wel, je moet het wel grijpen. Je moet wel goed gebruiken. Is niet makkelijk, maar dat is wel haalbaar. Dat kan je wel bereiken. Dan is het voor anderen, is ook een motivatie. Die kunnen wel hoop krijgen, als jij hard werkt en jezelf zijn en samen doet met anderen, kom je ver. Je hoeft niet alleen te doen, kunnen we samen. Ik denk dat ik wel alles verteld heb. Dat ik wel wil zeggen denk ik. En ja ik heb heel veel verteld.
[r] Ja.
[i] Dank je wel hiervoor. Ik heb heel veel genoten van je verhaal en bedankt voor deelname aan dit project en interview en ook je bijdrage in Utrecht.
[r] Ja. Graag gedaan.
[r] Ja, dankjewel.

[i] Well, welcome to the interview.
[i] We are going to talk about your life story and contribution in the city of Utrecht. First of all I would like to ask you to show me the object I asked you to bring along and tell me what it is and what it means to you.
[r] Yeah, okay. Well, I’d like to show you a picture of my children. That’s a picture that we took when I think we were in Holland for two days. The only one I can actually take from my country. So it’s also very dear to me. Yeah.
[i] So you arrived with the kids, with three kids?
[r] Yeah, with my three kids and my husband, at the time. And when we came here, yeah, that was a very different country. Very different from my country, which I was used to. And we didn’t bring anything, because I thought we’d go back a month later. But I’ve been here for 30 years now, so it didn’t work out. But there’s a reason, and my children grew up here. Are here, have their own family, their own life built. And, uh… to go back to my country someday, I hope, I will, and, um… time must come, yeah.
I see.
But that picture, it’s very special to you. What does it remind you of when you look at that picture?
Well… Time’s moving too fast. And then I see my children, are all for me, are my capital, are my love. They’re all for me, and I’m glad I took them to… I’ve been able to give them a new life, to offer them, and I’m glad I did. And then I also see, a lot of other children in my country, did not have that chance, but they did. And when I also look at my grandchildren, ah I’m so happy, I’m so happy that I’m here. They have built a life of their own and want to move on. And that was, for me, the bridge to Iran, to my past. And I still want to walk that bridge. I think I still have a lot to do there, with that hope, with the love I have for my children and for my country and of course the Netherlands is my country too. I also love Holland very much. I feel that Utrecht is my city. I have also lived in other cities before. Can I mention which cities?
[r] Yes, yes, but still, here Utrecht is my city. Utrecht it is, it makes me feel like I am in Abadan, where I was born and raised. And I feel safe here. Here is my city and I want to keep it that way.
[i] So that picture is very special, because it also has to do with time, that it has been all those last thirty years… And what I understand and that children are very special to you, anyway?
[r] Yes, my children have also been through a lot. They were small and we fled to something strange. We just had to leave, but true, we didn’t know that either. And they had to come too, without wanting or being able to decide. Daddy, Mommy has to go and then you have to come too.
[i] How old were they?
[r] My eldest was four, my second was two and the third was one year old. And well, they were, uh, so beautiful, beautiful. And I told them now we’re going, we’ll be back so soon. But yeah, I still look back to, to the day when we left Iran. I thought I’d come back, very soon and with that feeling I left, actually. And I didn’t know it would take so long to… Well, I’m still in Utrecht…
[i] You, you came abroad for political reasons?
Yeah.
[i] Or you fled, shall we say. What was the situation like in Iran when you had to leave?
[r] Well, that was pretty heavy, because we lived in secret places for several months, so to speak, and then we decided to leave, because we couldn’t live like that anymore. We also had friends who we worked with back then. Were abroad and we had contact with them and they encouraged us to just go away, flee and come abroad, because that was not tenable anymore to be in Iran, because it was very hard. They caught everyone and went to prison and what we heard was torture. I couldn’t handle it and I thought it was better to flee than just end up in prison. Either you stay in jail or you get hanged, then… Well, choice was clear. Just go away. And that was pretty hard, leaving your family behind and I was homeless once because of the war between Iran and Iraq. And I had to go through that again, and that was… Yeah, that’s what I thought it was, tough. Anyway, you have no other choice. Like you, you choose your life or death. Of course it’s clear what you choose, and that’s why…
How old were you then?
[r] Well, a woman doesn’t let you ask, does she? So you know that now! Well, I was 22. That was, yeah, pretty young, and my kids were very young, too. But anyway, I thought now I just have to leave and for future sake for my children and for myself and for my husband at that time. So when we left with one little luggage. I thought of well, we’ll come back and then all the stuff there. Well, feeling like you’re coming back, you’re leaving. And that’s always been with you, too. Every year you think, “Oh, I’m going back next year. Next year! Well, it’s the… Next year’s a long time.
[i] Yeah. You came to Holland in 1985.
[i] It was about six years after the revolution and five years after the war. And I hear you went through something during the Iran-Iraq war. What did you go through there?
[r] Yes, the war started in my city. Well actually Khorramshah huh, that was near Abadan and we just had to flee there. I know, still when I look at Syria now, what happens in Syria or Iraq and with ISIS, that’s terrible. Sometimes I really have to cry and then I think, God. Come on, that’s where all the memories come out. Well then we had to flee in a mini-truck. There were 40 people in the mini-truck and then we had to flee and we were lucky, then we had something, but the rest just had to walk. And I only had my child, my eldest child, who was four, five months and I only had him in my hands, well and clothes. The rest we had nothing, and then the next day we came, we ended up in Shiraz and we had no place, we had no money, we had no clothes, no food, nothing. And we went to holy place in Shiraz. We’d been homeless for two days. We found a cardboard box, because we had nothing. And no one at that moment understands that war happened. People are fleeing. And what I was really sorry about, they called us traitors. We, the other countrymen, they called us traitors. “Why don’t you go and defend the city?” And now you can’t do anything empty-handed. We fled from Abadan to another city. And after two days the government suddenly woke up and said: “Oh, this is war!” And then they took good care that we could get a place and we, yes family can stay together, so to speak. That was unpleasant. I don’t wish it on anyone, because war is destruction, destroying people and driving your family apart, and that’s pretty intense. Your town, because I was very attached to Abadan. I still feel Abadani. And yes I still love my city. Warm, and sweet people. But gosh, that’s why I always compare to Utrecht. I feel different in Utrecht than in other cities.
[i] Yeah, because you’ve actually had two flights.
[r] Yeah.
I hear, I heard you say, “I had my oldest. And your family, parents, brother and sister?
No, my mom or dad were… My father was alive, my mother was dead. My father fled too, and so did my sisters and brothers. They all just fled.
[i] They all lived in Abadan at the time?
How many sisters and brothers do you have?
[r] Well, I have a lot of brothers and sisters. Well, actually, my mom and dad raised seven orphans too. And with my own brother and sister, we had fifteen children. And so we all fled to other cities, so…
By fifteen, you mean a brother…
[r] And sister. Yeah, well, but not all at once. But several days in a row and they also fled, and fortunately we can find each other after a few days. Via via, so then we were together. Yeah, happily.
[i] How was your childhood and what are your memories as a child?
[r] Well, I was very naughty. Yeah.
How many children were you?
[r] Of my whole family, I was the ninth child. Of my mom and dad, I was fourth. And I had one yes, brother above me and one brother below me. I was between and now always when you have two brothers, you always fight each other. And I feel like I was a boy too, because girls didn’t have a lot of rights, so to speak. But if you were a boy, you would have. You could play outside, you could play soccer. I could play soccer and you could play with boys. I thought that… I did get freedom from my dad to just… I’m sorry, I’m sorry, I’m sorry. To just be me, playing with boys. But my mom was a little conservative, and she actually wanted to protect me, because I was a girl, and later on… Well, if I played with boys all the time, no one would marry me, because “She’s always with those boys!” Hey, hey, hey, hey, hey. In culture, where you come from, it’s not supposed to be girls playing with boys. Well, I did. And then I’m glad I did, because later when you’re older, you look at what you’ve done and you think, “Yes, I can handle anybody”. Those men!’. And well, I was a very cheerful girl, what I heard, and also wise, justified and because on the street when there was a fight between boys and girls or boys, for example, always came to me ‘[Name], come on, just for a moment, look what happened!’ and just like I was a judge. Did I have to look, oh who was right or who wasn’t. And also always forming unity, between the group. I was, naughty in that sense that’s what I always wanted, I was also looking for a challenge. But still, I think, my youth has, despite the limitations I could enjoy my youth. If I look now, how I was huh … I also said to my kids “Pff, I’ve got worse things than you’ve done!”. And anyway, for a girl of that age, of that culture, Iranian culture… I think so, I had the freedom to choose and what I want to do. Yeah. I do have a choice… Yeah God, look in Iran especially that time there isn’t already… Dialogue with the children, but I wanted to and my mother was always “Gee, you’ve got a big mouth! “You’re always looking for that challenge!” and she just wanted to protect me. So well, when I got older, I thought, oh, that’s why, she just didn’t want to take care of the pain, protect me actually. And that was it.
[i] You finished high school in Iran?
Yeah. I finished high school and then I went to college. I did Business and Management. And that was fun period there, too. I couldn’t go to college because I was in a group that was against regime. So that always sticks. That I wasn’t allowed to go to college. So at that time Iranian regime was very much looking for people who were against regime or in the fight against regime. Yes and we had also fled within Iran and I can’t do that at university. Actually inside, going to college and never finished.
And then in ’95… Um, ’85, you came to Holland with three kids and your husband. So how did you end up in the Netherlands?
[r] Well, we were actually, we never thought about coming to Holland. Holland wasn’t on our list. It was. We wanted to go to Sweden, and it didn’t work out. And we didn’t have much money either. The only way was just Holland and then we thought, okay, better. Either go back or stay in Turkey or go to Holland. And we thought, okay, then we just go to Holland. And I did know Dutch football. And I was when I was, or I think I was 14, I was very much in love with Arie Haan, the soccer player and I thought, well someday I will marry him. And still, he didn’t propose. So, well, I hope it comes to that, but it was… Arie Rooster was always on my mind for me, still is. But I knew Dutch football very well. And because I loved soccer, we also watch soccer. And because we didn’t have any money and the smuggler says ‘Well only way is Holland’. And then we thought, ‘Okay, we’re going to Holland!’. That’s why we came here.
[i] Did you guys have a little show back then? What kind of country is it and where would you end up?
[r] No, absolutely not. No, I didn’t.
What was your first impression when you came here?
[r] Well, I thought that, people were very nice. I thought they were nice people, human and I liked all that. Yeah, I’m from war myself, and I liked it a lot. And I was also very surprised, how come those people are so nice. Why are they so nice? And they still are, by the way. They’re still nice, I think.
[i] Where did you end up?
[r] Well, in Amsterdam. We’ve been, came to Amsterdam, and we’ve been in regular boarding house, hotel for young, young people for a month. We stayed there for a month and after that, they sent us to Leiden. We came to Leiden, was a house, mansion, were about ten refugees there. We also got two rooms and stayed there for six months. After half a year we got another house in Leiden. For our family and we moved from there to our own home actually. After so many years we had something for ourselves, for children. I thought it was very important for the children, because they had until then, always well they could not have had their own room because of the war and the situation they experienced. And they could offer them peace and quiet. Not always fleeing, fleeing and then yes…
[i] Actually Leiden after six months was your place to live?
[r] Yes.
[i] When were you admitted as refugees and how long did the procedure take until you had a status?
[r] Well, I think it took a year and a half… We’re, I think, late ’86… All together, from the moment we arrived and then we got status. I think it took a year and a half or a year, eight months, something like that. But for us it was a long time. Well, later on, I also heard that people have been in the asylum seekers’ centre for eleven years. I was sorry about that.
[i] Because in your time there was no asylum seekers’ centre?
[i] You just went to houses?
[r] Yes. No, they did. No, they didn’t. And was very posh, when you ended up in mansion. I think that was, uh, really nice building. And well, people were very sweet, caring. And my kids were naughty. They ran everywhere, but those people had such patience for them. And no, they were very sweet people, very nice. And, they cared too, I was angry with my children too. “Calm down, sit down!” The lady said, “No, never mind. “Calm down!” and then, “Oh, yeah, well. Yeah, well, my kids did adopt that mentality. When I see how, for example, they deal with their children now, I’m glad it didn’t become like me, getting angry and keeping my mouth shut. Then you’re in the parenting of, of us. Yeah, kids shouldn’t say anything. Hey, that was rude. And when I see how my kids raised their own kids, I’m really proud of them. I say, “Well, wow!” and I’m happy for them and for myself.
How did it go from Leiden, because you said we lived in different cities.
Tell me, what’s it like…
Well, no, I’m… Of course, I wanted to go back, that’s it. I thought what the best way to go back was. And we found our organization Moedjahedien and we went from Leiden to Amsterdam very quickly. Six months later we were in Amsterdam, at Moedjahedien. And a few months later, we went to Iraq. I went with my children to Iraq for a year, been in resistance and I just wanted to, because at that moment my brother was murdered by the Iranian regime. And he was young, 34, beautiful man, beautiful man to see and that was… I couldn’t bear the pain. That was, the pain… Too, too painful and I couldn’t stand it anymore. I thought it was me, I’ve got to do something and then I… Well with my kids I went to Iraq and I stayed there for a year. At some point I found out, this isn’t it. Wants to choose, actually. Maybe because of emotions, sadness, I thought, I want to go that way. Just like now a lot of guys are going to ISIS, we’re like heroes here, but that’s all bullshit. People in the high places. They only think about self-interest and nobody thinks about people. This is all fables, stories that tell people to… Beautiful stories, it’s manipulation, actually. Well, when I ended up in Iraq. I saw it. They’re stories, too. It’s made beautiful, but the content remains the same as dictators there. I’ve had a lot of trouble there. And I left there on purpose. I thought no, this isn’t, this isn’t my fight, this isn’t my way. And I’m not going, I’m against war. I’m for peace. I figured that out. I’m glad I did, otherwise maybe I was still thinking and doing wrong. And then I thought no, I’m just gonna leave. And I don’t want to ruin other people’s lives for peace too. I don’t want to, that’s not it. I can’t deal with my conscience. Then I came back and I came back to Amsterdam. With a lot of misery with the organizations, they didn’t want to support me, they didn’t want to give my house back. Well then I went to Groningen, well I ended up in Groningen. Completely the end of the world. Yeah. I think that was meant for us, because my children still live in Groningen. Yeah, I went to Groningen last weekend too, so I’m still in Groningen. And that was city, very different from Amsterdam and quiet, people aloof, colder than Amsterdam and Leiden, but I thought, yes… But I did hit good people and we had a contact in Groningen. We still have contact with him, Jan [last name] and he was a fantastic man. He’s even older. He doesn’t want to get old, but he’s about 60 or 70 or something, I think. And he’s still in contact with me, with my kids and he comes to visit us every now and then or we go to him. My second son said, “Mom, if he wants, I can take care of him too, you know. He’s just like grandpa to us, huh. I say, “Of course, of course, we have to! And the love is between us and him. And we are, I myself stayed in Groningen for six and a half years, until my divorce. And then I came to Nieuwegein and all my children went too. And since three and… No, I’ve lived in Utrecht since 1999. For a long time, but okay anyway… I don’t think I’m going to move soon, then I’ll stay, too bad for Utrecht. And then… But I think that’s where I should be. And I do miss Groningen now and then, because my children live there. Not that I miss the city. Being close to my children, but gosh they find that, they have a family of their own. And have a job and friends of their own. So what we do, they either come to me or I go to Groningen. And in such a way, especially with new tools like Facebook, Twitter, and Skype. Well, then you can just see each other every day! Coming into your own living room, with this. So the distance has become shorter. And I like it very much. In such a way that I can’t see my grandchildren every day, but now every week I can see my grandchildren a number of times. Having conversations with them or by phone or Skype and talking to them. And when I’m there, I’m also completely there for them and then I don’t have time for my children, then it’s just my grandchildren. Then I talk about… They like it a lot about now when… then “Grandma, what did Daddy do?” and then I tell them… Or “My mother did”, so I tell them about now, naughty things and then they go to mom and dad “Oooh, Grandma told us something!” huh. So there it was, it’s… Moves me too. I think I’m glad I’ve got them too. If I didn’t come to Holland, I wouldn’t have them either. That’s a beautiful thing. That’s what Holland gave us. Especially my second son, [name], is very grateful. He said ‘Mom, if I wasn’t here I wouldn’t have my children. Oh, I can’t imagine, without my children!’. So, well. From Groningen huh, there is far away.
But what was the reason you came from Groningen to Utrecht?
Well, it was my private, because I got divorced and…
[i] But why not Amsterdam, for example, but Utrecht?
[r] Well, the reason was, I had a boyfriend and I thought I would live with him and then I came to Nieuwegein, but then I thought, no. I just got divorced and then I can’t live with someone under the same roof. I did need space, for myself. And that’s why I came to Nieuwegein. And I moved to Utrecht, because I had neighbors, gypsies, and I actually wanted to get away from that, so. That was the reason and then I just wanted to leave Nieuwegein.
[i] And where did you end up in Utrecht?
[r] In Leidsche Rijn. Yeah. And my boss knew I was dissatisfied where I lived in Nieuwegein and I also worked in Nieuwegein at the time and he said ‘Why don’t you go and live in Leidsche Rijn?’, I say ‘Well, I don’t know where Leidsche Rijn is!’. He said ‘Yes, new neighbourhood, is very beautiful!’ And well, then I got a brochure and I loved it. And I went for a drive and then I thought, “Well, I like it. There was nothing really then, when was it … 1998. I thought now, okay then I’m going to check it out then… I found that, immediately sold! I wanted to, and I have a nice house. And I think my house is very nice. I feel good. It’s light and also, it’s got warmth in it. And a lot of people said ‘Yes, Leidsche Rijn, is for, low class is there!’. I thought, you must have high class inside. And low class, I think, I don’t agree with all those classes. Anyway, it’s up to you. And there it is, you make house and not house you.
[i] Exactly.
[r] That’s right.
And you came to live in Leidsche Rijn with your children?
Well, my children were… My son, my second son lived… He went back to Utrecht, to Groningen. My eldest son has his own house, now a room. And I came with my daughters and I had a daughter at the time and unfortunately that relationship was short. But I still have a very beautiful daughter. And [name] and there it is… With my, with [name] and [name], my daughter came to live in Leidsche Rijn. And yes they were happy too, but yes one side we had no bus, there was nothing. She had to walk a lot to get to the bus stop. Yeah. Was… Well if you look what Leidsche Rijn has become, I think it’s beautiful. It’s heaven on earth. Is very beautiful, yes.
Do your daughters still live with you or?
No, my children, my three children have a family of their own. My daughter is, well married… Lives together. And my two sons live together too. My youngest daughter she turns 17 at the end of this month, but she has been living with my son for a number of years, with my second son in Groningen. Because of the hustle and bustle, I couldn’t really be there for her and my children said ‘Mom, let’s come and live with us and we’ll be home on time, because we’ll have grandchildren and then we can just be there for her too! So, since… Two years living in Groningen and she is doing very well. Studying, she is busy with MBO and when it is finished she wants to come back to Utrecht and yes, she will come to live with mom, I hope. Or will she go to her own room, I don’t know. So, I’ll just wait and see. And we do have regular contact and consultation with my son and how is it going. I’m glad my kids have whole… Yeah, my mentality. They take good care of each other. They’ve kept the mentality, and they’re taking care of each other. It’s nice to see the four of them taking care of each other. I love that and I’m very proud of that. And for themselves and also for people around them. They are, they don’t want to go into politics. They say, “Mom, we’ve seen you. We’re not doing that’ and they help others, but not at the expense of themselves. I’m a good example to them. That’s it and they’re proud of me. And that, that’s very important to me, that I have the love of my children. And also people around me, yes.
[i] Beautiful.
[r] Yeah.
[i] We’ve been talking a little bit about your private, family, and I’m curious about your career, because you’ve also worked alongside as a single mother. Would you also mention a little of what you have done from the beginning in the Netherlands so far?
[r] Yes. Well, when we came here… Of course I didn’t have a job, I had to learn the language and then I started taking the courses. I’ve done a lot of courses, had training. I was always looking for actually what I could do for myself and others. And then soon you come to work, for other people, for refugees. And I was also very busy with other people, huh women, men who were just here and they needed help. I could support them. And it was also very difficult for them to communicate between, or find a balance between, the Netherlands and what their culture is. And was always very far away. And then I always saw it. So for me it was, we are all people, they speak very different language than us, but we have to build the bridge, find the way to them. They want to, but God anyway, you have to be able to communicate with them. The language was very important. And, find good friends. I’m at one of those… I was thinking the same thing. What I did for myself and for others, that was to support and guide others to get close to themselves. Always been busy with people’s personal development. And especially for women. Because for women of my culture, Iranian culture, we come, we are always second-class people. And I wanted to teach them that, you’re also human, you have to discover your own value. Looking at yourself very differently, then you can move on. Otherwise you stay stuck in your thoughts and that’s what you stay and then you can’t cope with those developments. Then you clash and with, with your character, what you have made. That was, I was very busy with. And I think… I think it’s very beautiful and when I see, for example, when I go back to Groningen, people who have known me for years and they… Yes, with open arms, they always embrace me. And then I think, “Oh God, I’m a good person, aren’t I?”. And that’s what I think, belongs to people. You have to be first for yourself and then for others, because without others, you can’t. We are, we are in one, together. And that also formed me to see what the best are and… With career, I am, I went to work at [name organization] and with various activities that I did for refugees and I came in, to Nieuwegein and then I started to work for a Hindustani businessman there in textile I also worked there for a number of years and then I got a job at, ABN bank. Due to reorganization or I had to work fulltime or they didn’t have a part-time job anymore, maybe it was just an excuse, I don’t know. But anyway, before I knew it… What do you call that? Throwing me out, I’d found another job. Very nice job at an electronics company. I’ve worked there for a number of years, eight years with pleasure. And that actually made me in business. I was in a whole other world, that was really beautiful. Real white men, huh. And I didn’t know that world, that was very beautiful. People appreciated you as an immigrant woman. Went to work, worked hard, in electronics world, there I was… I had a lot of help from those people. And of course my skin color has also helped me to move forward. Sometimes my friends asked me ‘Yes, you’re an immigrant, they don’t see that you’re an immigrant’. I say ‘No, I’m lucky I’m an immigrant!’, because they look at your quality. What I always said to my friends, ‘Here look at who you are, who you are as a person, as a person and they don’t look at you… Yes of course that you’re an immigrant, but all right!’. I find, in order to me, in my surroundings, I find it… People usually look at you, man. And not your skin color and whether you’re white or black. And that’s what I like. And then I worked at the church for a while. Well, civil servants don’t suit me, but they’re sweet people. And since 2006 I thought ‘Okay, I have to build a bridge between my country and the Netherlands! And the idea of TalenTonen came true. And I wanted to do something, give back to the society where I live, the Netherlands. And then I started working on TalenTonen. And in 2006, we were busy with the idea. In 2007 we officially came out with TalenTonen, and so far we have been working on TalenTonen, on the development of people and also on the development of TalenTonen. To give immigrant people, very different image for themselves and also realistic image of the Netherlands. And it’s about being like you… How you think, that happens too. And I think that we are a… We’ve had some success, and I see people we’ve helped for years, they can find their way. And women who didn’t have a driver’s license, for example, they thought it was scary, and now you have to get a driver’s license. “Well how? Well, the way to driving school and then encourage them to keep going. Well, when I was in her car taking her into town or, well, going somewhere. Or women, a woman who wanted to work, but she knows, she doesn’t know the way. Support to find a way out of there and use our network. And I know the number of years ago, I went to IKEA here and I was looking for something I don’t know and all of a sudden I saw a lady, said ‘[Name], are you here?’. Oh, that was an old colleague of mine, who was from Indonesia and she was with her friend and all of a sudden she hugged me and started to tear a bit, also for me and for her and told her friend ‘I have to thank my pension to her!’. I thought ‘Well, what?’, ‘Well, she’s found a job for me, so I can retire, because then I got fired’, but I thought ‘Well, I did it for my heart for you!’. And she was always grateful. I just… I think it’s my mission. Hey, God gave me such a job, say, to mean something to other people. And TalenTonen can mean something to others. It’s not just coming… I’ll go… What do you call that? Doing paperwork for you. No, you’re just trying to touch people and give them what they’ve lost. Self-confidence, self-confidence, because you can’t be in front of someone for 24 hours. But if you, that voyage of discovery with each other and find what is within you, find the strength in yourself, and find the confidence in yourself, then you will move on, you will always be with yourself. So that’s what we’ve been working on and that was a vision for me, but I’ve been practicing it. And I see in practice, we’re… Of course, we haven’t finished what I had in mind, but I like it so much that we’ve found our own way, our own way, our own methodology, our own way of working. And there, we also pass that on to others. And we’re not like others, ordinary organization, okay people come here, we’re going to supervise and do okay paperwork and also give them a call, no. We do go deep into humanity and sometimes go hand in hand, we go on together. We won’t let go of them until they are able to walk independently and move on. And I think, not only me, but all my colleagues who are here, they also think the same. And that’s why our TalenTonen make them unique. And we weren’t visible either, we’re busy making ourselves visible… People come in and see what we are doing. And things have been going well lately. And people who come to us, they are very satisfied and also busy with developments, they find it difficult to start, but as soon as they realize it, they want to move on. In moderation, of course, then too much becomes too much and then you lose yourself. So we try in such a way, to give people the right tools and the right insight, which also come from themselves. And not what else are we going to give them from another planet, we don’t do that. If it’s in you, it’s in person. But you don’t have to look at dark sides of yourself, because everyone has, but you have to look, who are you, don’t be afraid, look, slowly go down slowly. And when you come out, you’ll see yeah so beautiful, beautiful people. And I’m happy and also grateful, to God, that I’m allowed to do it. Cause I don’t think anybody can handle this. It’s gonna be emotional for me, too. Sometimes I found it, yes I can handle it, I can’t. But I did learn, now to the end. When people are happy with themselves, they’ve made that discovery. That’s where I find it, beautiful work and I just want to carry on.
[i] Beautiful. I was still curious about that idea, because you’ve worked at a bank, at an electronics company, at a businessman… Were those jobs usually…
[r] Well, I did have a job as a manager, didn’t I… But anyway, at that moment I felt business was beautiful, but gradually I found it… No, my heart is somewhere else. Once my boss said ‘[Name], you have to make choices. I do give you freedom to help others, but with another boss you can’t do it!’. I said “Yes, I don’t know. I like it very much and my heart is there.’. He said, “The day will come when you’ll have to make choices. What do you want?’. And at that moment, yes, I didn’t know how to combine it. Anyway, I think if you really want something, that’s the way to go, that’s the solution. And I think at that moment I was ready.
And you thought I was going to start a business, for immigrant women?
Well, I was thinking about it. I wanted to… Well, I wanted to support immigrant women who were here to become entrepreneurs. And with that business they can build bridges to their country of origin and from there the women can also support in their country. The reason for this is, because I don’t agree to, to always go to that cooperation… Development cooperation was always setting up projects, now for a year and not finishing and there was no sustainability in it. And always pumping money, but that didn’t end up with the right people. And was eight years ago… Well, I think 2006 or 2007 was… I did offer a project to the minister about my ideas, to the ministry of development cooperation, Mrs Ardenne it was, and she said ‘Well, this is it, this is the way to people’s development’, because you can’t always give bread to people or give fish. They need to learn how to catch fish and that’s the best way for them. They know the way. And we have, for a while, done that bit, but then in 2009 Ella Vogelaar came to us and she says ‘[Name], you are so busy solving people’s problems, but you actually have your… What do you call that. Vision you had is a little watered down, so to speak. And you’re not Middle Eastern businesswomen anymore. “You’re looking for people’s talent, unconsciously! And we had a project at the time called TalenTonen and she says, “Well, why don’t you take, you’re not gonna name it? “TalenTonen, you’re working on people’s talents! “Well, okay, it’s fun! And since… Then we had to make a little change in the bylaws. We did in 2010. January was completed at the civil-law notary’s office and from 2010 we became TalenTonen and no longer Stichting Middle-East Zakenvrouwen, but with that in mind I am still working on it. Just like, I had to delve very deeply into the situation of people and the circumstances of immigrants who are here. And gradually, I’m coming back on a road that I’ve been going down a bit. And I’m busy with two ladies who want to start their own business. Then, yes, I’m at their advice, think along with them, and I think that’s wonderful. I’m thinking, “Oh, well, it’s come back the same way! And I think this is gone too, for the future. Because of course you have to have the basis, you have to have capital to start something. But not always money is the solution. Whatever I’ve done with TalenTonen myself, I’ve come this far without subsidy and without, very little money. And but I have had people who have granted me, supported me and I am always grateful for that. And those people are still with me, they are around me. And either I won’t let them or they won’t let me go, I don’t know, but there is bond. We have a bond with each other. And they’re beautiful people. Very beautiful people and they accept me as I am, as a human being. And that’s what I love about them. And that’s why I want to mean more and more to the country. That has given me a lot and meant a lot to me actually.
Is that now… The project, is it meant for Utrecht migrant women who want to discover their talent and do something with it? Or do you think that they also give something back with this talent or with the company in their own countries? I couldn’t have understood that, completely.
[r] Yeah, no. No, well right now I don’t think we can realize it, but in the future we will. Look, right now we’re nationwide. We also want to work internationally, but we’re in Channel Island in Utrecht. It’s beautiful, though. We are for Utrecht and also for other cities. We also have clients from Hilversum, from other cities as well. This is, we are already working on the idea, but what we are working on now, we want to be our basis here and then step by step, because you have to be able to realize the idea. to be working on the idea. What we want to do here to knead them huh, to learn and then slowly start to, to, to, to the road. To the country of origin. And also men, not only women, also men, because I find a lot of Oriental men by their upbringing… Is also not good, does not go well with them. And we also have, a lot of men clients and we are still working on giving them back their own value. And also I own as a man, as a human being. Who am I anyway? You see, well, in Islamic countries, men are carried on hands. Raised different from women. As soon as they come to the Netherlands, everything falls away and suddenly you’re like a human being. What have you got? What luggage do you have? Yeah, then you sit down, then you have to… Seed, sow and then slowly start to feel and think like a human being. And I think that the upbringing of these people should be reconsidered as well. That also applies to women. And when you see, for example in Kanaleneiland, what happens to the children, I think ‘Gee, gosh, please, pay attention to children’, because children are important. Children are our future. They leave God to the neighborhood. So that’s gotta change, that’s gotta change. And I’m thinking, we’re a small organization, we want to grow up, of course. Our ideas are big. And we don’t… We say, we also do, we do very much in practice, work very much in practice to change that image of themselves, of the people. The right or… Creating design… And also people who live in the neighbourhood or in the Netherlands, look at you and what you’re doing very differently. I think, we can’t go it alone. We do it together with others. And the great thing about us is, we have that space and the openness to do things together, because we can’t do everything on our own. We also have, for example, someone who comes here to give training. And others come to… Training communication and social skills, training others in virtues and you name it. Everyone or Dutch language and clients… So, we have to do it together. We need to form unity. We are us, us. We’re not you and me. We are together. And we’re working on unity. Because, my mom used to say, “Five fingers isn’t the same, but they work together. I like that very much. We’re people, different too, but we have to work together. Otherwise it won’t go well. And also to the country of origin, because I think, this is an advantage for everyone. That we foreigners, say, who are here, can be busy with the country of origin. You stimulate entrepreneurship and also help the country where you were born or came from. And then give and take. And the bridge to others by new means, eh, all Facebook, Twitter, everything becomes… The world becomes small. The world is getting close. And that’s where we have to go together, because the earth belongs to all of us. We have to think about the earth and then we go together. And not everyone in front of them. That’s not good. This is our idea and philosophy. And the basis of our ideas is with ethics, ethics of virtues. And I think it’s wonderful that three years ago we can introduce it in our policies and also in our daily work and also in training. For us it was hard to find out, how can we do this? And slowly but surely, it has been introduced. And we have developed our own method. And we just implement it. And I think, I don’t think I’m sure it’s something unique in itself. And with this idea, people give back to themselves. And there it is, actually, what we started with, with TalenTonen. And entrepreneurship, too, if you want to become an entrepreneur, for example, you want to become men, immigrant men or women. They first have to get to know themselves. To be sure, to have confidence in themselves. And then it comes naturally.
[i] How does it actually work here? Do people just come to you just like that and say ‘Gee I need guidance if I want to participate in this course or training’, or do they have to be transferred by other agencies?
[r] Well, that varies. We are among the contractors of Altrecht and we work together with i-psy, NOW and with Symfora, Cocon in Hilversum. People come through find us. And some from agencies, huh. We do get calls and make appointments and then we get to know our client. Well people hear us, that we are very different from other organizations. They come in, welcome them and is accessible. And when you’re downstairs, that’s an ordinary atmosphere like a household, a domestic thing. And, uh… when people come in, we welcome them warmly. Uh, whether we go on or not, but they’re always welcome here. And we also try to take people seriously. And also listen to them. And also take away the fear and then look at reality. What can you do yourself? And then we also go down many paths together with the client. We go to a doctor, a general practitioner, we go to a psychiatrist or a psychologist or we go to court, if necessary. To give the client that feeling, we stand beside you. Not behind, not in front, but beside you. Then we go together, with each other, you’re not alone. Sometimes you hear from them, that they are afraid to be alone and we take that fear and give them confidence. We’re here for you, we support you. And with that feeling comes a second phase, that you… You’re gonna see how you’re gonna get on with each other. And that’s, that’s beautiful. If you see, clients come here and we look at their needs. And everything here, everything we do, what we do for clients has to be done in consultation with them. Because they are ultimately responsible for what happens here. For example, we guide a group of older people and a woman came to me and said ‘[Name], you can decide for me and then I’ll do it”. I said ‘What?’. “Yeah, just tell me what to do and I’ll do it! I say, “I won’t. That’s your responsibility. You have to feel it, huh?’ And in the end, we gotta get along. She had to decide and then we give advice and she has to see for herself what he wants. We’re trying here to make people feel responsible and not be afraid to take responsibility. Uh, most people find it easy when the other one does it. No, that’s your life. Is not others, is your life. Appreciate it. That’s your beautiful life, you just have to learn it. You have a beautiful and sometimes bad days, that’s okay, that’s part of it. If you don’t, you don’t appreciate what you have. We also try very practically to give people that feeling, accept that, accept yourself as you are. You’re beautiful the way you are and you’re not someone else, then it goes wrong. And yes, in most cases we have, we can… good results. And I’m happy for them. Hey, because if they’re okay, we’re not gonna get any finances for them. But that’s okay, that’s okay. Because if it goes well, then I’m happy, then I’ll find it… Okay, we got somebody to help. And that’s the beauty of it, and I can see it in all my colleagues. Oh, when something beautiful happens, everyone gets happy for the, for the client. And that’s it. We want to spread the word to others. That’s great when you do it together, do it for each other.
Do you mean other institutions, organizations?
Yes. Yeah, yeah, well, we have, I read this morning, received an e-mail. The next year we are a number of organizations want to work with us. They’ve invited us to present. And I thought now is 2015, this is a good start. So and it will be. The time will come and people will form unity. I believe in that too. Unity and being for each other. And because we are together, we are strong. Separately, each for himself, we can’t do that much. And I do believe that after all the circumstances in the Middle East, wars and IS, something beautiful will come out of it. And can benefit everyone. And also Europeans or Americans or Asians or Africans. Because I believe, the new generation, also think very differently. I’m not the new generation, my children, my grandchildren. I mean that generation. They treat each other very differently. They appreciate, they’re not greedy. They want to be with each other like a human being and not oh, someone far away and unattainable. Everybody’s reachable right now. Hey, there we go. That’s the way we’re gonna go. I’m happy about that, too, and then I can make a contribution. And that beautiful future, for our grandchildren. And a new generation, because we have to leave them behind as well, for them. We are responsible for that, and we have to take good care of everything. I also agreed with my children, especially with my second son, when I die, my body, I will make sure that everything goes well. uh, my organs are all good, healthy. Then they’ll go to college and what’s left can become ashes. And my son would make a necklace and then hang on… For my four children. And, my two… My first son is not happy, says “Mom, no! I say, “We’ll do it! He says, “Mom, it’s okay. And I want you with me for a long time, but when the time comes… I said, ‘Well, because I want my body to mean something to others after I’m dead, because I think that’s our duty. To, to people, to earth!’. Yeah, maybe idealistic, but I did bring ideals into reality. And there I am… I feel happy. I’m also happy that I’m allowed to experience it, because reality used to be far away, but since I’m busy with those virtues and with, with those developments, I think, it’s getting close. And I’m not greedy either. And as long as I can pay for my house and have a car. I can do without a man, but I can’t do without a car. I do want to be able to drive my car to go to clients to do my job. I love that, but it’s okay… I think people go, new generation goes new ways. And I’m glad I’m doing it too. There it is future. I’m not afraid of the future. Some people said, “Yeah, all those wars!” which is going to happen, because they’re conscious, people are conscious. Hey, and they won’t let the dictators make them out. How are they supposed to live. And, yeah, I heard that, too. I read that in the newspaper or on television that on news about young people who went from the Netherlands or other countries go to ISIS, but that’s a phase. When they come back, they have very different thoughts, because reality is different. And that’s where I want to cooperate with other organisations and companies, hand in hand, we’ll move forward. And then to be able to offer a bright future to a new generation.
[i] Apart from your idealistic image.
[r] Yes.
[i] Practically speaking, if I say, for example, “Gee, there’s a company called TalenTonen and…
[r] Is an organization.
[i] Is an organization. And what for, with what kind of questions and requests for help can they just come here. So what are the products and projects here? Because at first I heard about the immigrant woman, but later I heard that men are also in guidance.
[r] Yes. And which people can come here with which questions?
[r] Well, we don’t have any projects at the moment, so to speak. We’ve been doing Maatje projects for a couple of years. Also started women’s football. I was a referee myself. Although I’m still a referee, well, since I had a heart attack last year, I’ve actually gotten a little lazy or I’m a little, well… Because of crowds, I don’t dare stand on the field anymore. But then I have to start, and people who… With a lot of questions about themselves, huh. But most people who come to us, clients that become… came up with the question, how can we, for example… I have a financial problem and how can you help me? They also have psychological problems. They can’t go on by themselves. For example, do we become our client, give them support, guide them. And if they have financial problems, we will look at them together, make an overview of their finances. And we have been working for years with another party, a company, which is very good at finances. Being administrator, protective administrator. We get in touch with them and then we just go and help them. And in most cases they go yes… They’re put under administration. And in that way, the finances are calm. They get 50 euros, 30 euros a week. They don’t make any more debts. Then we can start with the rest. If they come here, we’ll look too… Well, they’re going to health care institutions, aren’t they? They have social problems, they don’t have a network, they have language problems. We’ll go, we’ll offer them a total package, then we’ll see what the client needs. Then we look, we’re actually… The client comes in protection from us. Hey, everything that happens has to happen through us. Communicate to the client through us. And because most of the clients we have, they do have problems and deep problems. Well, that’s how we try, to heal the ones they need, to take the time to recover, not get in the way, because of all the problems. And in that way we just try to stay in dialogue with the organizations, with companies and we can just be busy with the client… for improvement in the social environment of the person. And even if she needs to have a buddy, we look for a buddy that fits. Sometimes it is very difficult to find the right buddy. And we are also going to organize cultural day, because a lot of people who live here, unfortunately, for years, 16 years, 12 years, 10 years, 20 years even in the Netherlands and they are still alienated with Dutch, with our society. We also try to get the right picture, go for walks with each other in the woods or neighborhoods, which is really Dutch, Jordaan for example. Hey, I love being there myself, sometimes I don’t understand what they say, but I thought it was very beautiful. And also in Utrecht and also in Hilversum. There are also places that people have never been. We go there and say ‘Well, this is it!’. You mustn’t, you mustn’t think, for example, that the world is completely different, the Netherlands or our society. It’s just here. There’s more between the ears than in practice. That you’re very different. We just offer people, guide people from… We offer a total project. Dutch lessons, we have here for basic and also advanced. We can, however, get to work with. Trainings they receive, virtuous ethics and also social skills, communication, and also in the individual coaching. Dan, we are very strong in that. Then we also try to do what we do in group, also in, with individuals. Because, some people don’t like it in a group. We respect that. And then we just do, one on one. We also eat together. I like that. That’s beautiful. If you see, Jews, Muslim women, Christians, atheists, communists, all sit at the table and talk and eat together. And then, yes… I, I, sometimes I have to cry and then I think, “oh this is beautiful. That’s the way it has to be. That everyone, regardless of where you come from and what you are, that there is faith, with each other. Together, for each other. And that was possible, but good anyway. It is still obstacle, there are still obstacles, but it will come. I believe that. And we try to make people see each other from a different angle. A client comes to me, sits here and says… She was a man. “I find her, this is Muslim and she doesn’t want to talk to me and she looks very different and… I say, “Well, maybe, she was in trouble at the time. “You don’t know what’s on your mind, do you? I called a lady, came and she’s just talking to the three of us, not about what he told me, but about herself. I say, “Well, what happened? Why, were you mad or something?’. She told her story. And he heard it too and I started joking, “Oh, again with the foreigners! Hey, hey, hey, hey, hey. And she started laughing and so did he. And they changed their minds and started communicating in a very different way. I think, I also said, I have a number of colleagues who are immigrants. I say, “Well, you really are an immigrant! I just think that, you have to make it discussable. There’s nothing wrong with that. Like when I look in the mirror, I say, “Oh, you’re so beautiful!” eh. You have to make it negotiable. If you don’t, you stay inside you like a mountain and you don’t solve anything. I’ve learned, we’ve… I also learn a lot from my clients, talking to each other, in dialogue. Talk to each other and then tell me what’s bothering you. Why are you angry? Why are you, why do you think so? Hey, and sometimes acting crazy. That’s okay. Because you don’t always have to be serious. Because then, well the happiness, I said laugh too. “Be happy!” and… Because that’s the key. Laughter is important to people. And there… I think for myself, laughing is always beautiful. I laugh, I’m happy, I’m excited. And, but I do have both feet on the ground. Yes, you are. But I think we should laugh too, cry together, and also be angry. And you don’t always have to be nice. But I do have to say, “Why aren’t you nice? And that’s actually the philosophy we have here. And clients who come here also come for that. They want to be guided by us and trust us. We are very grateful that they trust us and give us. And we can do their job. And we have men, women, young people. We also have clients from Iran, Afghanistan, Somalia, Iraq, Nigeria, the Netherlands. No, yeah, it’s not much, but good, anyway. We’re also, we’re small organization. And, I do like what I have right now and what God has in store for us. It will come. And 2015 is going to be a great year for us. And also for us and also for our clients and also for the organization we are going to work with. Because I’m going to light a candle for them too, because if it goes well with them, it goes well with us as well. And that’s an interaction, isn’t it? And I pray not only for ourselves, but for everyone and for the whole world. That’s the background idea behind TalenTonen, actually. Being for yourself and also for others. And that’s it. That’s what a lot of good things come to you.
[i] Okay, clear. You’re gonna get new assignments, so the company is growing.
[r] Yeah.
[r] Organization huh.
This organization, because…
It’s going to be a company soon, but so far…
[i] But that hasn’t happened yet. Well and that, has that been your dream to, to get it so far or you think it’s still a long way to where I actually wanted to go?
[r] Well, I’ve, I’ve got a long way to go, you know, because I want to be international. Oh, nationwide first and then international. And actually I do want to be a mediator, between, for United Nations, I can do something. To bring peace between Palestine and Israel. And when I was little, I always had this dream. And I don’t know if it will come my way or not, I don’t know. I don’t really aspire to it either, but this is just an idea, isn’t it? And I hope God has it in store for me, but if it doesn’t happen, I love what I’m doing right now. And if I can spread this to the other side of the world in Iran or Africa or in the Middle East or Afghanistan. I think that’s wonderful, but first we have to do it for the Netherlands. For our compatriots, we have to do this well, firmly, get it right and then. I think that goes without saying. If you do good, then word of mouth, just like now. That will go by itself and I know it will come. Hey, the day’s gonna come when I make it international… I see myself, I have a dream, Martin Luther King is beautiful man. Nelson Mandela, Mahatma Gandhi, those have been beautiful men in my life and I hope I could have been like them one day. That’s my dream. And it will come a time when I will… I’m making a speech to a lot of people. I’m making them happy and I’m giving them an image that’s good for everyone. Hey, I don’t know what, but this is it, I can see it. Sometimes I have visions and sometimes I have dreams and I think, “God, thank you! TalenTonen just started, huh. It’s still starting, isn’t it, for such a beautiful, beautiful movement is going on. And we are also a drop in the ocean and well, we have a lot to go. And I like it, because you learn a lot. And I have a Moroccan colleague, [name]. And she is. She’s been working for me for four years. We were talking yesterday in the kitchen. She says ‘[name], when I came here, remember?’. I say ‘Yes!’, well she was very scared girl and then she wouldn’t dare… But when you see her now, she’s so beautiful. The development that’s gone through, when you see her, she’s a really strong woman. Beautiful woman to see. And she also guides a lot of men or women here. And how she does. Says ‘[Name], now TalenTonen has made me so. I’m so proud, too. If you later on, other men or women can discover themselves in such a way, strength inside, I think you’ve accomplished a lot. Maybe I didn’t get rich, I don’t have to. Well sometimes I do, just for what I said, I can, I want to be with my grandchildren with my children too, I think it’s wonderful. But I just love it so much, if I just can, I can also give others a push to get further in their lives, which I got myself. I am blessed, I always say. That I’ve had that chance to get this far. [Name] says, he’s on the Board of Advice, “You did it yourself, huh?”, I say, “No God has taken care of me! “No, you worked hard for that!” Yeah. Or [name] also says. Sit down, both of you, give me a lot of support. And I want to give that chance to others, too. They really want it.
[i] Nice.
Yeah.
You say Utrecht is your city, and you do a lot for the people of Utrecht. What’s your favorite place in town?
Oh, hmm… I think my office, Channel Island. So every morning I’m very, very happy. Channel Island? I say, “Yes! I like it. Is it… Yeah, I’m here all day, actually. I just look out here. But other than that, yeah, I’m sometimes six days a week, I’m working on this. When I go to Leidsche Rijn, I go to sleep. Then it’s, I see… Well, I like Leidsche Rijn very much too. But I, I, yeah… I like Utrecht in itself, beautiful city. You’ve got everything, varies. You’ve got old buildings, you’ve got new buildings and also Kanaleneiland, Overvecht, but you’ve also got chic, beautiful neighbourhoods. Everything is visible, everything is close by. But in Amsterdam, as I am I also like Amsterdam, but no, is not for me. I think it’s too big and too wide.
[i] But your favorite place in Utrecht is Channel Island. Your office, where your office is. So actually, yes, your work is your passion.
[r] Yeah.
[i] And your favorite place is your office, your work. So, uh…
[r] Yeah, you could say that. You put it well. Yeah, yeah.
[i] Yeah, that’s how I hear it from you. And you just feel at home in Utrecht?
[r] Absolutely.
[r] Yeah.
Well, I just feel… Utrecht is… I think for a lot of people, not just me… It’s a warm city, and people are friendly, too. And you see… Look I don’t see myself as an immigrant, but well, I’m just human and I also look at others as human. Then I can go on with you and others can’t. We, uh… A few years ago, five, six years ago, I organized a group with, his highly educated Iranian. And we’re, we get together every month, every two months, we eat together or somewhere we go or here. I also need them here from time to time. I say, “Well, look.”, “Oh Channel Island, that’s what I want!”, I say, “Well, come on!” and say, “Oh, how nice here!”. They look very different, that’s the way I’m trying to show a different face of Utrecht, because, we… I think Utrecht, yes Channel Island deserves that too. Because there are already enough people who work hard and are doing good here. We also rent downstairs to schools He. If they have a meeting, they come here. At first they had a hard time with “Oh Channel Island, Channel Island”, but now they come here with heart and soul. They love it. Once or twice a month, they have meetings here and also with food. Then we just make them foreign food. They like it. So we try Utrecht, or at least I try to show them the other side of Utrecht, because I think, you can always say ‘Oh yes, Channel Island is all thieves and all, criminals, all this, all that’, I haven’t seen it. Yeah, well anyway, but I’ve also got a lot of people who are hard workers. And they want to mean something for the neighbourhood, for themselves, and for the people. I think that has to be seen and I also see, I have a number of Moroccan colleagues of mine, women, his hard worker. Like it, beautiful. I don’t always tell. Then they want more money. But his hard worker. They also want to show that we immigrants are part of this society. And yes stamp, that what here the, on neighborhood put. I think that… Well there are some guys who are naughty, but with a good approach and with the virtues you can give them what they have lost. My colleague accompanied a boy and that boy steals a lot. And he’s going to talk to him about virtues. And then at a certain point he says, “Okay, if I see a bike that’s not locked, should I take it with me or should I call it, ring the doorbell to these people?”, I say, “What are you doing?”. “Well, I’m just stealing it! Say, “No and then what do you feel?”. Well, it’s been six months with counselling and there comes a point, he goes to Eye in Al, he walks there and he sees a bike, it’s unlocked and he rings the doorbell. He’d, he’d, he’d, well… What do you call that? Conflicted with himself. Am I gonna call or take it with me? Ring the bell or do I take it with me? And is he going to ring the bell and then the man came. Dutch guy at the door and he got scared. Says “No sir, I just wanted to say, your bike isn’t locked and we’ll take it with us later”. And that man looked surprised at him! “Good boy, thank you, thank you, thank you! And he was so happy and ever since, he’s never stolen again, that boy, because he’s got that appreciation he’s lost, actually. Because it’s easy to make a mark on someone, but it takes a long time to wipe them away. So stop making that stamp. Just try to encourage good deeds. Sure, it’s hard, but it will come, time, because every human being has a conscience. Hey, and then these people get in touch with their conscience. Then it’ll be easy.
[i] Well, nicely put. You’ve actually talked a lot about your work, activities, goals, ideals, personal life. Are there still things you think have been important things in my life and I haven’t told them, and that has also influenced my choices or my life?
Well, I guess… I’ve been through a lot. I want to write a book later. I started it every time, but I can’t go through with it. I don’t know. Something’s bothering me. Then I’ll have to wait, maybe. But my brother’s death has affected me, has affected me a lot. And, uh… I promised I won’t cry, but I’m not going to, because I’ve cried enough. And maybe I did learn how to deal with my pain and give him a place. But I have a song, I just got it from my daughter. Is very beautiful, when I hear it every day and listen to that song. I have to cry, because…
About that love, about that accept me as I am and say you love me. And, uh… Sometimes I think I… I hurt my family. They were proud of me and my children. For me, idealists, ideas, thoughts, I do have… Yeah, hurt others, too. Yeah.
[i] Hurt in the sense that you were gonna move, for instance?
Yes.
[i] That.
That. And my family got in trouble, too, when I left and regime didn’t leave them alone. And, uh… yeah, my kids too, they had to go through everything with me. And last year I did have a heart attack and, I heard about my kids… My eldest son started crying, “Mama, I can’t live without you! Yeah. And that part I’m doing here, I’m doing it for my family, too. Maybe there’s no direct connection between what I do and what my family… be far, be far away, but gosh… I guess I’ll give myself a chance to look at me from a completely different angle. Who [name] is. And sometimes looking at my past… I’ve said very, very beautiful, but in those years, I’ve suffered a lot of pain. And, but every time, through the love of my family and my children, I can endure. Falling and rising. That’s, was my life. And, uh… These are, these are my children.
[i] Would you get a little closer?
Yeah. Yeah, his grandchildren, too.
How many grandchildren do you have?
I have five. Two, my eldest has one son. That’s him. These are from my second son, two daughters. These are them, all four of them with me. And the other one, the youngest, is a year. That’s from a year ago. She wasn’t born yet. And these are my children, I only took them from Iran. This is mine, these are my two sons. This is my daughter, the eldest and this is youngest.
[i] Well wonderful.
[r] Thank you.
[r] His, they had to go through a lot with their ambitious mother, and also learned a lot. But no matter what I do, I also want to leave something beautiful for them. And they deserve it. They also do good things for others and I am really proud of them. I’m glad they didn’t go my way. Well, politics and struggle. Way I did. But I like the way they are now, well, I think they’re beautiful, very beautiful. Only that the pain that I have from the past and the nostalgia that I have for my country. And I also want to be for, for Iranians, for people in Iran. And I, I hope so. God grant me that power and opportunity to make it happen. And, because they also deserve to be happy, to laugh and be happy, to be themselves. What I have here now, I grant them too, because to be yourself is not easy. But I’ve achieved it. I’ve achieved it. And I like that, for myself. That all the misery I’ve been through hasn’t made me bitter. I have no hate in myself. I do have love. I’ve turned everything into love. And cheerfulness too. The misery I’ve been through, I’ve given a place and I’ve… I’m sure that’s what made me, that formed me. That’s why I can mean something to others. If I didn’t have this, I can’t be the way I am now. So I pass on my experiences to others as well, eh. And I see people take it from their hearts, take it from their hearts and… That’s why I participated in this program, because I want to leave something beautiful behind. That I am proud of what I am, and who I am. And city, he did help me and he gave me a chance to be myself. And also for my children. And also for my friends and people, they’ve given me that chance. And I want to leave this behind. And I hope later I can look at it and then achieve what I wanted to achieve. And then, that’s it… Is memory could be for me. And, and also give courage and strength to others. There’s a chance. You have to take it. You have to use it well. It’s not easy, but it’s achievable. You can achieve that. Then it is for others, is also a motivation. They can get hope, if you work hard and are yourself and do it together with others, you will get far. You don’t have to do it alone, we can do it together. I think I’ve told you everything. I think I do want to say. And yes, I’ve told a lot of things.
Yeah.
[i] Thank you for that. I really enjoyed your story and thank you for participating in this project and interview and also for your contribution in Utrecht.
[r] Yes. You’re welcome.
[r] Yes, thank you.